א. כללי
כתב האישום שהוגש נגד הנאשם
מייחס לו עבירות של ניסיון לרצח וחבלה חמורה בנסיבות מחמירות. לפי הנטען בכתב
האישום, בתאריך 13.7.18 סמוך לפני השעה 23:00, הנאשם הגיע לפאב "-----"
(להלן: הפאב או המועדון) בעיר אילת בליווי שתי מכרות, שאחת מהן הייתה בעבר בת
זוגו, ושלושתם התיישבו ליד דלפק הבר. בהמשך, ניגש מנהל הפאב אל הנאשם ושאל
אותו אם הזמין מקומות מראש, ומשהבין שלא ביקש מהנאשם לעבור למקום אחר. הנאשם
סירב להיעתר לבקשה, ונותר לשבת ליד הבר, תוך שהוא מתבטא בלשון בוטה כלפי מנהל
הפאב.
בעקבות זאת, פנה מנהל הפאב
אל המאבטח בפאב (להלן: המתלונן), וביקש ממנו לעקוב אחר התנהלותו של הנאשם,
ובמידת הצורך להוציאו מן הפאב. בסמוך לשעה 23:20, החל הנאשם לצעוק ולדבר בגסות
אל עובד הבר ואף איים כי "יהפוך את המקום". משהבחין בו המתלונן,
ניגש אליו וביקש ממנו לכבד את המקום. כשנוכח לדעת כי הנאשם ממשיך לדבר בגסות
ובהתלהמות גם כלפיו, ביקש ממנו להתלוות אליו אל מחוץ לפאב.
בכניסה לפאב המתלונן אמר
למאבטח נוסף שלא יכניס את הנאשם חזרה לפאב, ואילו הנאשם ניסה לשכנע את המתלונן
לשנות את החלטתו, ולאשר לו לשוב לפאב. המתלונן סירב, ובתגובה לכך החל הנאשם
לאיים על המתלונן באמרו "לא יהיה לך טוב אתה לא יודע עם מי התעסקת",
או מילים דומות.
לפי הנטען בכתב האישום,
בעקבות האמור, גמלה בלבו של הנאשם ההחלטה להמית את המתלונן. בסמוך לשעה 23:50
ניגש הנאשם לקיוסק "פון הום" הממוקם במרכז התיירות באילת וביקש
מעובד הקופה סכין בטענה כי עליו לחתוך דבר מה ברכבו, והבטיח להחזיר את הסכין
לאחר השימוש בו. עובד הקיוסק נתן לנאשם סכין יפנית, והנאשם חזר אל הפאב כשהוא
מצויד בסכין.
בהגיעו לכניסה לפאב, הנאשם
פגש שוב במתלונן והשניים שוחחו על כך שהנאשם צריך לשלם את החשבון שנרשם על שמו
בפאב. לאחר דין ודברים ביניהם, הודיע המתלונן לנאשם כי הוא מוותר לו על
התשלום, ודרש ממנו שוב לעזוב את המקום. הנאשם טען כי אינו שומע את המתלונן,
וביקש ממנו ללכת עמו הצידה, והבטיח כי ישלם את חובו, והשניים הלכו יחד מרחק
קצר מהפאב.
במהלך ההליכה, שלף הנאשם
לפתע את הסכין מכיסו, הניפה לעבר המתלונן, ושיסף באמצעותה פעמיים את צווארו של
המתלונן, בניסיון לגרום למותו. הנאשם הניף ידו בשלישית לעבר צווארו של
המתלונן, אך המתלונן כופף מעט את גופו, והנאשם חתך באמצעות הסכין את ראשו של
המתלונן מצד שמאל ברקה, תוך שהוא צועק לעברו כי יהרוג אותו. המתלונן הצליח
להדוף את הנאשם, והנאשם רץ לעבר רכב שחנה בסמוך ונמלט מהמקום.
כתוצאה ממעשיו של הנאשם,
המתלונן דימם מהפצעים שבראשו ובצווארו, ולאחר קבלת טיפול ראשוני ועצירת הדם
בשטח על ידי עוברי אורח, פונה באמבולנס לחדר הטראומה במרכז הרפואי "יוספטל"
באילת, כשהוא במצב קשה בסכנת חיים. בחדר הטראומה הוברר כי למתלונן נגרמו חתך
עמוק באורך של מעל 20 ס"מ בצוואר התחתון הקדמי, שפגע גם בשרירים, חתך
נוסף באורך של כ-10 ס"מ ברקה השמאלית שפגע בשני עורקים ובשריר הלעיסה,
וכן חתך שטחי בצוואר.
המתלונן הובהל לניתוח דחוף,
שבמהלכו התברר כי החתך העמוק בצוואר, עבר קרוב מאוד לעורק התרדמה הצווארי,
שפגיעה בו הייתה עלולה לגרום למותו. לאחר הניתוח הועבר המתלונן לטיפול נמרץ
לצורך טיפול והשגחה, ושוחרר מבית החולים כעבור ימים אחדים.
ביום 10.3.19, השיב הנאשם בכתב
לכתב האישום, והודה כי אכן דקר את המתלונן פעמיים בצווארו ופעם נוספת בראשו,
אך הכחיש כי התכוון לרצוח את המתלונן. עם זאת הודה כי חבל במתלונן חבלה חמורה
בנסיבות מחמירות. על רקע זה צומצמה יריעת המחלוקת בין הצדדים, והתמקדה בשאלה
האם הנאשם התכוון לקטול את חייו של המתלונן.
בשל כפירתו של הנאשם נשמעו
הוכחות בתיק, שבמהלכן העידו שלושה עדים במסגרת פרשת התביעה, והנאשם לבדו העיד
במסגרת פרשת ההגנה. להלן אסקור בקצרה את הראיות בתיק, תחילה את פרשת התביעה,
ולאחר מכן את פרשת ההגנה, לאחר מכן אפרט את טענות הצדדים ואגדיר את הסוגיות
שבמחלוקת, ולבסוף אדון ואכריע במחלוקת שבין הצדדים.
ב. פרשת התביעה
במסגרת פרשת התביעה הוגשו
יותר מ-50 מוצגים, ונשמעו כאמור 3 עדים. כאמור לעיל, אין מחלוקת על העובדות
שבכתב האישום, קרי הדקירות שהובילו לפציעתו הקשה של המתלונן בשלושה חתכים
בצווארו ובראשו. המחלוקת בין הצדדים היא למעשה משפטית, איזו עבירה ביצע הנאשם
כאשר עשה את המעשים החמורים שמפורטים בכתב האישום. בכדי להכריע בשאלה זו, יש
לבחון היטב את הראיות שהוגשו לנו במהלך המשפט. להלן אסקור תחילה את האמרות
שמסרו העדים במשטרה, ולאחר מכן אתאר את התיעוד של מצלמות האבטחה, ובהמשך אפרט
בקצרה את העדויות שנשמעו בפני בית המשפט.
1. האמרות במשטרה
אמרותיו של הנאשם במשטרה
האמרה הראשונה ת/8א נגבתה
מהנאשם זמן קצר לאחר מעצרו, ביום 14.7.18 בשעה 5:45, ובה הכחיש הנאשם מעורבות
כלשהי במעשה דקירה. לדבריו, הגיע לפאב עם ידידה וחברה נוספת, והתעצבן לאחר
שהזמין משהו ולא הגיע, ובעקבות זאת הגיע השומר: "אמרתי לו מזמין ולא
מגיע, אמר לי לצאת אמרתי לאנה אני לא נשאר פה, היא לא באה, התעצבנתי הלכתי
הביתה" (עמ' 3, שו' 47 - 48 ). לדבריו, לאחר שאנה החליטה לא לבוא
אחריו, לא נכנס למקום נוסף (עמ' 5 שו' 98 - 103 ), אולם לאחר שהוצג לו סרטון
ממצלמת אבטחה, שבו נראה הנאשם נכנס לסופר סמוך למקום האירוע ויוצא חזרה אל
הפאב, מסר הנאשם כי נכנס לסופר לקח מצית ויצא.
בהמשך חקירתו, הכחיש הנאשם
כי לקח מהמוכר בסופר סכין, הכחיש כי דקר, והסביר כי התעמת עם המאבטח מחוץ
למועדון, מאחר והם התנהגו כמו חיות. לדבריו, הוא נראה בסרטון בורח מן המקום
מפני שרצה "לעוף מהמקום המסריח הזה כולי עצבים" (שם, שו'
115). הנאשם הוסיף כי שלושה ערבים חנקו אותו, "הוא ועוד 3 אנשים חנקו
אותי בצד שהוא דיבר מסריח, הוא קיבל שני בוקסים והם היו מסטולים. לא דקרתי אף
אחד, לא בא לי לעשות בעיות, יש לילד שלי בר מצווה עוד חודש" (שם, שו'
124 - 125). בהמשך, הכחיש הנאשם כי נמצאה סכין עם טביעות האצבע שלו (שם, שו'
129 - 130).
הנאשם נחקר שוב ביום 19.7.18,
והאמרה השנייה שנגבתה ממנו במועד זה סומנה ת/15א. באמרה זו, שב הנאשם על
הדברים שמסר באמרה הראשונה לעניין הסיבה בגינה הוצא מהפאב, אולם הוסיף פרטים
רבים נוספים על נסיבות האירוע. לדבריו, ביום האירוע הוא יצא למרכז התיירות
באילת עם חברה שלו אנה וחברה שלה שמכונה "קוף", השלושה הגיעו ברכב
המרצדס של אחיו אוהד, והוא זה שנהג ברכב.
הנאשם מסר כי עד להוצאתו
מהמועדון על ידי המתלונן חלפו בערך 15 דקות, וכי בקושי הספיק לשתות משהו
מהשתייה שהזמין. לדבריו, הוא ושתי החברות שהיו אתו ישבו על הבר, הזמינו כוסית
והוא ביקש שיביאו גם פלטת אוכל, ובשל העיכוב בהגשתה התלונן בפני הברמן. בעקבות
זאת, הגיע אליו המאבטח וביקש ממנו לצאת החוצה, ואליו הצטרפו "אחד ועוד
אחד", והם לקחו אותו לפינה חשוכה ליד המועדון, ותקפו אותו באלימות, אחד
חנק אותו ושניים נתנו לו בוקסים (עמ' 3, שו' 30 - 34).
לאחר מכן, חייג לאנה, ואמר
לה לשלם את החשבון, להביא את תעודת הזהות שלו ולצאת, אלא שלטענתו תוך כדי שהוא
עומד ליד הכניסה למועדון ומדבר איתה, המאבטח לקח אותו הצידה, ומיד לאחר שסיים
את השיחה "הוא מרים את היד שלו לכיוון שלי, הוא בא לתקוף אותי. שוב פעם
הגנתי על עצמי בשני אגרופים שהבאתי לו לכיוון הפנים, ואז הלכתי לכיוון האוטו,
התבאסתי ונסעתי לכיוון הבית ועצרו אותי במחסום".
הנאשם מסר עוד כי הוא זוכר
שנכנס לקנות מצית בחנות כלשהי, אך אינו זוכר באיזה שלב זה היה, הוא הכחיש כי
ביקש מהמוכר בחנות סכין, ומסר כי הוא הכה את המתלונן בשני בוקסים, ראה אותו
נופל, והוא זז אחורה והלך, "זה הכול". הנאשם הכחיש כי נמצא דם של
המתלונן על ידיו או ברכב שבו נסע, הסביר כי לא הוציא מכיסו מאומה אלא הכניס
לכיס את הטלפון שלו.
הנאשם נשאל בחקירתו "למה
התקרבת שוב למועדון אם לפני רגע 3 מאבטחים לטענתך תקפו אותך", והשיב,
"ללכת עם החברה שלי מהמקום הזה" (עמ' 5, שו' 126 - 127).
בהמשך הכחיש הנאשם כי שוחח עם המוכר בחנות ומסר לו שצריך לתקן משהו ברכב.
לדבריו, בנקודת הזמן שבה נכנס לקחת את החפצים שלו, טרם ספג מכות מהמתלונן
והאחרים, שכן לאחר מכן כבר לא חזר אל המועדון.
בהמשך החקירה עומת הנאשם עם
סרטון אבטחה במועדון ----- (מצלמה 14) ונשאל מה הוא החפץ הכהה שמבצבץ בכיס
האחורי ימני במכנסיו, והשיב "או טלפון או לא יודע", וכשהוטח
בפניו כי מכשיר הטלפון שלו נמצא בידו, השיב כי אינו זוכר מה היה לו בכיס
האחורי. הנאשם שב והכחיש כי לקח סכין יפנית מהסופר, ומסר כי הדם שנצפה על
המתלונן הוא תוצאה של הבוקס שהכה במתלונן והוסיף כי יש לו טבעת עם ריבוע
ויהלום וגורמט זהב שאולי נפלו באותה סיטואציה.
הנאשם הכחיש גם כי בזמן
תקיפתו את המתלונן צעק "אני יהרוג אותך" (עמ' 8, שו' 225), וכן
הכחיש שאמר למתלונן שיש לו חברים מאום אל פחם, וטען כי אנה ראתה אותו יוצא
החוצה עם המתלונן ,"מן הסתם בראש שלה שיהיה בעיות". בהמשך חקירתו
עומת הנאשם עם הסרטון בו נצפה נכנס אל הסופרמרקט, ונשאל מה מסר לו המוכר,
והשיב כי קיבל ממנו מצית (עמו' 9, שו' 243 - 242), וכשהוטח בפניו כי קיבל
מהמוכר סכין יפנית כחולה, השיב כי "לא היה סכין".
בהמשך האמרה הביע הנאשם צער
על התקרית, ושב והכחיש כי דקר את המתלונן, כמו כן, טען כי לא הייתה לו כוונה
לרצוח את המתלונן ולא הביא עמו שום סכין (עמ' 9, שו' 272 - 275).
הודעתו של עד תביעה 6 לידור
כ"ץ - ת/24
העד עבד במועד האירוע כברמן
בפאב, והוא מסר עדותו במשטרה ביום 18.7.19 בשעה 14:53. העד ציין כי הנאשם הגיע
בתחילת הערב עם עוד שתי בחורות, הזמין שתיה חריפה ודברים נוספים, והתנהג בצורה
אגרסיבית: "ראיתי מהתחלה שהוא דרוך כזה ומתלהם וברברי וצועק. התנהגות
ברברית ערסית שלוכית, הגיע בדרישות שאביא לו מהר את הדברים, מינימום אני עבד
שלו" (עמ'1 שו' 6 - 7). העד ציין כי בהמשך הגיע המתלונן לנאשם ודיבר
איתו, ושניהם "המשיכו החוצה בגישה טובה". כעבור כמה דקות,
הגיע אליו המתלונן וביקש ממנו לבטל את החשבון של הנאשם, מפני שהוא לא יחזור
למועדון. העד אישר כי הנאשם פנה אליו באגרסיביות, וציין כי חש מאוים ממנו. הוא
הוסיף כי הנאשם הביע טרוניה על כך שאין בייגלה, ואיים באומרו "אני
יהפוך לכם את המקום" (עמ' 2 שו' 20).
הודעתו של עד תביעה 10
אליהו יפרח - ת/10
מדובר במי שעבד במועד
האירוע נשוא כתב האישום ב"סופר פון הום" שנמצא במרכז התיירות בסמוך
למלון קלאב הוטל. בתאריך 14.7.18 מסר העד עדות במשטרה, ובה ציין כי משמרת
העבודה החלה בין השעות 13:00 - 24:00, במהלכה נכחו הרבה אנשים בסופר, ובשלב
מסוים הגיע בחור שנראה עם כובע קסקט וגופיה. העד לא זכר את הצבע, אך זכר כי
היה לו קעקוע, ותוך כדי שיחה בטלפון, הוא ביקש ממנו סכין שאותה הבטיח להחזיר
בסיום השימוש.
העד ציין כי הנאשם לא ביקש
סוג מסוים של סכין, וכי הוא אמר לו שהוא צריך סכין בשביל לחתוך משהו ברכב. העד
הוסיף, כי אין זו הפעם הראשונה שמבקשים ממנו סכין, וכי בקיוסק נמכרים גם סכיני
מטבח. ואולם הנאשם לא חזר ולא השיב לעד את הסכין.
העד ציין עוד כי הנאשם היה
נראה רגיל, משוחח בטלפון, "אמר לי מה המצב גבר אפשר סכין",
כן כי הוא נתן לו סכין יפנית בצבע כחול, "שיכול להיות שהייתה תקולה
היא לא ממש חדשה יש לה בעיה לצאת ללהב או לצאת".
הודעתו של עד תביעה 5 –
אלכס עדן ת/3
העד, בנו של בעל המועדון בו
התרחש האירוע נשוא כתב האישום, מסר ביום 18.7.18 את עדותו במשטרה, וציין כי
הוא מנהל "------", ואחראי גם על ההושבה במקום. לדבריו בערב האירוע
נכנסו אל המועדון שלושה אנשים: שתי בנות ובן - בחור עם כובע וקעקוע על יד
שמאל, והתיישב בפרונט של הבר. מאחר שמדובר ביום שישי שהוא יום מלא בהזמנות,
הוא ניגש אל הנאשם ושאל אותו האם הזמין מקום. בתגובה לכך, הנאשם התחיל להתלהם,
התרומם ממקומו "ונעמד מולי ואמר לי סע סע מפה". למרות
ניסיונותיו להרגיע את הנאשם ולהציע לו מקום אחר, המשיך הנאשם להתלהם וענה כי
בא לשפוך כמה אלפים וללכת, "אתה לא תקים את האישה שלי, אמרתי לו טוב
קיבלת המקום שלך הסתובבתי והלכתי".
העד הוסיף, כי כאשר הגיע
המתלונן למשמרת, הוא עדכן אותו כי יש בחור שמתנהג באופן לא תקין ושישים עליו
עין, וכעבור זמן מסר לו המתלונן כי הנאשם קילל וצעק ולכן הוציא אותו החוצה
בצורה יפה ולא באלימות. העד ציין כי לא ראה את הדקירה, אך הבחין במתלונן לאחר
מכן כשהוא "מלא מלא דם, גוסס אין מילה אחרת, אין לי מושג איך היה בהכרה".
הודעתה של עדת תביעה 14 -
אנה דוידוב ת/22
עדת תביעה 14 הייתה בעבר בת
זוגו של הנאשם, והייתה עמו בעת האירוע, ביחד עם מכרה נוספת. היא מסרה עדות במשטרה
ביום 14.7.18 בשעה 04:32. היא ציינה בראשית עדותה כי ביום רביעי היא הגיעה
באוטובוס לאילת בשעה 00:00, שם נפגשה עם אביבה ירדן חברתה, והשתיים ישנו
במלונית "נסיכת הים". אשר לנאשם סיפרה העדה כי מדובר במי שהיה האקס
שלה, השניים היו יחד כ-7 חודשים ונפרדו, אך הנאשם שוחח עמה בטלפון הודיע לה כי
הוא מגיע לאילת וביקש ממנה כי תסלח לו. לדבריה, הכירה את הנאשם בזמן השבעה של
אחיה (עמ' 2, שו' 16 - 17) שנרצח ברצח הכפול שהיה בעפולה, והנאשם היה חבר של
אחיה.
העדה ציינה עוד כי לא ידעה
שהנאשם נשוי, מפני שהוא מסר לה שהוא גרוש. לדבריה, היא ביקשה מהנאשם שלא יגיע,
אך הוא הגיע ברכב לבן ושכר חדר במלונית בסמוך לחדרה, ולאחר מכן ישבו,
"עוז שתה" ונסעו יחד אל מועדון "-----". העדה מסרה כי ככל
הנראה הנאשם עיצבן את חברתה שסימסה לה שאם לא תתייחס אליה, היא תלך, והוסיפה
כי הייתה ממש מבואסת שהנאשם פנה אל הברמן "כל שניה" וביקש ממנו
להביא לו מיליון דברים.
העדה הוסיפה כי בתחילה
המאבטח הגיע לדבר עם הנאשם, ולאחר שהמאבטח יצא והנאשם התיישב במקומו, המאבטח
נכנס שוב לשוחח עם הנאשם והשניים יצאו בסבבה החוצה, "אמרתי לירדן
עכשיו הוא מעסיק אותו המאבטח לא חשבתי שיקרה משהו" (עמ' 3, שו' 39 -
40). לאחר מכן, המאבטח שב פנימה אל המועדון ואמר לעדה כי הנאשם לא חוזר פנימה,
והיא השיבה "שלא יחזור אני נשארת פה" (עמ' 3, שו' 40).
העדה סיפרה כי כולם צעקו
שיש דקירות בחוץ, "ירדן קמה הלכה לידיד שלה בבר, ואני נבהלתי שזה הוא,
הוא היה עצבני, אני יודעת שיש לו ראש מחומם וחשבתי שזה הוא, שילמתי את החשבון
ויצאתי. לא ראיתי את עוז ובאתי לתחנה ישר" (עמ' 3, שו' 42 - 43).
העדה ציינה כי הנאשם לא התייחס להודעות ששלחה לו, והוסיפה כי הנאשם הגיע לאילת
בגללה, וכי מהרגע שמסרו לה שהנאשם לא נכנס ועד לרגע ששמעה צעקות
"דקירות" חלפו כ- 20 דקות. העדה מסרה כי לא נכחה עם הנאשם בסופר ליד
המועדון, "לא היינו איתו יכול להיות שאני וירדן היינו בפנים",
וכי הייתה לה תחושה שזה הוא, "אני שלחתי לו הודעות התחננתי שיענה לי.
הוא חייג אלי כשהייתי במועדון אמר לי תשלמי את החשבון ותצאי משם. הייתה לי
תחושה שזה הוא... כי הוא אמר לי יש בלאגן צאי והרגשתי שהוא לא סתם מתקשר"
(עמ' 4, שו' 92 - עמ' 5 שו' 95).
הודעתה של - עדת תביעה 13 -
אביבה ירדן לוי ת/23
עדת תביעה 13 היא חברתה של
עדת תביעה 14 אנה, וגם היא מסרה עדות במשטרה זמן קצר לאחר האירוע, ביום
14.7.18 בשעה 03:03. העדה מסרה כי היא חברתה של אנה מתקופת בית הספר, וכי היא
הגיעה לאילת ביום ראשון לחופש עם המשפחה במלון "קלאב אין", ויצרה
קשר עם אנה והשתיים סיכמו כי ירדן תישאר באילת ואנה תגיע אליה.
העדה ציינה כי אנה נסעה
לבדה באוטובוס לאילת בלילה שבין רביעי לחמישי, וכשהגיעה לאילת השתיים שכרו חדר
במלונית. העדה ציינה עוד כי הנאשם שהיה בעבר בן זוגה של אנה לסירוגין, הגיע אף
הוא לאילת, שכר חדר לידן, הגיע אליהן כמה פעמיים לחדר בכדי לדבר עם אנה, ובשלב
מסוים הוא ירד למטה להביא לאנה מגבת מהקבלה, "וצעק עליה שתביא לו
מגבת, ואני פה תפסתי את הראש" (עמ' 1, שו' 11 - 12).
העדה ציינה כי היא ואנה
התארגנו ליציאה, השלושה נסעו ברכבו של הנאשם למתחם התיירות באילת. העדה ציינה
עוד כי הנאשם סיפר שהגיע לאילת מאחר והבת שלו "מסטולה פה איפה
שהו" (כך במקור - א.מ.), והוסיפה כי הנאשם היה בסדר לפני היציאה ולא
עישן סמים לידן.
אשר לאירוע נשוא כתב
האישום, ציינה העדה כי מהרגע שהנאשם יצא מהמועדון ועד לרגע ששמעו שיש דקירות
חלפו כ-15 דקות. העדה תיארה כי מהרגע שנכנסו אל המועדון הנאשם ביקש מהברמן
שיפתח לו כרטיס, והיא ואנה הזמינו "כוס למברוסקו ועוד כוס של
וודקה", עד שבאיזשהו שלב הגיע מישהו שעובד במקום וביקש מהנאשם לעבור
לצד השני של הבר, אך הנאשם טען שהם כבר הזמינו והם נשארו לשבת במקום. העדה
הוסיפה כי המאבטח הגיע בדיוק בזמן בו החל הנאשם לבקש מהברמן דברים, השניים
החלו לשוחח והמאבטח ביקש מהנאשם לא לצעוק.
העדה ציינה עוד כי בשלב
מסוים הנאשם קם, ויצא החוצה ביחד עם המאבטח, ולאחר מכן המאבטח חזר ומסר להן כי
הנאשם לא נכנס פנימה. הנאשם חזר, לקח את הכובע והסיגריות שלו ויצא החוצה, ואנה
הביעה בפניה מורת רוח מהתנהגותו של הנאשם. כעבור זמן מה הגיע אליהם בריצה אחד
העובדים, והודיע כי דקרו מאבטח בצוואר, וכשאנה שמעה זאת, היא אמרה שהיא מקווה
שזה לא עוז.
הודעתו של עד תביעה 9 -
ד"ר אמיר מזור ת/6ב
עד תביעה 9, ד"ר אמיר
מזור, הוא מומחה בכירורגיה כללית, ושימש כרופא תורן בבית חולים
"יוספטל" בערב האירוע. העד ציין בעדותו כי קיבל התראה על מטופל
שעומד להגיע עם דקירה בצוואר, וכעבור דקות אחדות הוא הגיע לחדר הלם והחל לטפל
במתלונן. הטיפול כלל עצירת דימומים מהצוואר שממנו הדימום היה מינורי בגלל
טיפול מד"א, וכן טיפול בדימומים נוספים שהיו בראש, בקרקפת, ובכלי דם בצד
שמאל של הצוואר ששם נפגעו שני עורקים "משפריצי דם" כלשונו
(עמ' 1, שו' 20). העד הדגיש כי הפגיעה בצוואר הייתה פחות מחצי סנטימטר ממערכת
עורק התרדמה, שפגיעה בה הייתה גורמת למותו של הנפגע, והוסיף כי אומנם אינו מתמחה
ברפואה משפטית, אך מנגנון הפציעה היה מרשים, והייתה כוונה אמתית לפגיעה, וכי
המתלונן הגיע אליהם כשהוא בסכנת חיים בשל חומרת הפגיעה.
העד נשאל אם הדקירה הייתה
נראית כמכוונת למקום שבו בוצעה, והשיב: "הצוואר איבר סקסי לפעולת
הדקירה. אני לא חושב שניתן להגיד אחרת ממכוון, בן אדם חתך לקורבן רביע את
השרירים לגמרי, הרבה כוח והרבה כוונה. אלו היו 2 מכות שונות עם הרבה לב. פחות
מחצי סנטימטר הוא מגיע כנראה לא בחיים" (עמ' 2, שו' 22 - 25).
דו"חות הפעולה של
השוטרים ת/12 - ת/13
במסגרת תיק המוצגים המוסכם,
הוגשו גם דו"חות פעולה של השוטרים שהיו מעורבים בחקירת האירוע. מתוך
הדו"חות הללו, אני מוצא לנכון להתייחס לשניים מהם: הדו"ח האחד הוא
של עד תביעה 21 בכתב האישום, רס"ר ירמיהו לוי יקיר, אשר היה בין הראשונים
שהגיעו לזירת האירוע, שסומן כמוצג ת/12א. העד מציין בין היתר כי בהיותו בזירה,
כאשר סגר את האזור בסרט סימון לבן, הבחין בלהב של סכין יפנית ליד הפח, בסמוך
למקום שבו ישב המתלונן הפצוע. הלהב נתפס, נכלל בתיק המוצגים המוסכם, וסומן
ת/12ב, ואף הוצג לבית המשפט. לא למותר לציין בהקשר זה כי בעדותו בבית המשפט,
בחקירתו הנגדית, הנאשם הכחיש את טענת ב"כ המאשימה כאילו הוציא את הלהב
מתוך גוף הסכין, בכדי שיוכל להשתמש בלהב ארוך יותר (פרוטוקול מיום 30.6.19,
עמ' 202, שו' 10 ואילך).
דו"ח פעולה נוסף -
ת/13א, נרשם בידי עד תביעה 24 רס"ר שחר סלומון, אשר היה במחסום היציאה
מאילת, בעת שהנאשם נסע צפונה, ביום 13.7.18, סמוך לחצות הלילה. העד עיכב את
הנאשם לאחר שזיהה אותו בוודאות, ומסר לו כי הוא חשוד במעורבות באירוע דקירה
באילת. העד רשם בדו"ח כי הנאשם נראה עצבני ודיבר מהר, וכי הוא מסר שהגיע
לאילת בכדי לאסוף את בתו בת ה-14 ששתתה לשוכרה, אולם היא סירבה לבוא אתו.
מעצרו של הנאשם במחסום הצפוני ביציאה מאילת, מתועד גם בדו"ח מעצר שרשם
העד, אשר סומן ת/13ב.
2. התיעוד של מצלמות האבטחה
בין המוצגים שהוגשו במסגרת
תיק המוצגים המוסכם היה גם דיסק, אשר סומן ת/16ו (במאמר מוסגר אציין כי אין
הלימה מלאה בין התיאור של הדיסק ברשימת המוצגים שנלוותה לקלסר המוצגים המוסכם,
שממנו עולה כי הדיסק אינו כולל תיעוד של המועדון, אשר מתועד בדיסק נפרד, ובין
הדיסק שהוגש בפועל, שכולל גם סרטונים מהמועדון וגם סרטונים מרחוב סמוך שבו חנה
הרכב שבו הגיע הנאשם לאילת) שכולל כמה סרטונים שהורדו ממצלמות האבטחה שתיעדו
את המתרחש בתוך המועדון ובסביבתו.
מדובר ב-5 קטעים מתוך 4
מצלמות אבטחה: סרטון אחד ממצלמה 5 וסרטון נוסף ממצלמה 6 אשר תיעדו משתי זוויות
שונות, את המתרחש באותו זמן במקום מושבם של הנאשם והעדות אנה וחברתה שהיו אתו
על הבר, כאשר מצלמה 5 תיעדה את הדברים מלמעלה, ומצלמה 6 מזווית אחרת, אשר בה
הנאשם נראה מגבו. כמו כן יש בדיסק סרטון אחד ממצלמה 12, אשר מתעד את המתרחש
בחוץ באזור הכניסה למועדון וקטע הרחוב הסמוך, ובמצלמה זו תועד גם אירוע התקיפה
עצמו. בנוסף, יש בדיסק שני סרטונים ממצלמה 14, אשר אף היא מתעדת את אזור הכניסה
למועדון וקטע הרחוב הסמוך, מהכיוון ההפוך מזה המתועד במצלמה 12. הסרטון הראשון
ממצלמה 14 הוא למעשה המשך מחוץ למועדון של מה שתועד בתוך המועדון במצלמות 5
ו-6, והסרטון השני ממצלמה זו מתעד את מה שהתרחש בעת אירוע התקיפה ובפרק הזמן
שלפני האירוע ואחריו באזור הכניסה למועדון, אולם המקום שבו בוצע אירוע התקיפה
עצמו היה מחוץ לטווח הכיסוי של מצלמה זו.
להלן אתאר בקצרה את
השתלשלות האירועים, לפי סדר כרונולוגי, כפי שתועדו במצלמות האבטחה שנצרבו בדיסק
זה. אציין כי התיאור שיפורט להלן, דומה בעיקרו לתיאור שמופיע בטבלה שהכין
ב"כ הנאשם אשר הוגשה וסומנה נ/1, וכן לתיאור הכרונולוגי שהוכן בטבלה
ע"י ב"כ המאשימה וסומן ת/25. הסרטון הראשון ממצלמה 5, מתעד כאמור את
המתרחש במקום מושבם של הנאשם והידידות שאתו ליד הבר, ומתחיל בשעה 23:16:56.
בתחילתו, הנאשם נראה משוחח עם חברתו שישבה לידו, ונראה שהוא כועס על משהו,
וכ-3 דקות לאחר מכן, בשעה 23:19:57, הנאשם קם מכיסאו ומתכופף בצורה שנראית
מאיימת לכיוון הבר, ושניות אחדות לאחר מכן מגיע המתלונן לנאשם ומשוחח אתו.
לאחר כ-40 שניות, בשעה 23:20:48, הנאשם והמתלונן הולכים לכיוון היציאה
מהמועדון כשהם חבוקים במותניהם.
כעבור קרוב ל-5 דקות, בשעה 23:25:28,
הנאשם חוזר לבר, לוקח את כובע המצחייה שלו ואת הטלפון הנייד שנותר עד אז על
השולחן בבר, ויוצא שוב מהמועדון. כל ההתרחשויות הללו תועדו מזווית שונה גם
במצלמה 6, אולם מצלמה זו תיעדה גם את הבר בשלמותו, והמתלונן נראה שניות אחדות
לפני שהנאשם חזר לבר, בשעה 23:25:16, כשהוא נותן הוראות לברמן, ככל הנראה ביחס
לביטול חשבונו של הנאשם.
מה שהתרחש באותן דקות עד
שהנאשם חזר לבר, מתועד בסרטון הראשון של מצלמה 14, שכאמור תיעדה את אזור
הכניסה למועדון מבחוץ. בשעה 23:22:28, הנאשם נראה יוצא מהמועדון ואחריו יוצא
המתלונן, שניהם פונים ימינה, וכעבור מטרים אחדים המתלונן נראה כמכוון את הנאשם
למקום סמוך, ושניהם יוצאים מחוץ לגזרת הצילום של המצלמה. כעבור כמה שניות
מאבטח נוסף ספואת, יוצא אף הוא מהמועדון לאותו מקום. כשתיים וחצי דקות לאחר
מכן, בשעה 23:25:11, הנאשם והמתלונן יוצאים מאותו מקום שבו היו, וחוזרים
לכיוון הכניסה, ונכנסים בחזרה למועדון, תחילה המתלונן ואחריו הנאשם. כעבור
כ-40 שניות, בשעה 23:25:50, הנאשם יוצא מהמועדון, כשהוא חובש כובע מצחייה
ובידו טלפון נייד, והוא פונה ימינה מהמועדון (מהכיוון של מצלמה 14).
הנאשם מתועד שוב בסרטון
השני ממצלמה 14, כעבור כ-25 דקות, בשעה 23:50:00, כאשר הוא שב מצד ימין של
המצלמה לכיוון המועדון, ונעמד בצד מחסום הכניסה למועדון. כעבור שניות אחדות
ניגש אליו המתלונן, ומתפתח ויכוח ביניהם, שבמהלכו הנאשם נראה דוחף קלות את
המתלונן פעמיים, ואילו המתלונן נראה מתקרב מאוד לנאשם וגם מניף את ידיו מלמטה
למעלה, וכעבור כחצי דקה נוספת, בשעה 23:50:43, הנאשם והמתלונן נראים הולכים
ביחד במעלה הרחוב לכיוון שמאל מהמועדון (מהכיוון של המצלמה) כשהנאשם ממקם את
עצמו מימין למתלונן, אוחז בטלפון הנייד ביד שמאל צמוד לאוזנו השמאלית, עד שהם
יוצאים מגזרת הכיסוי של המצלמה.
מה שהתרחש בדקות הללו,
מתועד גם במצלמה 12 מזווית שונה, שמכסה גם את מסלול ההליכה של הנאשם והמתלונן
יחדיו במעלה הרחוב. הנאשם נראה בשעה 23:50:48 כשהוא מוציא ביד ימינו חפץ חד,
ככל הנראה את הסכין היפנית, מהכיס האחורי ימני של מכנסיו, ומתחיל לתקוף
באמצעותו את המתלונן בפראות בצווארו, כשהוא מניף את הסכין בתנועות חדות
ומהירות הלוך ושוב, ופוגע במתלונן באזור הצוואר 5 פעמים. המתלונן נראה מופתע
בתחילה, ובהמשך הוא מתעשת ומתכופף בניסיון להגן על עצמו מהסכין שבידי הנאשם.
לאחר מכן, הנאשם נמלט בריצה מהמקום, ואילו המתלונן נראה כעבור כמה שניות, בשעה
23:50:57, במצלמה 14, כשהוא מגיע שותת דם לכניסה למועדון, כשבמקביל ספואת נראה
יוצא מהמועדון לכיוון המתלונן.
להשלמת התמונה הראייתית של
מצלמות האבטחה, אציין כי בדיסק ת/16ו קיימים שני סרטונים נוספים, ככל הנראה
ממצלמות האבטחה של העירייה ברחוב הסמוך למועדון, אשר מתעדים את הנאשם רץ
במהירות לעבר רכב לבן שחונה בצד הכביש, נכנס לרכב ויוצא במהירות מהמקום. שני
הסרטונים מתעדים את אותו פרק זמן משתי זוויות מבט שונות, והשעה שנקובה בהם
מפגרת בכשעה לערך, לעומת הזמן האמתי, ואין ספק שמדובר בהימלטותו של הנאשם
מזירת העבירה, לאחר שתקף את המתלונן בסכין היפנית שהחביא בכיס האחורי של
מכנסיו.
זאת ועוד, בטבלה שבת/25,
אשר הוגשה בהסכמה, במסגרת תיק המוצגים המוסכם, מתוארים קטעים נוספים ממצלמות
אחרות, אשר משלימות פערים מסוימים, ברצף הכרונולוגי של האירועים, כפי שהוא
עולה מהסרטונים שבת/16ו. בין היתר מופיע בטבלה תיאור של מה שצולם במצלמה 2
שהייתה בתוך המועדון, אשר מתעדת את אזור הכניסה למועדון מבפנים. מדובר בפרק
זמן של קרוב לשתי דקות, בין הזמן שבו הנאשם נלווה למתלונן ממקום מושבו ליד הבר
ועד לרגע יציאתם מהמועדון, שבהן הנאשם והמתלונן נראים מתווכחים זה עם זה,
כשמאבטח נוסף - ספואת מצטרף אליהם, ושלושתם מתועדים כשהם יוצאים מהמועדון,
תחילה הנאשם והמתלונן ולאחר מכן גם ספואת, ופונים ימינה, עד שהם יוצאים מגזרת
הצילום של מצלמה 14, שתיעדה את אזור הכניסה למועדון מבחוץ.
מצלמת אבטחה עירונית נוספת
- מפלס עליון 4, מתעדת את שאירע לאחר שהנאשם לקח את כובעו ואת הטלפון הנייד
שלו, ועזב את המועדון. הנאשם נראה משוחח עם מאבטח מפאב סמוך, ולאחר מכן מגיע
המתלונן, והוויכוח בינו ובין הנאשם מתפרץ שוב, עד שהמתלונן עוזב את המקום,
והנאשם עוזב זמן מה לאחר מכן. מצלמה נוספת - "סופרמרקט מרכז
התיירות" מתעדת את מעשיו של הנאשם בקיוסק שבו הצטייד בסכין יפנית כחולה
שקיבל מהמוכר. שתי מצלמות עירוניות נוספות, מפלס עליון 1 ומפלס עליון 3,
מתעדות את דרכו של הנאשם, מהחנות שבה הצטייד בסכין יפנית, ועד שהגיע חזרה אל
הכניסה למועדון. הנאשם נצפה בהן כשהוא משוחח בטלפון, ומתעסק עם הכיס האחורי
במכנסיו, וההתרחשויות בהמשך בכניסה למועדון, מתועדות במצלמות 12 ו-14, כפי
שפורט בהרחבה לעיל.
3. העדויות בבית המשפט
עדותו של המתלונן בבית
המשפט
המתלונן העיד אף הוא במסגרת
פרשת התביעה, ובחקירתו הראשית העיד כי בעברו עבד כאחמ"ש בקניון
"אייס מול" ובלילות היה עובד במועדונים כמנהל (פרוטוקול מיום
30.4.19 עמ' 10, שורות 24 - 25) העד העיד כי במועד האירוע, ערב יום שישי,
בהיותו מנהל האבטחה במועדון "-----" המשמש כפאב לא גדול, ניגש אליו
מנהל המועדון ומסר לו שיש אדם "שיושב על הבר עם שתי בנות והוא בנאדם,
הוא מתנהג כאילו בעייתי, הוא ניגש אליו ואמר לו, תשמע, המקומות שמורים ואז הוא
אומר לו, אני קונה את כל המקום והוא התחיל לדבר איתו כאילו,..." (עמוד
11, שו' 28 - 31).
בהמשך עדותו, העיד כי בשלב
מסוים ניגש לבר השמאלי, לקח בקבוק מים, הסתכל לאחור ואז הבחין בנאשם מתנהג
באגרסיביות עם הברמן, "הוא תופס אותו ועומד על הכיסא והוא מאיים עליו,
אני רואה שהוא צועק בלה בלה בלה, ואם אני רואה דבר כזה, אז העבודה שלי היא
לגשת לבן אדם ולשאול אותו, מה אפשר לעשות? מה הבעיה ומה אני יכול לעזור?"
(עמ' 13 שו' 13 - 16).
העד העיד כי הנאשם השיב לו "אני
פה קונה את כל המקום ואני שופך כסף ואני, ואני אמרתי לו, אין בעיה תשפוך כסף
ותכבד את המקום הוא יכבד אותך, לא תכבד? בבקשה אדוני צא החוצה" (עמ'
13, שו' 19 - 20) העד ציין כי התרשם שהנאשם הוא אדם מסוכן עם יותר מדי ביטחון
עצמי, והדבר בא לידי ביטוי בהתנהגותו כלפיו.
בהמשך, תוך כדי הוצאתו של
הנאשם מחוץ למועדון, החל הנאשם לאיים ולהתווכח, העד הוציא את הנאשם החוצה
וביקש ממנו לא להיכנס, והנאשם המשיך להתווכח ולאיים. העד תיאר את איומיו של
הנאשם "אני יש לי חברים מאום אל פאחם", ותיאר כי הנאשם יצא
החוצה כשהוא אוחז בו בתנוחת "מעין חיבוק" (עמוד 15, שו' 26 - 32).
לאחר שיחה שנערכה ביניהם בחוץ, העד שב למועדון ודיבר עם לידור הברמן, שעדכן
אותו כי הנאשם חייב 250 ₪, והעד השיב לו: "תעזוב זה לא משנה, כר הוא
הלך? שילך ועדיף שלא ישלם, אני אשלם את זה..." (עמ' 16, שו' 20 -21).
העד מסר כי בזמן שעמד בסמוך
לסלקטורים מאחוריה של המארחת עדן, אחרי המחסום, כעבור רבע שעה לערך מאז שהנאשם
יצא מהמועדון, הוא הבחין בנאשם כשהוא מתקרב למחסום ומדבר בטלפון, ומבקש ממנו
לגשת אליו שניה. העד ציין כי הוא ניגש אליו החוצה כדי למסור לו שהוא חייב 250
₪, ואילו הנאשם מסר לו את הטלפון שלו, וביקש ממנו לדבר עם מישהו בטלפון, והוא
סירב לבקשה.
העד
הוסיף, כי מסר לנאשם כי בכדי שיחזיר לו את רישיון הנהיגה שהפקיד כפיקדון הוא
צריך לשלם 250 ₪, ובתגובה אמר לו הנאשם שיבוא עמו לכספומט סמוך כדי להוציא כסף
ולשלם את חובו למועדון, והעד הלך אתו, ולא צפה את מה שהתרחש לאחר מכן: "...והוא
בא אליי פתאום מפתיע אותי ונותן לי שתי, כאילו ככה עם הסכין יפני...כאילו הוא
עושה לי שתי תנועות... מימין לשמאל ומשמאל לימין..." (עמ' 19, שו' 18
- 24)
העד העיד כי הסתכל על עצמו
והבחין שהכול דם "... אני דוחף אותו ואחרי זה הוא עוד פעם מנסה לתת לי
עוד פעם בצוואר, אז עשיתי ככה והוא עשה לי פה" (עמ' 20, שו' 31 - 32),
לאחר מכן הנאשם ברח והעד ציין כי ניסה להילחם על חייו, הוריד חולצה "והכנסתי
את החולצה, ברגע הזה כמובן אמרתי, זהו אני חי, ואני אחיה, כי יש לי ילדה בבית
ואני צריך לגדל אותה...". העד הוסיף כי למזלו היה בסביבה מאבטח שלמד
רפואה ברוסיה, שהצליח לעצור את הדימום (עמ' 21, שו' 2). העד סיפר בעדותו כי
לאחר שהתעורר בטיפול נמרץ, ניגש אליו הרופא ואמר לו "אתה ניצלת בנס כי
זה היה קרוב לעורק הראשי, אתה נולדת מחדש" (עמ' 22, שו' 5 ).
בחקירתו הנגדית, ביקש
ב"כ הנאשם לערער את אמינותו של המתלונן בשל כמה סתירות שלטענתו עלו מהגרסה
שמסר, ובנוסף לכך, חקר אותו ממושכות בשאלה מה התרחש באותן שתי דקות וחצי, שבהן
הנאשם והמתלונן וכן ספואת, היו באותה פינה עלומה מחוץ לטווה מצלמות האבטחה. כך
עומת העד עם הגרסה שמסר במשטרה ביום 15.7 (יצוין כי הודעותיו של העד במשטרה לא
הוגשו ע"י ב"כ המאשימה), ממנה עולה כי הברמן מסר לו שהנאשם "השאיר
רישיון נהיגה ולא שילם יצאתי לחפש אותו ולא מצאתי", והעד אישר כי יצא
לחפש את הנאשם על מנת לדאוג לתשלום, ולאחר שלא מצא אותו חזר למועדון. עוד אישר
העד כי עדותו לפיה הוא אמר ללידור שהוא ישלם את הכסף, נאמרה לראשונה במסגרת עדותו
בבית המשפט, כפי שעולה מהקטע הבא בחקירה הנגדית (עמ' 27, שו' 13-14):
ש: והתשלום העצמאי הזה נולד
היום בחקירה הראשית.
ת:
כן.
ש:
אז זה לא נכון?
ת:
מה לא נכון?
ש:
אתה לא אמרת ללידור שאתה תשלם את הכסף?
ת:
לא.
בהמשך
אישר המתלונן כי הוא ניגש אל הנאשם כאשר עמד בסמוך למחסום הכניסה למועדון,
ואמר לו שהוא צריך לשלם את הכסף שהוא חייב: "... ואני ניגשתי אליו
להגיד לו, אתה צריך לשלם את הכסף... אני ניגשתי אליו ואז הוא אומר לי, בוא,
בוא שנייה..." (עמ' 28 שו' 27 - 23). המתלונן אישר עוד כי במועד
מסירת גרסתו במשטרה זכר את פרטי האירוע טוב יותר (עמ' 29, שו' 30 - 32), ואישר
גם כי עדותו לעניין הכספומט (בחקירה ראשית, עמ' 18, שו' 26 - 27) ובעמ' 30 שו'
25 - 22) עלתה לראשונה בבית המשפט, מאחר והניח שזו הייתה כוונתו של הנאשם, כפי
שעולה מהקטע הבא בחקירה הנגדית של המתלונן (עמ' 30, שו' 22 - עמ' 31 שו' 10):
ש:יופי,
אם זה כן. עכשיו אני מבקש שתספר לי, מתי נולד הכספומט? הפעם הראשונה שאתה
מזכיר את המילה כספומט,
ת:כן,
כן?
ש:זה
היום בבית המשפט.
ת:כשהוא
אמר לי אני אתן לך את הכסף?
ש:כן?
ת:כשהוא
לוקח אותי, כשאני הולך אתו,
ש:כן?
ת:למשוך
כסף, להביא כסף, מאיפה הוא יביא? הרי הוא יכול לתת,
...
ת:
הוא אמר לי, בוא ואני אתן לך כסף... אני הנחתי שהוא הולך להביא
כסף
מהכספומט...
ת
:הוא יכול היה לתת לי באותו הזמן את הכסף אבל,
ש:אתה
מזכיר (כך במקור, אך צריך להיות מסכים -
א.מ.) אתי שלא הזכרת את המילה כספומט במשטרה?
ת:לא.
עוד אישר המתלונן כי הרים
את קולו על הנאשם (עמ' 32, שו' 24 - 25), אולם לא איים עליו. חלק ניכר מהחקירה
הנגדית, מעמ' 34 ואילך, הוקדש לצפייה ב-13 סרטונים שונים שהורדו ממצלמות האבטחה
השונות, והמתלונן התבקש להתייחס לקטעים שונים מתוך הסרטונים הללו. הסרטון
השביעי מתעד את יציאתו של הנאשם מהבר ביחד עם המתלונן, והמתלונן נשאל מה קרה
באותן דקות שבהן המאבטחים הוציאו את הנאשם מהבר, והוליכו אותו למקום שאין בו
מצלמות, ומדוע לא סיפר עובדה זו במשטרה. ב"כ הנאשם הטיח במתלונן כי הוא
וספואת איימו על הנאשם, ועל כך השיב המתלונן: "הוא איים עלי ולא אני
איימתי עליו" (עמ' 49 שו' 32), ובהמשך הסביר את דבריו: "שהוא
אומר שאני יש לי חברים וכל ה, זה... ואני יכול לעשות הכל, ואני יכול, ואני
יכול וכל מיני, כל אלה העבריינים שיכולים לעשות" (עמ' 50 שו' 13 -
16).
המתלונן שב ונשאל מדוע לא
סיפר קודם לכן כי הנאשם איים עליו במקום בו לא היו מצלמות (עמ' 51, שו' 13 -
31), ובכלל מדוע הוליכו אותו דווקא למקום שאין בו מצלמות (עמ' 52, שו' 16 -
18). על כך השיב המתלונן כי ציין קודם שהנאשם איים עליו, והוסיף כי ביקש להגיד
לנאשם שהוא לא יכול להיכנס, וכי היה צריך ללכת למקום בו אין מצלמות, מפני
שבמקום זה אין אנשים, ובכדי שאנשים לא יהיו עדים לוויכוחים שעלולים להפחיד את
מי שבאים למועדון, כפי שעולה מהקטע הבא בפרוטוקול של החקירה הנגדית (בעמ' 52,
שו' 16 - 25):
ש:
אני שואל אותך שוב, אתה הרי הולכת אותו למקום הזה ואנחנו רואים את היד שלך
במצלמה שמסמנת לו ימינה, למה הלכתם דווקא לשמה?
ת:
הלכתי להגיד לו, אתה לא יכול להיכנס.
ש:
אבל למה אתה צריך לעשות אתו את הצעדה הזאת? הרי הוצאת אותו מהמועדון, אז תגיד
לו מחוץ למועדון אתה לא נכנס ותחזור פנימה, למה היית צריך ללכת לשם, למקום
שאין בו מצלמות?
ת:
אני אסביר, כי זה לא צריך להיות מול האנשים,
ש:
כן?
ת:
אוקי? ושיראו שיש בן אדם שמתווכח יותר מדי, זה מפחיד את האנשים. אל תיכנס, אתה
לא נכנס, נקודה.
הסרטון התשיעי שהוצג
למתלונן נלקח ממצלמה עירונית מפלס עליון 4, והמתלונן נשאל בהקשר זה מדוע מסר
בעדותו במשטרה כי לא מצא את הנאשם, כאשר מסרטון קודם עולה כי הוא שוחח עם
לידור הברמן, ושמע ממנו כי הנאשם חייב לו כסף, ומדובר בשיחה שנערכה בשעה
23:25, ומהסרטון התשיעי עולה כי 6 דקות לאחר השיחה עם לידור, בשעה 23:31,
המתלונן שוחח גם עם הנאשם, אשר ניסה בלא הצלחה לתת למתלונן את הטלפון הנייד
שלו בכדי שישוחח עם הדובר מהצד השני, בתקווה שאותו דובר עלום ישכנע את המתלונן
להתיר לנאשם לחזור למועדון (עמ' 58 שו' 29 - עמ' 59 שו' 8). על כך השיב המתלונן
כי טען שלא מצא את הנאשם לאחר אותו מפגש ביניהם שמתועד בסרטון התשיעי: "שיצאתי
אחרי, כאילו אחרי רבע שעה שהוא נעלם, אוקי? כמובן שהוא הלך לארגן את הסכין, אז
חיפשתי אותו והוא לא היה" (עמ' 67, שו' 5 - 6).
הסרטון העשירי שהוצג
למתלונן לקוח ממצלמה 12, והוא מתאר את המפגש בין הנאשם ובין המתלונן, בסמוך
לכניסה למועדון, עובר לאירוע התקיפה של הנאשם. ב"כ הנאשם הטיח במתלונן כי
נראה מהתיעוד בסרטון שהוא יצא ביוזמתו אל הנאשם, ואילו המתלונן עמד על טענתו
כי הנאשם קרא לו לצאת אליו (עמ' 71 שו' 26 - עמ' 72 שו' 1).
בהמשך מוצג בפני המתלונן
הסרטון ה-11, אשר לקוח מתוך מצלמה 14, שאף הוא מתאר את המפגש בין הנאשם ובין
המתלונן שמתועד בסרטון הקודם, מזווית צילום אחרת. המתלונן נשאל מדוע הניף את
ידיו בעת השיחה עם הנאשם, והשיב: "... כי אמרתי לו, אתה רוצה לשלם?
תשלם, אתה לא רוצה? לך מפה" (עמ' 77 שו' 21).
הסרטון האחרון, ה-13 במספר,
חוזר לאחור אל תחילת האירוע, כפי שהיא עולה ממצלמה 6. בסרטון נראה המתלונן
משוחח עם לידור הברמן, וכשנשאל על מה שוחחו, השיב: "אמרתי לו כמה הוא חייב,
כמה כסף הוא צריך לשלם... והלכתי, אמר לי אני אגיד לך והלכתי ואחרי זה חזרתי
והוא אמר לי" (עמ' 79, שו' 29 - 31). בשלב זה המתלונן עומת עם הדברים
שמסר לידור בעדותו במשטרה, לפיה המתלונן אמר לו שהבנות שבאו עם הנאשם ישלמו "מה
שהן רוצות", והורה לו לבטל את החשבון של הנאשם, שהתבקש לא לשוב
למועדון, ולידור אכן ביטל את החשבון במחשב, והמתלונן אישר את הדברים שמסר
לידור במשטרה (עמ' 81, שו' 4 - 12). כשנשאל מדוע בכל זאת ביקש לאחר מכן כסף
מהנאשם השיב כי הוא עושה מה שאומרים לו, אולם הוא התקשה להסביר מדוע דרש
מהנאשם 250 ₪, כאשר הנאשם הספיק לשתות רק כוס אחת של וודקה.
עדותם של יתר עדי התביעה
בבית המשפט
לאחר עדותו של המתלונן,
העיד עד תביעה 2 ספואת, שהיה מאבטח במועדון בעת האירוע, ומסר בחקירה ראשית גרסה
דומה לזו שמסר המתלונן בעדותו. בחקירה הנגדית התייחס העד לפרטים שונים באירוע,
וציין בין היתר כי הנאשם המתין למתלונן מחוץ למועדון ממש בסמוך לכניסה (עמ'
97, שו' 1 - 4). בנוסף, הוצג לעד סרטון ממצלמה 14, עובר לאירוע התקיפה, בו הוא
זיהה את עצמו, והוסיף כי הוא מזהה את הנאשם כמי שמתקרב לעברו (עמ' 102, שו' 6
- 7), וכן אדם נוסף שעומד ליד הסלקטורית עדן, שהוא עובד לפעמים במועדון, עוזר
לעדן ומוסמך לעשות סלקציה.
בהמשך חקירתו, התבקש העד
לזהות מתוך הקרנה 2 את הנפשות הפועלות, והשיב כי הוא מזהה את עצמו נשען על
המשקוף, את עדן הסלקטורית, את הנאשם שמתקרב לכניסה, וכן את המתלונן אשר יצא
מהמועדון לאחר שהבחין בנאשם מתקרב לכניסה (עמ' 111, שו' 4 - 6), וזאת בניגוד
לעדותו במשטרה בשורה 27 (גם הודעתו של ספואת במשטרה לא הוגשה לעיוננו), ממנה
עולה כי הנאשם הוא זה שהגיע וקרא למתלונן. העד ציין בעניין זה כי יכול להיות
שטעה (עמ' 111, שו' 12 - 13):
ש:
רביע מבחין בו והוא יוצא מהמועדון, נכון?
ת:
כן.
ש:
תודה רבה. זאת אומרת שכשאתה אומר בהודעה שלך ב - 20/7, שבוע אחרי האירוע.
ת:
אוקי.
ש:
בשורה 27, שהנאשם הגיע וקרא לרביע, אתה משקר, נכון, או שאתה טועה?
ת:
אני אמרתי שהוא קרא לרביע?
ש:
זה מה שכתוב בהודעה שלך. יכול להיות שטעית?
ת:
הכל יכול להיות.
ש:
תודה.
העד אישר עוד כי הבחין
בנאשם ובמתלונן מתקוטטים ואז מיד יצא אליהם (עמ' 112, שו' 14 - 16), וכי ראה
את הדקירות, וראה את הנאשם מוציא משהו מהכיס ומתחיל לדקור אך לא ידע לזהות את
סוג הסכין (עמ' 113, שו' 26 - 29). העד אישר כי בשום שלב לא שמע את תוכן השיחה
של הנאשם והמתלונן (עמ' 124, שו' 28 - 30), אולם אישר כי הנאשם איים על
המתלונן באומרו לו "אתה לא מכיר אותך ואני אחתוך אותך, אני ואני ואני"
(עמ' 126, שו' 26). בהמשך עדותו הוסיף העד כי אינו זוכר שהמתלונן איים (עמ'
127 , שו' 7 - 11), ואישר כי ביחד עם המתלונן הוציאו את הנאשם לצד בו אין
מצלמות. כשנשאל מדוע לא ציין בעדותו במשטרה כי הנאשם איים עליו ועל המתלונן,
השיב כי לא שאלו אותו על כך (שם, שו' 19 - 21).
ע"ת 3 לידור כץ
העיד בבית המשפט ביום 14.5.19, במסגרת עדותו העיד כי בזמן האירוע עבד גם הוא
במועדון "-----", שבו עבד באותה תקופה, תחילה כברמן ולאחר מכן כמנהל
אירועים, בערך כשלושה חודשים במצטבר. העד העיד כי ביום האירוע הגיע הנאשם ביחד
עם שתי בחורות, הזמינו לשתות, "ההתנהלות הייתה כזאת קצת תוססת,
מהירה, לא אגיד תוקפנית, אבל הכול שם קרה מהר כזה " (עמ' 140, שו' 1
- 3).
בהמשך ציין העד כי המאבטח
החליט להוציא את הנאשם מהמועדון, וכששאל מה עם החשבון של הנאשם, נאמר לו
שיחייב רק את הבנות ויסגור את החשבון של הנאשם. העד ציין עוד כי אינו זוכר את
פרטי האירוע, שהתרחש כמעט שנה קודם לכן, אולם אישר את הדברים שמסר בעדותו
במשטרה. בחקירה נגדית שב העד ואישר כי המתלונן אמר לו שיסגור את הכרטיס של
הנאשם, אולם הוא אינו זוכר אם אכן פעל כך. בהמשך, העד שלל את הטענה כי העיכוב
בביצוע ההזמנה של הנאשם נעשה במכוון, בכדי לגרום לכך שהנאשם יעזוב את המועדון.
בסופו של דבר, נוכח העובדה
שהעד לא זכר דברים רבים שמסר בהודעתו במשטרה, הודעתו הוגשה והתקבלה כמוצג לפי
סעיף 10א
לפקודת הראיות
(עמ' 143, שו' 10).
ג. פרשת ההגנה
במסגרת פרשת ההגנה, ביום
10.6.19, העיד רק הנאשם לבדו, וכבר בפתח עדותו, בתחילת החקירה הראשית, הביע
צער על מה שעשה למתלונן, וציין כי הוא מבין שעשה מעשה לא טוב (עמ' 157, שו' 1
- 2). בהמשך העדות, מסר הנאשם כי הגיע לאילת ביום שישי בעקבות חברתו אנה, ושכר
חדר במלונית, בסמוך לחדר שבו הייתה אנה עם חברתה. לדבריו, שתה במלון 2 - 3
כוסות וודקה, ולאחר התארגנות קצרה, יצא ביחד עם אנה והחברה, לבר שאינו מכיר,
אשר בו הזמינה החברה מקום עבורם מבעוד מועד.
ב"כ הנאשם הציג בפניו
קטעים שונים ממצלמות אבטחה שונות שהיו במקום האירוע, והנאשם זיהה את עצמו,
ותיאר את השתלשלות האירועים, כפי שהיא משתקפת במצלמות האבטחה, אשר ניכר מהם כי
הוא ושתי החברות שאתו היו בתחילה במצב רוח טוב. לאחר מכן, הנאשם הזמין פלטות
סלטים מהברמן, ומשההזמנה בוששה מלהגיע, התלונן הנאשם על העיכוב, ובעקבות זאת,
הגיע מאבטח, ושאל אותו לפשר התנהגותו. כשהנאשם ביקש להסביר את מעשיו, עמד
המאבטח על כך שהבירור עם הנאשם ייעשה מחוץ למועדון.
האירועים בשלב זה מתועדים
בסרטונים שצולמו במצלמות 14 ו-6, וקטעים מהם הוצגו לנאשם אשר תיאר את מה
שמתועד במצלמות, והתייחס גם לדברים שקרו מחוץ לטווח הכיסוי של המצלמות.
לדבריו, ניתן לראות במצלמה 14 כי הוא יוצא החוצה ואחריו המתלונן, ואחריו מאבטח
נוסף שדחף אותו לאחת הפינות, ואז מצטרף מאבטח נוסף, "המאבטח הגדול
מתחיל לחנוק אותי, השאר עושים מה שעושים" (עמ' 158, שו' 21 - 24).
כשהתבקש לפרט יותר, אמר את
הדברים הבאים: "הם היו אלימים כלפי. אמרו לי לעוף מהמקום, לא להתקרב
למקום הזה יותר. לא הבנתי למה. לא עשיתי שום דבר. הם לא הפסיקו להתנכל ולזוז
לכיוון שלי. ועשו מה שעשו... איימו עלי, הרימו ידיים, כן" (עמ' 159,
שו' 1 - 5). בהמשך, ציין הנאשם כי נכנס בחזרה בכדי לקחת את הטלפון הנייד, ואמר
לאנה שהוא יוצא לדבר בטלפון, והוסיף כי השאיר את הרישיון בבר, בתקווה שיאפשרו
לו לחזור.
בהמשך העיד הנאשם כי מאחר והמאבטחים
דוברי השפה הערבית, חייג לחבר ערבי בניסיון לשכנעם להחזירו אל המועדון: "אמרתי
אולי תהיה שפה ביניהם, שהוא ישכנע אותם" (עמ' 159, שו' 25 - 26), וגם
הוא ניסה שוב לשכנע את המאבטחים לאפשר לו לחזור למועדון, אך הם סירבו ולדבריו
היו אגרסיביים, במיוחד המתלונן. הנאשם ציין עוד כי לאחר מכן נכנס לקיוסק סמוך
לקנות מים, ומסיבה שאינה ברורה החליט לקנות סכין קטן "לחתוך איזה חוט
באוטו" (עמ' 160, שו' 20 - 22). כשנשאל למה קנה את הסכין, השיב: "...
בגלל התקרית שהייתה, ובגלל שהם אמרו לי שאם אני אחזור לשם, לאותו מקום, אז יהיה
הרבה יותר גרוע..." (שם, שו' 24 - 25).
בהמשך עדותו הנאשם הכחיש כי
קרא למתלונן לצאת החוצה, וציין כי הוא רצה להיות במועדון (עמ' 162, שו' 7 -
9), אולם המאבטחים סירבו לאפשר לו, וגם לא הסכימו לשוחח בטלפון עם החבר דובר
הערבית, שבעזרתו קיווה הנאשם לשכנע את המאבטחים להתיר לו לחזור למועדון. הנאשם
הוסיף כי מעולם לא דיברו איתו על כסף, ועל כך שצריך לשלם: "לא ממש לא.
לא הגיע אלי כלום גם, חוץ מכוס וודקה שאני הזמנתי ולשתי הנשים איזשהו יין. אבל
אם היו אומרים לי, אני הייתי משלם, גם יש לי את הרישיון בפנים" (עמ'
164, שו' 1 - 2).
בהמשך ציין הנאשם כי לפני
הדקירה הרגיש כבר ממש מפוחד "במיוחד שהוא אמר לי בפעם הבאה שתחזור זה
יהיה הרבה יותר גרוע מהפעם הראשונה, והוא אמר לי בוא הצידה, אני משכנע אותו
וכבר לא הייתה לי ברירה, הלכתי אתו לצד... רציתי לתת לו פציעה קטנה, אני
מודה" (עמ' 164, שו' 6 - 9).
הנאשם הדגיש כי מעולם לא
הייתה לו סכין ביד ומעולם לא דקר מישהו, וכי מעולם לא התכוון לרצוח את
המתלונן. לדבריו, אילו הייתה לו כוונה לרצוח את המתלונן, היה מצטייד בסכין
גדולה יותר שהייתה בחנות (עמ' 164, שו' 11 - 13), אלא שהם דחקו אותו לפינה, "הם
היו אגרסיביים, הם היו אלימים, ועוד ועוד, וכבר פחדתי. לא ידעתי מה לעשות. היה
שיקול מוטעה לקחת סכין. אני מודה. בדיעבד היום הייתי מעדיף שיפוצצו אותי באופן
יותר גרוע ולא לעשות את זה. זהו. אני מצטער על מה שעשיתי" (עמ' 164,
שו' 14 - 20).
בסיומה של החקירה הראשית,
אישר הנאשם כי שיקר ברוב הדברים שמסר בעדותו במשטרה, מפני שלא ידע מה לעשות,
ולא היה לו עם מי להתייעץ (עמ'165, שו' 4 - 5), והוסיף כי ממש לא רצה לרצוח את
המתלונן, וכי אינו מכיר אותו ולא היה ביניהם קשר קודם. לדבריו, רצה רק לפצוע
אותו, ולכן לקח סכין יפנית קטנה ותקולה, עם להב קטן (שם, שו' 10 -11).
בתחילת חקירתו הנגדית אישר
הנאשם כי לא מסר גרסת אמת במשטרה (עמ' 167, שו' 15 - 16), ושב וחזר על כך גם
בהמשך עדותו. הנאשם הכחיש כי כבר במלונית בה שהה עם אנה החל להתנהג
באגרסיביות, והכחיש גם כי התנהג באגרסיביות כלפי בעלי הפאב (עמ' 174 - 175).
הנאשם תיאר כיצד הותקף על
ידי מאבטחי הפאב ביניהם המתלונן: "הבחור הגבוה, הוא חנק אותי מאחורה.
השני נתן מכה, דחף, ואז הצטרף עוד בן אדם שלישי, נתן מכה ושניהם בתוך הפנים
שלי באיומים, קללות של תעוף מפה אל תתקרב לפה ממש" (עמ' 189, שו' 7 -
9), והסביר כי הסיבה בגינה חזר למועדון הייתה לקחת את הרישיון שלו ואת האישה
(עמ' 192, שו' 6).
כמו כן, העיד הנאשם כי לא
התכוון לפגוע במתלונן בגרון (עמ' 204, שו' 2), והדגיש שוב כי לא הייתה לו
כוונה להמית את המתלונן (עמ' 204, שו' 18): "לא התכוונתי שזה יהיה
לגרון. הייתי מבולבל, לא ראיתי שזה לשם. רק הנפתי סכין. לא שמתי לב שזה פגע
שם. ממש לא" (עמ' 209, שו' 12 - 13), והוסיף כי גם כשברח ונחקר לא
ידע כי הפגיעה הייתה בגרון (עמ' 209, שו' 20 - 21).
הנאשם העיד כי בעת הדקירה,
המתלונן היה כל הזמן עם הידיים לכיוון שלו, ולכן הוא לא ראה מה הוא עושה והיכן
הוא פוגע. הנאשם הדגיש כי לא תכנן את המכה הזאת (עמ' 215, שו' 23 - 25) והוסיף
כי בחקירות היה מבולבל, לחוץ ומפוחד (עמ' 220, שו' 16 - 20).
ד. טענות
הצדדים
1. טענות המאשימה
כאמור לעיל, אין מחלוקת בין
הצדדים, כי הנאשם אכן ביצע את המעשים המפורטים בכתב האישום, והשאלה שנותרה
במחלוקת היא האם התגבש אצל הנאשם היסוד הנפשי הנדרש להרשעה בעבירה זו של
ניסיון רצח, שיוחסה לו בכתב האישום. ב"כ המאשימה טען כי הנאשם אמנם הכחיש
שהתכוון להמית את המתלונן ולדבריו התכוון לגרום לפציעה קלה, ואולם יש לדחות
טענה זו שכן ניתן להוכיח את כוונת הקטילה על ידי נסיבות המקרה וחזקת הכוונה,
כאשר התנהגותו של הנאשם בפרק הזמן שקדם לביצוע ניסיון ההמתה מלמדת על כוונת
הקטילה.
ב"כ המאשימה הפנה להתנהגותו
של הנאשם בראשיתו של האירוע, עובר לשיסוף גרונו של המתלונן, החל מהשלב בו
הוציאו המאבטחים את הנאשם מהבר, כאשר כבר בשלב הזה הנאשם החל לאיים על המתלונן
ועל מאבטח נוסף מספר פעמים, ובהמשך הצטייד הנאשם בסכין יפנית אשר באמצעותה
שיסף את גרונו של המתלונן.
ב"כ המאשימה הדגיש
שנסיבות אלו מגלמות את התנהגותו של הנאשם לפני ביצוע ניסיון הרצח, נסיבות
מובהקות שיכולות ללמד בהמשך על כוונת הקטילה אצל הנאשם. ב"כ המאשימה
הוסיף וטען, כי נסיבות אלו ביחד עם התנהגותו של הנאשם בעת ביצוע המעשה, שיסוף
גרונו של המתלונן פעמיים, מובילים למסקנה חד משמעית כי התגבשה אצל הנאשם כוונת
הקטילה כלפי המתלונן.
ב"כ המאשימה פירט
בסיכומיו כיצד התנהגותו של הנאשם בעת המעשה מלמדת בצורה חד משמעית על קיומה של
כוונת הקטילה או ההחלטה להמית אצלו: ראשית, חזרתו של הנאשם למקום האירוע שבו
נמצא המתלונן, וקריאתו של הנאשם למתלונן לצאת החוצה. שנית, בקשתו של הנאשם
מהמתלונן לעזוב איתו את המקום בו עמדו השניים בכניסה לבר, ושלישית, הסתערותו
של הנאשם ללא התגרות מוקדמת מצדו של המתלונן, כאשר בעת שגבו של המתלונן מופנה
לנאשם, הנאשם שלף לפתע סכין יפנית אותה הסתיר בכיסו ושיסף בתנועות חזקות
פעמיים את גרונו של מתלונן, ובכך גרם לחתך עמוק בצווארו, כאשר בפגיעה השלישית
המתלונן הצליח להתכופף, ולכן תנועת השיסוף החזקה של הנאשם פגעה בראשו של
המתלונן וגרמה לו לחתך עמוק באורך של כ-10 סנטימטרים.
ב"כ המאשימה טען עוד
כי מעשיו של הנאשם, הן לפי ניסיון החיים והן לפי השכל הישר, מלמדים על כוונת
קטילה, וכי הסבריו של הנאשם לפיהם התכוון לגרום לנאשם פציעה קלה אינם הגיוניים
ואין בכוחם לעורר ספק בחזקת הכוונה. ב"כ המאשימה הדגיש כי הנאשם הצטייד
בסכין, לאחר מכן ביקש מהמתלונן להתלוות אליו הצידה, וממרחק של סנטימטרים
בודדים שיסף את גרונו של המתלונן, וזאת מבלי שידע להסביר את הסיבה בגינה
הצטייד בסכין, לא ידע להסביר מדוע בחר לפגוע דווקא בצווארו של המתלונן, ומדוע
לא בחר בחלק אחר בגופו של המתלונן. כמו כן, הנאשם לא ידע להסביר כיצד חתך עמוק
וארוך שביצע בצווארו של המתלונן, מתיישב עם טענתו כי התכוון לגרום למתלונן רק
"פציעה קלה".
לדברי ב"כ המאשימה, כל
הנסיבות הללו מלמדות על כך שהתגבשה אצל הנאשם כוונה לקטול את המתלונן, ובכך
התקיים גם היסוד הנפשי הנדרש להרשעה בעבירה של ניסיון רצח. לכן, עותרת המאשימה
כי בית המשפט ירשיע את הנאשם בעבירה זו.
2. טענות הנאשם
לעומת זאת, ב"כ הנאשם
טען בסיכומיו, כי מהראיות האובייקטיביות עולה כי לא היה במעשיו של הנאשם כדי
ללמד על כוונת קטילה מצדו. הנאשם הגיע למקום הבילוי שהזמין ולמעט נשיקות
וחיבוקים לא עשה מאומה. לדבריו, מכתב האישום הושמטו ארבע התרחשויות משמעותיות
שאירעו בפרק הזמן שבין האמור בסעיף 7 בכתב האישום (הוצאתו של הנאשם מהפאב)
לבין האמור בסעיף 9 לכתב האישום (הצטיידותו של הנאשם בסכין), והתרחשויות אלה
שומטות למעשה את הקרקע מתחת לטענותיה של המאשימה.
ההתרחשות הראשונה היא
הליכתם של הנאשם והמתלונן לפינה, כפי שעולה ממצלמה מס' 14, לאחר שהנאשם
והמתלונן יוצאים מהפאב, בשעה 23:22:31 המתלונן נראה מסמן לנאשם לפנות ימינה
וכך למעשה שניהם נעלמים מעיני המצלמה; ההתרחשות השנייה בשעה 23:22:39, כאשר
מאבטח נוסף יוצא מהפאב; והשלישית, שניות אחדות לאחר מכן, בשעה 23:22:48, פונה
המאבטח לאותה פינה נסתרת שאליה פנו הנאשם והמתלונן כמה שניות קודם לכן;
וההתרחשות הרביעית, בשעה 23:25:05 כאשר המתלונן חוזר מהפינה ונכנס לפאב.
ב"כ הנאשם ציין, כי שתיים וחצי הדקות הללו לא הוזכרו בכתב האישום מפני
שהמתלונן והמאבטח הנוסף לא סיפרו עליהן, ולא בכדי.
לטענת ב"כ הנאשם,
באותן דקות בודדות שהושמטו מכתב האישום ולא תועדו במצלמות האבטחה, הנאשם הוכה
על ידי המאבטחים וכן אוים על ידם באותה פינה שמחוץ לטווח מצלמות האבטחה.
לדבריו, מדובר במקום שרק המאבטחים יודעים שהוא לא מצולם, ובאותן דקות נזרעו
בנאשם זרעי הפחד שהובילו אותו בחלוף 20 דקות להצטייד בסכין.
ב"כ הנאשם הוסיף וטען,
כי הליכתם של השלושה (המתלונן, המאבטח הנוסף והנאשם) אל עבר הפינה העלומה מתועדת
בראיות, וכי העובדה שהמתלונן והמאבטח הנוסף ניסו להסתיר מה שהתרחש בדקות אלה,
יכולה ללמד על חוסר מהימנותם של המאבטחים. לדבריו, גם טענתו של המתלונן כי
הנאשם ניסה לשכנע אותו לדבר עם חברו במכשיר הנייד, איננה מתיישבת עם העובדה
שכאשר הנאשם חזר לפאב, הוא נצפה אומר לאנה חברתו, שהוא יוצא לסדר עניינים,
ונוטל את הטלפון הנייד, ומשמע מכאן שקודם לכן, האירוע באותה פינה עלומה התרחש,
כשהטלפון הנייד לא היה בידי הנאשם.
בהמשך הסיכומים, טען
ב"כ הנאשם כי הוא מתקשה להבין כיצד מי שגמלה בליבו מטרה להמית יבקש
מהמוכר בקיוסק סכין, כאשר לא אכפת לו מה סוג הסכין, והוא מקבל סכין יפנית
תקולה (כפי שהעיד המוכר בעדותו במשטרה), והוסיף כי צפייה מדוקדקת בסרטון מלמדת
כי המתלונן החל לצאת מהמועדון מיד כשחזה בנאשם נעמד בסמוך למעקה, וכי בשום שלב
הנאשם לא קרא למתלונן לצאת החוצה.
ב"כ הנאשם טען עוד כי
העובדה שהנאשם ניסה לתת למתלונן את המכשיר הנייד במטרה שחברו ישכנע את המתלונן
להכניסו אל הפאב, מלמדת שלכל הפחות עד לשלב זה אין לו שום כוונת קטילה.
ב"כ הנאשם תיאר את טענת המתלונן לעניין דרישת התשלום כ"פנטזיית
תשלום הכסף", וטען כי דרישת התשלום הייתה מבחינת הנאשם כרטיס הכניסה שלו
בחזרה לפאב, מפני שכל רצונו היה להמשיך בבילוי שנקטע מתחינתו. לכן לטענתו יש
לדחות את טענת המתלונן ולפיה הנפת ידיו נעשתה כמענה ויזואלי לבקשתו של הנאשם
לסור הצידה, מפני שלא שמע היטב את הנאשם וכן על מנת שישלם את הסכום שלכאורה
נדרש לו.
אשר לאירוע הדקירות, טען
ב"כ הנאשם כי בשעה 23:50:41, מצלמת מפלס עליון שלוש ת/18 מתעדת את הנאשם
שולף סכין יפנית מכיסו ודוקר את המתלונן פעמיים בצוואר ופעם אחת בראש, ואין
מחלוקת לעניין חומרת מעשיו של הנאשם. עם זאת, בין העבירה שבוצעה על ידי הנאשם
לבין עבירת ניסיון הרצח קיים לטענתו מרחק רב. הנאשם נטול ידע בשימוש בסכין
יפנית, חשש מהעתיד לבוא, ולכן אחז בסכין והשתולל עמה, אך לא כיוון לצווארו של
הנאשם בכוונת מכוון.
ב"כ הנאשם טען כי
הנאשם היה שרוי בהתקף אמוק, ביצע חמישה ניסיונות דקירה בטווח של פחות מחמש
שניות, והוסיף כי אם הייתה לנאשם כוונת קטילה הרי שלא היה נס מן המקום אלא
ממשיך לדקור עד שהיה מצליח במשימתו, ורוצח את המתלונן. ב"כ הנאשם אישר כי
עם מעצרו במחסום מסר הנאשם גרסה שקרית, והמשיך לשקר גם בחקירתו במשטרה, במטרה
להרחיק את עצמו מאירוע הדקירה, אולם יש ליתן משקל רב יותר לכך שעדותו של
המתלונן הייתה רצופה בתמיהות, בסתירות ובשקרים, ואין לתת בה אמון.
בסיכומם של דברים, טען
ב"כ הנאשם כי בשום שלב לא הייתה לנאשם כוונת קטילה, ולכן לא ניתן להרשיע
את הנאשם בעבירה של ניסיון רצח, ותחת זאת יש להרשיעו בעבירה של חבלה חמורה
בנסיבות מחמירות.
ה.
דיון והכרעה
1. עבירת ניסיון לרצח -
המסגרת הנורמטיבית
סעיף 305
לחוק העונשין
התשל"ז - 1977 (להלן: "החוק")
שעניינו עבירת ניסיון רצח קובע כדלקמן:
העושה
אחת מאלה, דינו - מאסר עשרים שנים:
(1)
מנסה שלא כדין לגרום למותו של אדם;
(2)
עושה שלא כדין מעשה, או נמנע שלא כדין מעשות מעשה שמחובתו לעשותו, בכוונה
לגרום למותו של אדם, והמעשה או המחדל עלולים מטבעם לסכן חיי אדם.
עבירת הניסיון לרצח היא עבירה ייחודית
בכך שהיא עבירת ניסיון עצמאית, ואינה נגזרת מהעבירה המושלמת כיתר עבירות
הניסיון. למרות זאת, נפסק זה מכבר כי חלות עליה הוראות החלק הכללי של חוק
העונשין, ובכלל זה סעיף 25
לחוק,
אשר מגדיר מהו ניסיון: "אדם מנסה לעבור עבירה אם, במטרה לבצעה, עשה
מעשה שאין בו הכנה בלבד והעבירה לא הושלמה" (ראו למשל ע"פ 6468/13 צרפתי נ' מדינת ישראל
(פורסם בנבו, 3.5.2015)). היסוד העובדתי בעבירה זו מתקיים אפוא כאשר המעשה
שבוצע יצא מגדרה של פעולת הכנה, והוא מהווה חלק ממכלול פעולות שנועדו להביא
לביצועה של העבירה המושלמת, דהיינו עבירת הרצח בכוונה תחילה.
במשך שנים רבות, משלה בכיפה ההלכה
שנקבעה מקדמת דנא ע"י השופט אגרנט (כתוארו אז) בעניין דרעי (ע"פ 155/59 דרעי נ' היועץ המשפטי לממשלה, פ"ד
יד 233 (1960) להלן: הלכת דרעי), אשר לפיה לשם הוכחת יסודותיה
של עבירת הניסיון לרצח, להבדיל מעבירת הרצח המושלמת, די בכך שיוכח כי הנאשם
ניסה לגרום למותו של הקורבן, כאשר מתקיימת בו "כוונת קטילה", ואין
צורך לבחון את כל שלושת היסודות ההכרחיים לקיומה של "כוונה תחילה":
החלטה להמית, הכנה, והעדר קנטור.
על הלכה זו נמתחה ביקורת רבה, גם בפסיקה
וגם באקדמיה (ראו למשל, מרדכי קרמניצר "על
הניסיון לרצח במשפטנו" משפטים ח 487
(1978)), ולפני שנים אחדות שונתה ההלכה בעניין זה, בפסק דין מקיף שניתן בעניין
פלוני (ע"פ 1474/14 פלוני נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו,
15.12.15)להלן: עניין פלוני), ובשל חשיבות הדברים, אביא קטע מפסקה 72 לפסק
הדין של השופט שוהם כלשונו:
[...] סבורני, כי הלכה
למעשה, הלכת דרעי חלפה מן העולם, כך שבמסגרת היסוד הנפשי בעבירת הניסיון לרצח,
יהא צורך להוכיח כי התקיימו שלושת חלקיו של היסוד הנפשי בעבירת הרצח, קרי,
החלטה להמית; הכנה; והיעדר קנטור. ה"מזל המוסרי" הוא אשר מבדיל בין
עבירת הרצח לבין עבירת הניסיון לרצח, ואין כל סיבה להקל בהוכחת היסוד הנפשי,
בעבירת הניסיון לרצח. יובהר, בהקשר זה, כי המונח "כוונת קטילה", אשר
באופן מסורתי שויך לעבירת הניסיון לרצח, חופף למונח "החלטה להמית",
המופיע בהגדרת היסוד הנפשי של עבירת הרצח [...]
היסוד הנפשי הנדרש לשם
הרשעה בעבירה של ניסיון רצח זהה אפוא ליסוד הנפשי הדרוש לשם הרשעה בעבירה
המושלמת של רצח, ולכן יש להוכיח לצורך זה את קיומם של שלושת הרכיבים הנדרשים,
במצטבר זה לזה, להרשעה בעבירה של רצח בכוונה תחילה: החלטה להמית, הכנה והעדר
קנטור, כשלמעשה "המזל המוסרי" הוא שמבחין בין עבירת הרצח לעבירת
הניסיון לרצח (ראו דנ"פ 1042/04 ביטון נ' מדינת ישראל,
פ"ד סא (3), 646 (2006)).
2. הרפורמה בעבירות המתה
ההלכה האמורה באשר לזהות היסוד
הנפשי, בין העבירה של ניסיון רצח ובין העבירה המושלמת של רצח בכוונה תחילה,
עשויה לעורר שאלה באשר להשפעת תיקון 137 לחוק
העונשין שעוסק ברפורמה בעבירות המתה, אשר נכנס לתוקף ביום 10.7.19, על
יסודותיה של עבירת הניסיון לרצח.
אמנם התיקון האמור אינו
מתייחס לעת עתה לעבירה של ניסיון רצח, ולא שינה מאומה בלשונו של סעיף 305
לחוק.
לכן אילו היסוד הנפשי שנדרש להרשעה בעבירה זו היה שונה מזה שנדרש בעבירה
המושלמת, כפי שנקבע בעבר בהלכת דרעי, לא היה בתיקון האמור כדי להשפיע
על יסודותיה של עבירת הניסיון. אולם עתה, כשנקבע כי היסוד הנפשי בעבירת
הניסיון זהה ליסוד הנפשי הנדרש בעבירה המושלמת של רצח בכוונה תחילה, ניתן
לטעון כי השינוי ביסודותיה של העבירה המושלמת, כפי שנקבע בתיקון האמור, צריך
להשפיע גם על מהותו של היסוד הנפשי הנדרש בעבירת הניסיון.
סעיף
25 לתיקון האמור קובע הוראות מעבר בעקבות תחולתו של התיקון, וסעיף משנה (ב)
רלבנטי לנסיבות שלפנינו, שבהן המעשה נעשה לפני התיקון, אולם פסק הדין ניתן
לאחר התיקון, וכך קובע הסעיף:
(ב)
על עבירה שבוצעה לפני יום התחילה וטרם ניתן פסק דין חלוט בעניינה יחולו הוראות
סעיף 5(א)
לחוק
העיקרי; לעניין זה, בבואו לקבוע מהו הדין המקל על העושה, יבחן בית המשפט את
מלוא ההסדר הקבוע בחוק
העיקרי כנוסחו בחוק
זה לעומת ההסדר שהיה קבוע בחוק
העיקרי לעניין גרימת מוות ערב יום התחילה (להלן - הדין הישן).
סעיף
5(א) לחוק
העונשין קובע כך: "נעברה עבירה ובטרם ניתן פסק-דין חלוט לגביה,
חל שינוי בנוגע להגדרתה או לאחריות לה, או בנוגע לעונש שנקבע לה, יחול על
הענין החיקוק המקל עם העושה; "אחריות לה" - לרבות תחולת סייגים
לאחריות הפלילית למעשה".
לכאורה, הדבר תלוי בנסיבות
הקונקרטיות של כל מקרה ומקרה. אם מדובר בנסיבות שבהן התקיימו הרכיבים הנדרשים
להרשעה בעבירה של רצח בכוונה תחילה, בהתאם להלכה שנהגה עד כה, הנסיבות הללו
נכנסות לגדרה של החלופה הראשונה שבסעיף 301א(א)
לחוק
אשר קובע כדלקמן:
301א. (א) הגורם בכוונה
או באדישות למותו של אדם באחת מהנסיבות המפורטות להלן, דינו - מאסר עולם ועונש
זה בלבד:
(1)
המעשה נעשה לאחר תכנון או לאחר הליך ממשי של שקילה וגיבוש החלטה להמית;
כותרת
המשנה של סעיף 301א היא "רצח בנסיבות מחמירות", והסעיף מונה 11
חלופות, שבהן מעשה המתה מוגדר כרצח בנסיבות מחמירות, כאשר החלופה הראשונה זהה
למעשה לרכיב של "החלטה להמית", שהינו אחד משלושת המרכיבים של היסוד
הנפשי בעבירה של רצח בכוונה תחילה, כפי שנאמר בדברי ההסבר של הצעת החוק
ביחס לחלופה זו:
[...]
העבירהשלרצח בכוונהתחילההורחבהבידיהפסיקהבאמצעותצמצום יסודותהכוונהתחילה,
ובעיקריסודותההכנהוהעדר ההתגרות. לפיכך,מוצעלנסחמחדשרעיוןזה,
כדישמקרים שלהמתהבכוונהשנוצרהבאופןספונטני, כגוןלאחר
קנטורסובייקטיביששללתכנוןושקילה, לאייכנסובגדרי החלופההמוצעתבפסקה (1).
לכן,
אם יתברר כי בנסיבות שלפנינו התקיים היסוד הנפשי הנדרש להרשעה בעבירת הרצח על
פי הדין הקודם, על כל רכיבי המשנה שבו, המשמעות היא שהוכחה קיומה של
"החלטה להמית" שהעונש בגינה זהה על פי שני הדינים, למרות שהגדרת
העבירה שונה: לפי הדין הקודם מדובר בעבירה של רצח בכוונה תחילה, ולפי הדין
החדש מדובר בעבירה של רצח בנסיבות מחמירות. לכן, נראה לי כי בנסיבות כאלה אין
הבדל ממשי בין הדין הקודם לדין החדש, בהגדרת היסוד הנפשי הנדרש להרשעה בעבירה
זו.
3. מן הכלל אל הפרט - קיומו
של היסוד הנפשי של עבירת רצח בנסיבות שלפנינו
על רקע האמור לעיל, אבחן את
הנסיבות שלפנינו. הנאשם הודה כי שיקר באמרות שמסר במשטרה, ולמעשה עדותו בבית
המשפט היא גרסה כבושה, שנולדה רק לאחר שנחשף לחומר הראיות, כאשר לאורך
חקירותיו במשטרה הכחיש כל קשר לתקיפת המתלונן. מטבע הדברים יש לנאשם גם אינטרס
מובהק להרחיק את עצמו מן העבירה ככל הניתן, לכן, יש להתייחס במשנה זהירות
לדברים שמסר בעדותו בבית המשפט.
גם בגרסת ובעדות המתלונן,
אשר באופן כללי הותירה רושם מהימן, התברר כי בכמה עניינים יש פער שקשה להסביר
בין הדברים שמסר במשטרה ובין דברים שאמר בעדותו בבית המשפט. כך למשל בעדותו בבית
המשפט הועלתה לראשונה הטענה כי הוא הציע לשלם בעצמו את החוב של הנאשם בגין
הדברים שהזמין בבר, טענה שממנה הסתייג לאחר מכן בחקירתו הנגדית. גם הטענה כי
המתלונן התלווה לנאשם בדרכו להוציא כסף מכספומט סמוך, בכדי לשלם את חובו לבר,
נטענה לראשונה בעדות בבית המשפט, ואין לה זכר בהודעה שמסר המתלונן במשטרה,
סמוך לאחר האירוע.
עם זאת, לא ניתן להתעלם מכך
שמדובר בעניינים שוליים יחסית, שאינם מתייחסים במישרין לנסיבות ביצוע העבירה,
והדברים נראים יותר כניסיון להפריז מעט בתיאור העובדות. לכן, אינני סבור שיש
בשינויים הללו בגרסתו של המתלונן, כדי לפגוע באמינות דבריו בכל הנוגע לנסיבות
ביצוע העבירה.
יתירה מכך, בסופו של דבר
עובדה היא שאין מחלוקת של ממש על העובדות, שמתועדות בין היתר במצלמה 12, כפי
שפורט בהרחבה לעיל. מהתיעוד במצלמה זו עולה בבירור כי הנאשם ביקש לשסף את
גרונו של המתלונן 5 פעמים, שבשתי פעמים מתוכם ביצע שני חתכים עמוקים בצווארו,
שאחד מהם היה קרוב מאוד לעורק ראשי, שפגיעה בו הייתה עלולה להביא למותו של
המתלונן, ופעם נוספת פגע בסכין שבידו בראשו של המתלונן.
לכן, השאלה העיקרית השנויה במחלוקת
בין הצדדים היא האם מעשיו של הנאשם נעשו "בכוונה תחילה", ובמילים
אחרות: האם ניתן להסיק מהעובדות שאינן שנויות במחלוקת, כי התקיימו בנסיבות
שלפנינו כל שלושת הרכיבים הנדרשים להוכחת היסוד הנפשי של עבירת הרצח. אני סבור
כי בחינת הראיות, כפי שפורטו בהרחבה לעיל, מובילה למסקנה כי כל שלושת הרכיבים
הללו אכן התקיימו בנסיבות שלפנינו, ואפרט את טעמיי ביחס לכל אחד מהרכיבים.
ביחס לרכיב הראשון של "החלטה
להמית", ההלכה היא כי יש להוכיח ביחס לרכיב זה גם שהנאשם צפה את
האפשרות כי תתרחש התוצאה הקטלנית, וגם שהוא היה חפץ בהתקיימותה של אותה תוצאה.
בשל הקושי להתחקות אחר נבכי נפשו של אדם ומחשבתו הסובייקטיבית באמצעות ראיות
ישירות, פותחה בפסיקה חזקה עובדתית - ראייתית, הקרויה "חזקת
הכוונה", לפיה חזקה על הנאשם כי הוא מתכוון לתוצאות הטבעיות הנובעות
ממעשיו (ע"פ 8667/10 ניג'ם נ' מדינת ישראל, פורסם בנבו,
27.12.2012)).
בית המשפט העליון ציין
בעניין פלוני הנ"ל, כי תחולתה של חזקה זו אינה מוגבלת רק למצבים
בהם התגבשה עבירת הרצח המושלמת, וכי היא יפה גם ביחס לעבירת ניסיון הרצח. עם
זאת, חזקה זו איננה חזקה חלוטה, ובידי הנאשם האפשרות לסתור אותה, תוך הבאת
ראיות או מתן הסבר מתקבל על הדעת למעשיו, באופן שיכול לעורר ספק סביר באשר
לכוונתו.
בפסיקה נקבעו כמה מבחני עזר
מהם ניתן ללמוד, הן על צפיית האפשרות להתרחשותה של התוצאה הקטלנית, והן על
שאיפתו של מבצע העבירה כי תוצאה זו תתממש, הלכה ולמעשה, וכך נאמר בנושא זה
בעניין אלחיאני:
[...]
בין היתר, יש ליתן את הדעת לאופן ביצוע ההמתה; לאמצעי ששימש לשם ביצועה;
למיקום הפגיעה בקורבן; ולמספר הפגיעות בו... כך למשל, פגיעה באיזור חיוני
בגופו של הקורבן עשויה להוות אינדיקציה לקיומה של החלטה להמית, אף כאשר מדובר
בפגיעה אחת בלבד... עוד נקבע, לא אחת, כי ההחלטה להמית יכולה להתגבש כתגובה
ספונטנית ורגעית, ולאו דווקא כפועל יוצא של מחשבה או תכנון מוקדמים [...].
(ע"פ
437/13 אלחיאני נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו, 24.8.15))
בנסיבות שלפנינו, לאחר
הוויכוח שהתגלע בין הנאשם ובין המאבטחים, הנאשם נכנס לחנות סמוכה וביקש סכין
יפנית באמתלה כלשהי, וחזר עם הסכין למקום האירוע, כשהסכין מוסתרת בכיסו. לדברי
הנאשם, מדובר בסכין תקולה (פרוטוקול מיום 10.6.19, עמ' 165, שו' 11), הגם שהוא
לא הסביר את כוונתו, ולא תיאר במה הדבר התבטא, וניכר כי הוא בעיקר נתלה בדבריו
של העד אליהו יפרח בת/10, ממנו ביקש את הסכין. אלא שהעד יפרח עצמו לא אמר
באופן נחרץ כי דובר בסכין תקולה, אלא אמר שלא מדובר בסכין חדשה ושיכול להיות
שהייתה תקולה, במובן זה שלעיתים הלהב אינו יוצא בקלות.
בנסיבות שלפנינו, מהתיעוד
של מצלמת האבטחה נראה כי הלהב היה כבר פתוח בעת שהסכין הייתה בכיסו של הנאשם,
מפני שהנאשם החל לפגוע במתלונן מיד עם הוצאת הסכין מכיסו, ולא נראה כי נזקק
בשלב זה להתעסק עם פתיחת הלהב. לכן, טענתו של הנאשם כי מדובר בסכין תקולה, אין
בה כדי ללמד מאומה על היעדר כוונה לבצע שימוש קטלני בסכין. אדרבא, אם אכן הלהב
היה כבר פתוח בעת שהסכין הייתה בכיסו של הנאשם, יש בכך כדי לתמוך ביתר הראיות
אשר מלמדות על כוונה קטלנית של הנאשם, בהתאם למבחנים שנקבעו בפסיקה, כמפורט
לעיל.
כך או כך, מעדותו במשטרה של
ד"ר מזור, הרופא הכירורג שטיפל במתלונן בבי"ח יוספטל באילת - ת/6ב
עולה כי אותה סכין תקולה כביכול, גרמה למתלונן חתכים עמוקים בשני עורקים
ראשיים בצוואר, וכי הפגיעה בצוואר הייתה פחות מחצי סנטימטר ממערכת עורק
התרדמה, שפגיעה בה הייתה גורמת למותו של המתלונן.
כך עולה גם מהמסמכים
הרפואיים ת/14, אשר כוללים דו"ח של מד"א, אשר בו מציין הפראמדיק
שטיפל במתלונן כי היה למתלונן חתך עמוק בצוואר עם דימום מאסיבי, ומוסיף בהערה
את הדברים הבאים: "לאור מצבו מסכן החיים של הפצוע, פעלתי לפנותו
במהירות האפשרית, אי לכך לא נלקחו מדדים", והדברים מדברים בעד עצמם.
ככלל, עצם השימוש בכלי חד
לדקירה באיברים רגישים, יכול ללמד על כוונת קטילה, אולם במקרה שלפנינו, אין
מדובר בכלי מאולתר, שאולי יכול לעורר ספק באשר לטיב השימוש בו, כי אם בנשק קר
מסוכן ביותר, שלא היה בו רק פוטנציאל לפגיעה קטלנית במתלונן, אלא גם שימש את
הנאשם, הלכה למעשה, לפגיעה חמורה ביותר במתלונן, שכפסע היה בינה ובין גרימת
מותו של המתלונן, כתוצאה מאיבוד דם מאסיבי, כפי שעולה מעדותו של ד"ר
מזור, וכפי שצוין בדו"ח מד"א הנ"ל.
הצירוף של שימוש בכלי
מסוכן, ביחד עם הפגיעה באמצעותו באזור חיוני כמו הצוואר, שיש בו עורקים ראשיים
שהפגיעה בהם עלולה לגרום לאיבוד דם רב ולהיות קטלנית, וביתר שאת כאשר מדובר
ביותר מפגיעה אחת באיבר חיוני, כל אלה יכולים ללמד על צפייתו של הנאשם כי אכן
תתרחש התוצאה הטבעית של מעשים כאלה, קרי: מותו של הנפגע, ואף על רצונו של
הנאשם בהתקיימותה של אותה תוצאה קטלנית.
כאמור לעיל, נקבע בפסיקה כי
"פגיעה באזור חיוני בגופו של הקורבן עשויה להוות אינדיקציה לקיומה של
החלטה להמית, אף כאשר מדובר בפגיעה אחת בלבד", קל וחומר כאשר מדובר במי
שהניף את הסכין שבידו לעבר הקורבן 5 פעמים, ופגע במתלונן 3 פעמים בראשו
ובצווארו, שיש במעשיו כדי ללמד על החלטה להמית את המתלונן.
מיותר לומר כי בנסיבות
הללו, טענתו של הנאשם כי רצה רק לתת למתלונן "פציעה קטנה" כלשונו (עמ'
164 לפרוטוקול, שו' 9), אינה מתיישבת עם המקום בגוף שבו פגע במתלונן - באיבר
חיוני שגם פגיעה אחת בו עלולה להיות קטלנית, וודאי כאשר מדובר בכמה פגיעות
שבוצעו במהירות ובעוצמה. יתירה מכך, גם התנהגותו של הנאשם לאחר מעשה מלמדת על
החלטה להמית את המתלונן, מפני שהנאשם לא ראה לנכון להזעיק עזרה, או לפנות את
המתלונן לקבלת טיפול רפואי לאחר מעשיו, ותחת זאת נמלט מהמקום, עד שנעצר במחסום
ביציאה מאילת, וגם אז בחר להכחיש ולהרחיק את עצמו מהאירוע.
משהונחו בפני הנאשם ראיות
מוצקות בדבר כוונתו להמית את המתלונן, מצופה היה כי ינסה לפחות לספק הסבר
כלשהו, קלוש ככל שיהיה, למעשים שביצע, אולם כנגד ראיות אלו, לא היה בפיו של
הנאשם הסבר מניח את הדעת, ו וגם בגרסתו הכבושה, חודשים לאחר האירוע, כל שמצא
לומר על כך הוא: "לא התכוונתי שזה יהיה לגרון. הייתי מבולבל, לא ראיתי
שזה לשם. רק הנפתי סכין. לא שמתי לב שזה פגע שם. ממש לא" (עמ' 209
לפרוטוקול, שו' 12 - 13), ומדובר בטענה שאינה מתיישבת עם נסיבות ביצוע המעשים
הללו.
המסקנה המתבקשת מכל האמור
לעיל היא כי הוכח מעל לכל ספק סביר, בהתאם למבחני העזר שנקבעו בפסיקה, כי
התקיימה במעשיו של הנאשם חזקת הכוונה, אשר לפיה הנאשם צפה את האפשרות כי
בעקבות המעשים שביצע תתרחש תוצאה הקטלנית, ואף היה חפץ בהתקיימותה של אותה
תוצאה, ובכך הוכח קיומו של הרכיב הראשון של "החלטה להמית" הנדרש
להוכחת קיומו של היסוד הנפשי בעבירה זו.
ביחס לרכיב השני של "הכנה",
נאמר בעניין פלוני הנ"ל, כי "הינו יסוד פיזי טהור, העוסק
בהכנותיו הפיזיות של הנאשם לשם מימוש כוונתו". פעולת ההכנה מלמדת כי
הנאשם החליט להרוג מתוך שיקול דעת ולאחר חשיבה, והיא נועדה לשלול את אופייה
הספונטני של ההמתה (דנ"פ 1042/04 ביטון נ' מדינת ישראל
,(פורסם בנבו, 27.11.2006)). על פי הפסיקה שקדמה לרפורמה בעבירות ההמתה, ההכנה
אינה חייבת להתקיים במועד כלשהוא לפני ביצוע ההמתה, והיא יכולה לבוא לידי
ביטוי בצמוד למעשה, ואף להיבלע בתוכו כחלק בלתי נפרד ממנו (ע"פ 10082/04 אברמוב
נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו, 25.10.2006)). בעניין אברמוב נקבע עוד
"... כי די בהפניית סכין לעבר הנדקר כדי למלא את יסוד ההכנה, וכך גם
נעיצת סכין שוב ושוב בגופו של הנדקר...".
בנסיבות שלפנינו, הנאשם
נכנס לחנות סמוכה, ויצא ממנה כשהוא מצויד בסכין שאותה שאל מהמוכר בחנות,
בכוונת מכוון. לאחר מכן חזר למועדון, לזירת האירוע, כשהסכין מוסתרת בכיסו.
בהמשך, תוך כדי שיחה עם המתלונן, והרחקתו מהמועדון ומקהל האנשים, הנאשם שלף
לפתע את הסכין מכיסו, והניפה לעבר צווארו של המתלונן לא פחות מחמש פעמים,
שבשתיים מהן הוא ביצע חתכים עמוקים בצווארו של המתלונן, ובשלישית ביצע חתך
בראשו של המתלונן, מפני שהמתלונן התכופף בניסיון לגונן על עצמו מזעמו של
הנאשם.
אין מדובר אפוא במעשה בודד,
שאולי ניתן לתת לו פרשנות תמימה, אלא בשורה של מעשים, החל מהליכה לחנות על מנת
להצטייד בסכין, עבור דרך חזרת הנאשם לזירת האירוע כשהסכין מוסתרת בכיסו, שיחה
עם המתלונן והרחקתו מהמקום תוך כדי שיחה, וכלה בהפתעתו במעשי הדקירה והחיתוך
בצווארו ובראשו של המתלונן, שכל אחד מהם, ובוודאי הצטרפותם של כל המעשים
יחדיו, יכולים ללמד מעבר לכל ספק, על הכנה פיזית שביצע הנאשם, בכדי להוציא
לפועל את החלטתו להמית את המתלונן. בכך הוכח קיומו של הרכיב השני של
"הכנה" הנדרש להוכחת קיומו של היסוד הנפשי בעבירה זו, ודומה כי הוכח
גם היסוד המחמיר יותר של תכנון או הליך ממשי של שקילה, הנדרש לפי תיקון 137 לחוק
העונשין ביחס לעבירות המתה.
ביחס לרכיב השלישי של "העדר
קנטור", נקבע בפסיקה כי הקנטור הינו אירוע חיצוני של התגרות, אשר
מתרחש בסמוך לפני מעשה ההמתה, ועלול להוציא את הנאשם מכליו ולגרום לו להמית את
קורבנו באופן ספונטני (ע"פ 8800/07 בראשי נ' מדינת ישראל,
(פורסם בנבו, 26.4.2010)). ביסודה של דרישה זו עומדת ההכרה בחולשת הטבע
האנושי, כי אדם שסבל מהתגרות חמורה עלול לאבד את שליטתו העצמית ולהמית את
המתגרה בו, בהיעדר יישוב הדעת וקור הרוח המצדיקים תיוגו כרוצח.
ההלכה היא כי שאלת קיומו של
יסוד זה נמדדת באמצעותם של שני מבחנים מצטברים: מבחן סובייקטיבי ומבחן
אובייקטיבי. בתחילה יש לבחון במישור הסובייקטיבי האם ההתנהגות המקנטרת
השפיעה בפועל על הנאשם הספציפי, עד כדי כך שהוא איבד את שליטתו העצמית וביצע
את המעשה הקטלני. לאחר מכן, יש לבחון במישור האובייקטיבי, האם אדם
סביר, במצבו של הנאשם, היה עשוי לאבד את שליטתו העצמית ולבצע את המעשה הקטלני
אותו ביצע הנאשם (ע"פ 10091/09 שפירוב נ' מדינת ישראל
(פורסם בנבו, 25.6.2013). בעניין זה נקבע עוד כי יש צורך שתגובת הנאשם תעמוד
ביחס סביר למידת הקנטור, וכי דברי זלזול, השפלה והתגרויות מילוליות גרידא,
אינם מהווים "קנטור" כנדרש בחוק
(ראו ע"פ 1191/02 פלוני נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו,
30.3.03)).
בנסיבות שלפנינו, לא נטען
כי הנאשם קונטר עובר למעשי הדקירה שביצע. ואכן, גם אם נקבל את גרסתו של הנאשם
כי בפינה הנסתרת ממצלמות האבטחה, שאליה הובא ע"י המתלונן לאחר שהוצא
מהמועדון, המתלונן ומאבטחים נוספים איימו על הנאשם, ואף נקטו באלימות כלפיו
(ולטעמי אין די בעדותו של הנאשם כשלעצמה כדי להוכיח שכך אכן היה, מה גם שטענת
הנאשם שהותקף ע"י שלושה מאבטחים, נסתרת על פניה מהעולה ממצלמות האבטחה,
בהן נראים רק המתלונן וספואת מגיעים אתו למקום), לא ניתן להתעלם מכך שעברה
כחצי שעה בין אותו ויכוח של הנאשם עם המתלונן וחבריו, ובין מעשי הדקירה שהנאשם
ביצע במתלונן, וריחוק הזמן שולל למעשה קיומו של קנטור.
יתירה מכך, אני סבור כי
התגובה הקיצונית של הנאשם, והמעשים החמורים שביצע במתלונן, אינם
פרופורציונליים למידת הקנטור, אם בכלל היה, בעקבות הוויכוח שהיה בין הנאשם
ובין המתלונן קודם לכן, ואדם סביר לא היה מגיב בצורה כל כך קיצונית, בנסיבות
דומות. לכן, הנסיבות שלפנינו אינן צולחות את המבחן האובייקטיבי הנדרש להוכחת
קיומו של קנטור, ומכל הטעמים הללו, מתבקשת המסקנה כי הוכח בענייננו גם קיומו
של הרכיב השלישי של "היעדר קנטור", הנדרש לצורך הוכחת קיומו של
היסוד הנפשי בעבירת הרצח.
4. העבירה של חבלה חמורה
בנסיבות מחמירות
בכתב האישום מייחסת המאשימה
לנאשם, בנוסף לעבירה של ניסיון רצח, גם עבירה של חבלה חמורה בנסיבות מחמירות.
אכן לכאורה התקיימו בנסיבות שלפנינו גם יסודותיה של עבירה זו, שכן אין ספק
שהנאשם גרם למתלונן חבלה חמורה, ואין גם ספק כי חבלה זו נגרמה בעקבות שימוש
בנשק קר, ולכן מדובר בנסיבות מחמירות, לפי סעיף 335(א)(1)
לחוק העונשין.
אולם מקדמת דנא נפסקה ההלכה
כי לא ניתן להרשיע אדם בשתי עבירות שונות הנובעות ממסכת עובדתית אחת, כאשר יש
זהות בין היסודות הנדרשים להרשעה בשתי העבירות. כך נוסחה ההלכה ע"י כב'
השופט לנדוי (כתוארו אז), בהסכמת השופטים אגרנט וברנזון, בעניין נכט:
[...]
כשעבירה אחת מכילה יסודות א', יכולה העבירה השנייה להכיל יסודות א' + ב', וגם
לזה ייקרא זהות המעשים. אולם כאשר בעבירה הראשונה קיימים יסודות א' + ב',
ובשנייה יסודות א' + ג', זאת איננה זהות המעשים... למשל, גניבה פשוטה ושוד הם
עבירות זהות לצורך זה; ואילו גניבה וקבלת דבר הניתן להיגנב על יסוד טענת שווא...
אינן עבירות זהות, מפני שיש בכל אחת משתי העבירות לפחות יסוד עובדתי אחד שונה,
שאיננו קיים בחברתה: כאן שולל הגנב את החזקה מן הבעלים נגד רצונו של זה; שם
מוסר הבעל את החזקה בחפץ מרצונו, אם כי בהשפעת טענת השווא. לפיכך אי אפשר
להאשים אדם בעבירת שוד, אחרי שהורשע (או זוכה) מקודם במשפט אחר בגניבה פשוטה
בקשר לאותו המקרה. אך אין לדעתי, מניעה משפטית להאשמתו בהשגת דבר בטענות-שווא,
אחרי שזוכה מאשמת גניבה בקשר לאותו המקרה. (ע"פ
132/57 בנימין נכט נ' היועץ המשפטי לממשלה (פורסם בנבו, 17.2.57) עמ'
1551).
הלכה זו עומדת בתוקפה גם
היום, כפי שנפסק לאחרונה בעניין עומר בן גאזי, בהאי לישנא:
לאחר
שהלכת נכט באה לעולם, נחקק סעיף 168
לחוק
סדר הדין הפלילי, התשכ"ה-1965,
אשר זהה בנוסחו לסעיף 186
לחוק סדר הדין
הפלילי [נוסח משולב] התשמ"ב-1982 (להלן: החסד"פ),
אשר נחקק תחתיו, וזו לשונו:
"בית
המשפט רשאי להרשיע נאשם בשל כל אחת מן העבירות שאשמתו בהן נתגלתה מן העובדות
שהוכחו לפניו, אך לא יענישנו יותר מפעם אחת בשל אותו מעשה".
יחד
עם זאת, הובהר על ידי בית משפט זה, בעניין בן-ציון, כי הלכת נכט ממשיכה לחול,
למרות חקיקתו של סעיף 168
הנ"ל [...]
(ע"פ
8457/15 מדינת ישראל נ' עומר בן גאזי (פורסם בנבו, 1.11.18), פס' 85
לחוות דעתו של השופט שוהם).
בהתאם לעקרונות הללו, אני
סבור כי העבירה של חבלה חמורה נבלעת בתוך העבירה החמורה יותר של ניסיון רצח,
בהתאם לעקרונות שנקבע בהלכת נכט, בדבר מניעת כפל אישומים בעלי יסוד
עובדתי דומה, בגין אותן נסיבות עובדתיות. לכן, אני סבור כי אין מקום להרשיע את
הנאשם גם בעבירה זו, בגין אותן עובדות שבגינן ניתן להרשיע את הנאשם בעבירה
החמורה יותר.
ו. סוף דבר
סוף דבר, נוכח כל האמור
לעיל, התוצאה היא כי הוכח מעבר לכל ספק סביר כי התקיימו בנסיבות שלפנינו כל
הרכיבים הנדרשים לקיומו של היסוד הנפשי בעבירה של רצח בכוונה תחילה. בנסיבות
אלה, ובהינתן העובדה שדבר קיומו של היסוד העובדתי, קרי: מעשי דקירה שעלולים
היו לגרום למותו של המתלונן, ורק "המזל המוסרי" לא הביא לתוצאה
הקטלנית המסתברת ממעשים אלו, אינו שנוי במחלוקת, המסקנה היא כי התקיימו
בעניינו של הנאשם גם היסוד העובדתי, וגם היסוד הנפשי, הנדרשים להרשעה בעבירה
של ניסיון רצח.
כך לפי הדין הקודם בעבירה
של רצח בכוונה תחילה, וכך גם לפי הדין החדש בעקבות תיקון 137 לחוק
העונשין, בהינתן העובדה שבשל קיומה של "החלטה להמית", מדובר
בנסיבות שנכנסות לגדרו של סעיף 301א
לחוק העונשין,
של רצח בנסיבות מחמירות.
לכן, אני סבור כי יש להרשיע
את הנאשם בעבירה של ניסיון רצח שיוחסה לו בכתב האישום, ועם זאת לזכותו מהעבירה
של חבלה חמורה בנסיבות מחמירות, שיוחסה אף היא לנאשם, אולם היא נבלעת בעבירה
החמורה יותר שבה ראינו להרשיע את הנאשם, וכך אציע לחברותיי לעשות.
כב' השופטת יעל
רז-לוי - אב"ד
אני מסכימה.
כב' השופטת גילת שלו
אני מסכימה.
12
13
14
15
16
לפיכך הוחלט, כאמור בחוות דעתו
של השופט משניות, להרשיע את הנאשם בעבירה של ניסיון רצח ולזכותו מהעבירה של
חבלה חמורה במסיבות מחמירות.
ניתנה
והודעה היום כ"ח תשרי תש"פ, 27/10/2019 במעמד הנוכחים.
|