בש”פ 964/17 – מדינת ישראל נגד אביאל וואהל,עמרם (עמור) כהן,ניר דבח,אלון מימון,שי אשולי,רועי אשולי
1
בבית המשפט העליון |
לפני: |
כבוד השופטת ד' ברק-ארז |
המבקשת: |
מדינת ישראל
|
|
נ ג ד |
המשיבים: |
1. אביאל וואהל |
|
2. עמרם (עמור) כהן |
|
3. ניר דבח |
|
4. אלון מימון |
|
5. שי אשולי |
|
6. רועי אשולי |
בקשה להארכת מעצר בפיקוח אלקטרוני לפי סעיף |
תאריך הישיבה: כ"ד בשבט התשע"ז (20.2.2017)
בשם המבקשת: עו"ד אופיר טישלר
בשם המשיב 1: עו"ד משה שרמן
בשם המשיב 2: עו"ד יורם שפטל, עו"ד תמיר סננס
בשם המשיבים 6-4: עו"ד דורון נוי
1.
בפני בקשה שנייה להארכת מעצרם של המשיבים במתכונת של פיקוח אלקטרוני לפי סעיף
כתב האישום
2
2. ביום 11.5.2015 הוגש כנגד ששת המשיבים ושניים אחרים כתב אישום אשר מייחס להם שורת עבירות נשק ואלימות. עובדות כתב האישום פורטו בהרחבה על ידי השופט צ' זילברטל בהחלטתו בבש"פ 2580/16 מיום 12.4.2016 בעניין הארכת מעצרם של המשיבים (בפעם השנייה, כמפורט בהמשך). על כן, אסתפק בכך שאציין כי בכתב האישום נטען שהמשיבים פעלו יחד לביצוע עבירות פליליות, במסגרת מאורגנת ובאופן שיטתי, תחת "פיקודו" של שי מוסלי - שעמד בראש קבוצתם. המשיב 1, אביאל וואהל (להלן: אביאל) היה, על-פי הנטען, יד ימינו של מוסלי, ואילו יתר המשיבים היו חברים נוספים בקבוצה.
3. במקור, כלל כתב האישום שבעה אישומים, אולם בחודש ספטמבר 2016 חזרה בה המדינה מהאישום הראשון ובעקבות זאת זוכו ממנו אביאל ונאשם נוסף (הנאשם 2 בכתב האישום המקורי). כך נותרו בכתב האישום שישה אישומים: האישום השני, הנסב על קשירת קשר לביצוע מעשי הרצח של אוהד פרנקו ז"ל ודניאל סמארה ז"ל, שהשתייכו לחבורה עבריינית אחרת, וכן על ביצועם של מעשי הרצח האמורים; האישום השלישי, הנסב על קשירת קשר לגרום למותו של אדם בשם מוטי חסין; האישום הרביעי, הנסב על קשירת קשר לסחוט אדם בשם רונן תמר ולגרום לכך שהאחרון ישלם כספים שנדרשו משי דעבול ז"ל, שותפו שנרצח בשנת 2011; האישום החמישי, הנסב על אירוע שבו תקף המשיב 4, אלון מימון (להלן: אלון), אדם אחר בעת ששהו במועדון הימורים; האישום השישי, הנסב על שוד של חלפן כספים; וכן האישום השביעי, הנסב על מעשי הדחה בחקירה המיוחסים למשיב 6, רועי אשולי (להלן: רועי).
4. לכל אחד מהמשיבים בפרשה מיוחסת מעורבות בחלק מהאישומים, כמפורט להלן:
אביאל מואשם באישומים השני והשלישי, ובגינם מיוחסות לו שתי עבירות רצח בכוונה
תחילה לפי סעיף
3
המשיב 2, עמרם כהן, מואשם באישום השני ובגינו מיוחסות לו שתי עבירות רצח בכוונה
תחילה לפי סעיף
המשיב 3, ניר דבח (להלן: ניר), מואשם באישום
השני ובגינו מיוחסות לו שתי עבירות רצח בכוונה תחילה לפי סעיף
אלון מואשם באישומים השני, השלישי והחמישי ובגינם מיוחסות לו שתי עבירות של קשירת
קשר לביצוע פשע (רצח) לפי סעיפים
המשיב 5, שי אשולי (להלן: שי) מואשם באישום
השלישי ובגינו מיוחסות לו עבירה של קשירת קשר לביצוע פשע (רצח) לפי סעיפים
רועי מואשם באישומים השני, הרביעי והשביעי ובגינם מיוחסות לו העבירות הבאות: קשירת
קשר לביצוע פשע (רצח) לפי סעיפים
הליכי מעצר קודמים
5. בד בבד עם
הגשת כתב האישום הוגשה גם בקשה לעצור את המשיבים עד תום ההליכים המשפטיים נגדם.
הדיון בבקשה נדחה מעת לעת נוכח העובדה שחומר החקירה בתיק הוא רב היקף ועל רקע
טענות ההגנה כי לא הועבר לידיה כלל החומר הרלוונטי. במקביל, הגישו המשיבים בקשה
לעיון בחומר החקירה לפי סעיף
6. ביום 1.2.2016 הוריתי על הארכת מעצרם של המשיבים, בהסכמתם, בשישים ימים החל מיום 11.2.2016 (בש"פ 735/16).
4
7. ביום 7.2.2016 הורה בית המשפט המחוזי על מעצרו של ניר עד תום ההליכים המשפטיים נגדו. הדיון בעניינם של יתר המשיבים נדחה פעם נוספת, וזאת בעקבות בקשת באי-כוחם לאפשר להם זמן נוסף ללמוד את החומר שקיבלו לעיונם בעקבות הבקשה שהגישו לעיון בחומר החקירה.
8. בחלוף תשעים ימים מהארכת המעצר הראשונה הגישה המדינה בקשה שניה להארכת מעצרם של המשיבים. ביום 12.4.2016 נעתר השופט זילברטל לבקשה להארכת מעצר אולם קבע כי יש לבחון את מסוכנותם של המשיבים באופן פרטני כמו גם את האפשרות לאיין מסוכנות זו על ידי העברת מי מהם למעצר בתנאי פיקוח אלקטרוני או לחלופות מעצר הדוקות אחרות. זאת, נוכח קביעתו כי המדינה היא שאחראית, במידה רבה, להתמשכות ההליכים בפרשה בעקבות ליקויים שנפלו באופן ובקצב העברת חומרי החקירה להגנה (בש"פ 2580/16 הנזכר בפסקה 2 לעיל).
9. בהמשך להחלטה זו, הורה בית המשפט המחוזי על עריכתם של תסקירי מעצר בעניינם של המשיבים. כמו כן, באי-כוח המשיבים הודיעו כי הם מסכימים לקיומן של ראיות לכאורה, בכפוף לשמירת הזכות לבקש דיון בכך בהמשך.
10. בתסקירים שהוגשו בעניינם של המשיבים הומלץ שלא לשחררם לחלופת מעצר או למעצר במתכונת של פיקוח אלקטרוני. שירות המבחן התרשם כי מכלל המשיבים נשקפת רמת סיכון גבוהה שלא ניתן לאיינה באמצעות החלופות המוצעות.
11. בשלב זה, נדחה מספר פעמים הדיון בבקשה לעצור את שאר המשיבים עד תום ההליכים, וזאת נוכח מידע חדש שהתקבל אצל המדינה ואשר הוצאה בעניינו תעודת חיסיון. המשיבים הסכימו בנסיבות אלה להארכת מעצרם בשלושה שבועות. המדינה אישרה כי המידע האמור נוגע לפרשה חדשה שנחקרת, המכונה "פרשה 1131", ולגביה הוסבר כי היא נוגעת גם לאישום הראשון (זה שבהמשך נמחק כאמור מכתב האישום). יצוין כי בהמשך הוגשו כתבי אישום גם בפרשה זו, כנגד אחרים.
12. ביום 30.6.2016 הגישה המדינה בקשה שלישית להארכת מעצרם של המשיבים. לבקשת המשיבים, הדיון בבקשה נדחה עד לאחר שתתקבל החלטה בעניינם בבית המשפט המחוזי בשאלת העברתם למעצר בפיקוח אלקטרוני.
5
13. ביום 27.7.2016 הורה בית המשפט המחוזי על העברתם של המשיבים למעצר בפיקוח אלקטרוני, בכפוף לתנאים מגבילים. בית המשפט המחוזי ציין כי החלטתו זו ניתנת בשים לב לכך שהמשיבים מצויים במעצר זה 16 חודשים, אך משפטם טרם החל, על רקע עיכובים בהעברת חומרי חקירה מצדה של המדינה. בית המשפט המחוזי הוסיף כי המידע החדש שבידי המדינה השפיע אף הוא על ההחלטה. בית המשפט המחוזי ציין כי המדינה הסכימה שמידע זה יוצר "כרסום ראייתי" ביחס לאישום הראשון, הנסב על עדותו של עד המדינה בפרשה. בהמשך לכך, בית המשפט המחוזי קבע כי בנסיבות אלה השפעתו של אותו מידע רלוונטית גם ליתר האישומים המבוססים אף הם על עדותו של אותו עד מדינה. כמו כן, בית המשפט המחוזי ציין כי המידע החדש מקשה על המשיבים לטעון בעניין התשתית הראייתית. לבסוף, צוין כי גילוי המידע החדש הוביל לכך שמועדי ההוכחות שנקבעו בהליך העיקרי בוטלו, עובדה המשפיעה על קצב ההתקדמות בתיק העיקרי. במכלול הנסיבות המתוארות, כך קבע בית המשפט המחוזי, אין בהתרשמותו השלילית של שירות המבחן ובעברם הפלילי של המשיבים כדי להצדיק את המשך מעצרם מאחורי סורג ובריח. על רקע החלטתו של בית המשפט המחוזי, נמחקה בקשת המדינה להארכת מעצרם של המשיבים בבית משפט זה.
14. ביום 26.12.2016 הורה השופט ס' ג'ובראן על הארכה ראשונה של מעצרם של המשיבים בתנאי פיקוח אלקטרוני, בתשעים ימים נוספים או עד למתן פסק דין בעניינם, החל מיום 11.11.2016 (בש"פ 8627/16). עם זאת, בשל התמשכות ההליכים בתיק העיקרי ואחריותה של המדינה לכך, וכן נוכח העובדה שלא נרשמה לחובת המשיבים הפרה של תנאי מעצרם - הורה השופט ג'ובראן כי בית המשפט המחוזי יבחן ביחס לכל אחד מן המשיבים את האפשרות לשחרור ל"חלון התאווררות".
15. בהמשך לכך, ביום 5.1.2017 התיר בית המשפט המחוזי למשיבים שעתיים התאווררות בכל יום, במתכונת ספציפית שנקבעה ביחס לכל אחד מהם.
16. להשלמת התמונה יוער כי ביום 20.10.2016 נעצר אלון בגין מעורבותו בפרשה אחרת, ובהמשך לכך הוגש נגדו כתב אישום המייחס לו עבירה של חבלה בכוונה מחמירה וכן הוגשה בקשה לעצרו עד תום ההליכים. גם במסגרת הליך זה נקבע כי אלון ישהה במעצר בפיקוח אלקטרוני.
מהלך הדיונים בתיק העיקרי
6
17. השתלשלות העניינים בתיק
העיקרי פורטה בהחלטתו הקודמת של השופט ג'ובראן מיום
26.12.2016, ועל כן אסתפק גם בהקשר זה בתיאור תמצית הדברים. כפי שתואר לעיל, עיקר
העיכוב בהליך העיקרי נגרם נוכח מספר הליכים שהתקיימו לפי סעיף
18. ביום 8.2.2017 נקבע דיון
לצורך קבלת מענה לכתב האישום. עם זאת, בדיון שהתקיים במועד זה טענו המשיבים כי
אינם יכולים להשיב לאשמה שכן טרם קיבלו את כל חומרי החקירה בהתאם להחלטה מיום
11.1.2017. בין היתר, ביקשו באי-כוח המשיבים לקבל לידיהם את כל התרשומות שנוהלו עם
עד המדינה. בהמשך לכך הורה בית המשפט המחוזי על הגשתה של התכתובת האמורה לעיונו,
לשם מתן החלטה בעניין. לצד זאת צוין כי ככל שבאי-כוח המשיבים סבורים כי ההחלטה
האחרונה בעניין בקשתם לפי סעיף
19. בהמשך לדברים אלה, ביום 16.2.2017 הורה בית המשפט המחוזי (השופטת ש' דותן, ראשת ההרכב בתיק העיקרי) למדינה למסור לעיון ההגנה קטעים מסוימים בתרשומת שנערכה בין נציגי הפרקליטות לעד המדינה, שכן נקבע כי דברים אלו מהווים חלק מחומר החקירה.
הבקשה שבפני
7
20. הבקשה דנן מכוונת להארכת מעצרם של המשיבים במתכונת של פיקוח אלקטרוני בתשעים ימים נוספים. המדינה מדגישה את מסוכנותם הרבה של המשיבים, הנלמדת הן מחומרת המעשים המיוחסים להם בכתב האישום והן מעברם הפלילי המכביד (בעצימות גבוהה בעניינם של המשיבים 4-1 - שלחובתם הרשעות רבות בעבירות אלימות, סמים ונשק, ובעצימות פחותה, אך קיימת, בעניינם של המשיבים 6-5). לכך מצטרפים, כך נטען, תסקירי שירות המבחן בעניינם של המשיבים אשר קבעו כי נשקפת מהם מסוכנות גבוהה לביצוען של עבירות אלימות חמורה. כמו כן, המדינה טוענת כי קיים חשש קונקרטי מפני שיבוש הליכי משפט ביחס לכלל המשיבים, כמו גם חשש מפני הימלטות מהדין, וזאת נוכח אופי העבירות המיוחסות למשיבים ובהתחשב בעובדה שטרם נעצרו כל המעורבים באירועים המפורטים בכתב האישום. בפרט, מפנה המדינה לאישום השביעי בכתב האישום, בגדרו מואשם רועי באיום מפורש לפגוע בעד המדינה במטרה להניא אותו ממסירת עדותו.
21. אשר לקצב שמיעת התיק, המדינה מכירה בכך שחל עיכוב בניהול ההליך העיקרי ובפרט בהעברת חומרי החקירה להגנה. עם זאת, המדינה מדגישה כי מדובר בפרשה רחבת היקף ומרובת נאשמים ועדים, שבמסגרתה נדרשה המדינה לעיון ומיון של חומר חקירה רב. כמו כן, מזכירה המדינה את ההתפתחות בפרשה 1131 ומציינת כי בשל התפתחות זו, בין היתר, הועברו המשיבים למעצר בפיקוח אלקטרוני. המדינה מוסיפה כי היא מקווה שבשלב זה באו ההליכים הנוגעים לחומרי החקירה אל סיומם, והתיק יעלה על מסלול התקדמות.
22. להשלמת התמונה יצוין כי ביום 2.2.2017 הוריתי, בהסכמת המשיבים, על הארכת מעצרם עד למתן החלטה אחרת על ידי. נוכח בקשות דחייה שהוגשו מטעם המשיבים, התקיים הדיון בבקשות להארכת המעצר לגופן ביום 20.2.2017.
23. המשיבים מתנגדים להארכת מעצרם במתכונת של פיקוח אלקטרוני. בעיקרו של דבר, כלל המשיבים טענו כי בשל ההתמשכות הרבה של ההליך, הרובצת לפתחה של המדינה, יש להורות בשלב זה על שחרורם בתנאים מגבילים תוך קביעת סכומי הפקדה גבוהים להבטחת ההתייצבות למשפט. המשיבים מוסיפים וטוענים כי המדינה לא קיימה במלואה את החלטתו של בית המשפט המחוזי מיום 11.1.2017 במובן זה שלא הועברו אליה כל חומרי החקירה הנדרשים.
24. בנוסף, המשיבים טענו כי אמנם הסכימו בעבר לקיומן של ראיות לכאורה בתיק, אולם למעשה הבסיס הראייתי נשחק על רקע בעיות שונות שהתגלו בעדותו של עד המדינה, אשר הובילו לחזרתה של המדינה מן האישום הראשון ולזיכויים של הנאשמים שנכללו בו. לטענת המשיבים, הבעיות שעלו מעדותו של עד המדינה משליכות אף על אישומים אחרים.
8
25. לבסוף, טענו המשיבים כי מציאות הדברים בשטח מלמדת כי לא נשקפת מהם סכנה - שהרי הם מקיימים את כל תנאי הפיקוח האלקטרוני, ואף יוצאים ל"חלונות התאווררות" ללא כל קושי, זה מספר חודשים.
26. לחילופין, המשיבים ביקשו כי יתאפשר להם לצאת לעבודה בפיקוח, וזאת בעיקר כדי להקל על העול הכלכלי הכרוך במעצרם המתמשך. בהקשר זה נטען כי התסקירים בעניינם של המשיבים ניתנו לפני כשמונה חודשים, וכי יש בעובדה זו כדי להצדיק בדיקה חוזרת של עניינם.
27. יצוין כי בא-כוחו של שי טען כי עניינו הוא יוצא דופן בהתחשב בכך שהוא מעורב בסעיף אישום אחד בלבד (האישום השלישי) שלגביו ציינה המדינה בכתב האישום שמונה עדים בלבד, כך שהוא נקלע שלא בטובתו למשפט ארוך ומורכב.
28. בתשובה מטעם המדינה נטען כי אין מקום להעלאת טענות הנוגעות לחומר הראיות, שמקומן במסגרת של עיון חוזר. בא-כוח המדינה שב והדגיש כי לשיטת המדינה האישומים בעניינם של כלל המשיבים הם חמורים, ובכלל זה בעניינו של שי, שאמנם מיוחס לו אישום אחד בלבד בכתב האישום אולם במסגרת זו הוא מואשם בעבירה חמורה של קשירת קשר לביצוע רצח.
דיון והכרעה
29. אקדים ואומר כי בדיון
שהתקיים בפני העלו המשיבים טענות קשות כנגד המתכונת החלקית של גילוי חומרי החקירה
מטעם המדינה. לטענתם, הדבר גרם להם לעינוי דין. לאחר ששקלתי את הטענות אני סבורה
כי ההליך דנן - בקשה להארכת מעצר - אינו המסגרת הנאותה להכריע בהן. בא-כוחו של אביאל
ציין כי בכוונתו לפנות לבית המשפט המחוזי בבקשה לפי
9
30. הוא הדין בטענות שהעלו המשיבים ביחס לתשתית הראייתית. מבלי לנקוט עמדה לגופם של דברים - מלוא התמונה באשר לכך לא נפרסה בפני מאחר שאין מקומה בהליך זה - יצוין כי דרכם של המשיבים להגשת בקשה לעיון חוזר בעניין חומר הראיות הייתה ועודנה פתוחה. דיון בבקשה להארכת מעצר בבית משפט זה, ללא כל החלטה קודמת של בית המשפט המחוזי בעניין התשתית הראייתית (שכן כאמור ניתנה הסכמת המשיבים לעניין זה בשלב מוקדם של ההליך), אינו המסגרת המתאימה לדיון בכך (ראו: בש"פ 8010/13 מדינת ישראל נ' שבירו (מור), פסקה 11 (25.12.2013); בש"פ 2239/15 מדינת ישראל נ' פלוני, פסקה 12 (6.4.2015)).
31. התוצאה היא שנותרים, לעת הזו, האישומים החמורים המיוחסים למשיבים ועברם הפלילי המכביד. אני סבורה כי אלה מצדיקים את קבלת הבקשה דנן. אכן, התמשכותו של ההליך היא מטרידה, אך בשלב הנוכחי שבו חלה התקדמות בהעברתם של חומרי חקירה וקבוע מועד למתן מענה לכתב האישום, הכף עודנה נוטה להחזקתם של המשיבים במעצר בפיקוח אלקטרוני, ולא כל שכן כאשר אני מביאה בחשבון את ההחלטות הקודמות שניתנו בבית משפט זה (אשר כבר ייחסו משקל לעיכובים בהעברתו של חומר החקירה).
32. עם זאת, מאחר שהיקף מעורבותו של שי בכתב האישום אכן נמוך מהיקף מעורבותם של המשיבים האחרים כך שלהתמשכות ההליך יש משקל יתר מבחינתו, ראיתי לנכון להורות על עריכת תסקיר מעצר עדכני בעניינו, שיידרש גם לאפשרות של עבודה בפיקוח. התסקיר יוגש לבית המשפט המחוזי עד ליום 15.3.2017 ובהמשך לכך יוכל שי להגיש בקשה לעיון חוזר, אם יראה לנכון, ומבלי שאני נוקטת כל עמדה בעניין. יודגש כי אין בכך כדי להוות משום הבטחה להקלות בתנאי מעצרו של שי, והדברים ייבחנו בהמשך על פי מכלול הנסיבות.
33. לקראת סיום יצוין כי יש להניח ולקוות שהמדינה תפעל במהירות הראויה להשלמת העברתם של חומרי חקירה, ככל שהדבר עודנו דרוש בהתאם להחלטותיו של בית המשפט המחוזי מיום 11.1.2017 ומיום 16.2.2017 (וכאמור, איני מכריעה בכך). הזמן שחלף מאז הגשת כתב האישום בעניינם של המשיבים ותקופת מעצרם הנמשכת, תחילה מאחורי סורג ובריח ובהמשך במתכונת של פיקוח אלקטרוני, מחייבים שלא לחסוך כל מאמץ בתחום זה. בהמשך לכך, יש לעשות כל מאמץ לקבוע מועדים לשמיעת ההוכחות בתיק בהקדם.
34. סוף דבר: הבקשה מתקבלת. אני מורה על הארכת מעצרם של המשיבים בפיקוח אלקטרוני, כמפורט בפסקה 1 לעיל.
ניתנה היום, כ"ז בשבט התשע"ז (23.2.2017).
|
|
ש ו פ ט ת |
_________________________
העותק כפוף לשינויי עריכה וניסוח. 17009640_A06.doc עכ