בש”פ 7503/19 – מלכה לייפר נגד היועץ המשפטי לממשלה
1
בבית המשפט העליון |
לפני: |
|
נגד |
המשיב: |
היועץ המשפטי לממשלה |
ערר על החלטות בית המשפט המחוזי בירושלים (השופטת ח' לומפ) במ"ת 23733-08-14 מימים 23.9.2019 ו-4.11.2019 |
בשם העוררת: עו"ד טל גבאי; עו"ד יהודה פריד; עו"ד ברוך זכאי
בשם המשיב: עו"ד מתן עקיבא; עו"ד אביטל ריבנר
לפנַי ערר על החלטות בית המשפט המחוזי בירושלים (השופטת ח' לומפ) במ"ת 23733-08-14 מימים 23.9.2019 ו-4.11.2019 המורות על מינוי "פאנל מומחים" ובדיקת העוררת על ידו.
2
1.
השתלשלות ההליכים בפרשה זו ארוכה וסבוכה מאוד, ובתמציתיות
רבה אעמוד רק על החלקים הרלוונטיים ביותר לסוגיה שלפנַי. ביום 17.8.2014 הוגשה
בקשה לבית המשפט המחוזי בירושלים להכרזת העוררת כבת הסגרה לאוסטרליה על מנת
להעמידה לדין בגין ביצוע עבירות מין חמורות בתלמידות. לאורך כל ההליך טענו
באי-כוחה של העוררת כי היא אינה כשירה לעמוד לדין ועל כן יש להפסיק את הליך ההסגרה
נגדה בהתאם להוראת סעיף
2. מאז חודשו הליכי ההסגרה הוגשו חוות דעת שונות לגבי העוררת. המשיב אחז בחוות דעת (ביניהן חוות דעת נוספת מטעם הפסיכיאטר המחוזי) התומכות בטענה שהעוררת מתחזה לחולת נפש, והעוררת מצדה נשענה על חוות דעת העומדות על כך שהיא אכן חולת נפש. בתום הליך הוכחות, ניתנה ביום 23.9.2019 החלטת בית המשפט המחוזי, המתייחסת בהרחבה ובפירוט רב לחוות הדעת השונות, לראיות שהוצגו ולעדויות המומחים, כמו גם לעובדה שהעוררת מקבלת טיפול פסיכיאטרי במסגרת שירות בתי הסוהר. בית המשפט קבע כי המשיב לא הרים בשלב זה את הנטל להיעתר לבקשתו לחידוש הליכי ההסגרה. עם זאת, למען הסר ספק ונוכח חוות הדעת הסותרות, ומתוך זהירות הצופה פני עתיד, הורה בית המשפט על מינוי פאנל מומחים אשר ייתן את חוות דעתו ביחס לשאלה אם מדובר במתחזה או בחולת נפש. לאחר מתן החלטה זו, הוגשו בקשות נוספות בקשר למינוי פאנל המומחים, ביניהן בקשה המתייחסת לשאלה אם העוררת תאלץ לעבור את הבדיקה בניגוד לרצונה. במסגרת החלטה מיום 4.11.2019 קבע בית המשפט כי ככל שיתעורר צורך בכך, לא יהיה מנוס מהפעלת סמכותו של בית המשפט לכפות על העוררת את הבדיקה. מכאן הערר שלפנַי.
[בהערת אגב ייאמר כי נגד ההחלטה על מינוי פאנל המומחים הוגשה על ידי העוררת גם עתירה לבית משפט זה בשבתו כבית המשפט הגבוה לצדק (בג"ץ 6747/19), אשר נמחקה לבקשת העוררת ביום 10.11.2019.]
3
3.
במסגרת הערר, נתבקש להורות על ביטול ההחלטה על עריכת
בדיקה פסיכיאטרית נוספת לעוררת באמצעות הפאנל. זאת, לטענת העוררת, נוכח העובדה
שבית המשפט המחוזי דחה באופן נחרץ את חוות הדעת עליהן התבססה הבקשה לחידוש הליכי
ההסגרה אף מבלי להיזקק לחוות הדעת מטעם ההגנה. בנסיבות אלה לא נותר עוד כל ספק
המצדיק והמבסס את הצורך במינוי פאנל מומחים לשם מתן הכרעה סופית בבקשה לחידוש
הליכי הסגרה. כמו כן, במקרה שבו קיימת התנגדות מטעם העומד לדין (או מועמד להסגרה
כבענייננו) לבדיקה, יש לנקוט משנה זהירות. קיים גם ספק אם יש לבית המשפט סמכות
בנסיבות שנוצרו להורות על בדיקה פסיכיאטרית וזאת תוך לימוד היקש מסעיף
4.
מנגד, המשיב טען כי דין הערר להידחות על הסף בעיקר נוכח
העובדה שעל פי הוראת סעיף
5. לאחר עיון בטענות הצדדים, כמו גם שמיעת טענותיהם במסגרת הדיון שהתקיים היום לפנַי, הגעתי לכלל מסקנה כי דין הערר להידחות.
4
שעה שהעוררת היא זו אשר עמדה על הפסקת הליכי
ההסגרה מכוח סעיף
6. מעבר לכך ולמעלה מן הצורך, יש גם לדחות את טענות העוררת בדבר ביצוע בדיקה בכפייה (על אף שבית המשפט לא הורה בעת הזו על ביצוע הבדיקה בכפייה, אך הבהיר כי יורה לעשות כן אם יתעורר הצורך בכך). הכלל הוא שאין כופין על אדם הטוען כי הוא כשיר, בעל כורחו, ביצוע בדיקה גופנית או נפשית (בג"ץ 1164/09 יעקב בן יששכר – מנכ"ל עמותת למען עתיד ילדנו נ' השופט יצחק יצחק, פסקה 6 (10.5.2009)). לעומת זאת, בנסיבות העניין, ובין היתר נוכח חומרת העבירות, נוכח השאלות העומדות על הפרק, לא ניתן להלום את סירובה של זו אשר עומדת על אי-כשירותה, לאפשר בירור נוסף ומעמיק של מצבה הנפשי.
7.
ובשולי הדברים, העוררת טענה כי אין מקום להמשיך ולברר את
מצבה הנפשי, נוכח העובדה שמדובר בבקשה לחידושהליכי הסגרה
לאחר שכבר הופסקו ההליכים משנמצא כי היא אינה כשירה לעמוד בהם. אין גם לקבל טענה
זו. הפסקת הליכים אינה בלתי הפיכה. עם שיפור במצבו של המועמד להסגרה עניינו נבחן
מחדש על כל הכרוך בכך (סעיפים
כאמור, הערר נדחה.
5
המועד שנקבע לביצוע בדיקת העוררת על ידי פאנל מומחים יוותר אפוא על כנו.
ניתנה היום, ה' בכסלו התש"ף (3.12.2019).
|
|
ש ו פ ט |
________________________
19075030_N13.docx רח
מרכז מידע, טל'077-2703333, 3852* ; אתר אינטרנט, l