ת”פ 13823/07/15 – מדינת ישראל נגד מוחמד אלג’בור – בעצמו
בית משפט השלום בבאר שבע |
||
ת"פ 13823-07-15 מדינת ישראל נ' אלג'בור
|
|
06 דצמבר 2016 תיק קשור בקשר מעצרים |
1
בפני כב' השופט ד"ר יובל ליבדרו |
|
המאשימה: |
מדינת ישראל ע"י ב"כ עו"ד נמרוד שחל
|
נגד
|
|
הנאשם: |
מוחמד אלג'בור - בעצמו
|
[פרוטוקול הושמט]
גזר דין
1. הנאשם הורשע, על-פי הודאתו במסגרת הסדר טיעון בכתב אישום מתוקן בעבירות של קשירת קשר לביצוע פשע, סיוע לגניבת רכב, נהיגה כשרישיון הנהיגה פקע לפני יותר מ- 12 חודשים ונהיגה ברכב ללא ביטוח.
2
2. מעובדות כתב האישום המתוקן עולה כי בתאריך שאינו ידוע במדויק למאשימה אך לפני יום 03.07.15, קשר הנאשם קשר עם אחר לגנוב משאית מסוג "מאן" מהעיר באר שבע. בתאריך 03.07.15 לפני השעה 01:35 הגיע הנאשם למקום בו חנתה המשאית, פתח אותה באמצעות מפתח שנמסר לו על ידי האחר ואשר שוכפל על ידי האחר, ונהג במשאית לכוון מחסום מיתר על מנת להעביר את המשאית לשטחי הרשות הפלסטינית. הנאשם נהג כל אותה עת ללא שהיה ברשותו פוליסת ביטוח בת תוקף ובעת שתוקפו של רישיון נהיגה שברשותו פקע לפני יותר מ-12 חודשים.
3. הצדדים הגיעו להסכמה חלקית לפיה הנאשם ישלח לקבלת תסקיר שירות המבחן, המאשימה תעתור ל-10 חודשי מאסר וההגנה תטען באופן חופשי. כן הוסכם כי שני הצדדים יעתרו לעונשים נלווים של פסילת רישיון נהיגה, מאסר מותנה, קנס ופיצוי, כאשר כל צד יטען באופן חופשי באשר להיקפם של רכיבים אלה.
4. המאשימה טענה כי מתחם העונש הראוי צריך שינוע בין 10 ל-20 חודשי מאסר. המאשימה עתרה לעונש של 10 חודשי מאסר, מאסר מותנה, פיצוי, קנס, פסילת רישיון שלא תפחת מ-18 חודשים ופסילת רישיון על תנאי.
המאשימה טענה כי הנאשם פגע בערכים המוגנים של שמירה על קניינו ובטחונו של הפרט ועל ציבור המשתמשים בדרך. המאשימה הפנתה לחומרת מעשיו של הנאשם, לנפוצות תופעת גניבות הרכב, לקלות ביצוע העבירה ולקושי לתפוס את מבצעיה ולנזק הכלכלי הישיר והעקיף שנגרם לקורבנות העבירה ולציבור הנוהגים ברכב. המאשימה הפנתה לנסיבות ביצוע העבירות כמו גם לצורך בענישה מרתיעה שתעקור מן השורש את נגע גניבות הרכב שהפך ל"מכת מדינה". המאשימה טענה כי יש לדחות את המלצת שירות מבחן והפנתה לעברו הפלילי של הנאשם ולעברו התעבורתי המכביד. המאשימה הפנתה לפסיקה לתמיכה בטענותיה.
5. ב"כ הנאשם עתר לאמץ את המלצת שירות המבחן ולהשית על הנאשם צו של"צ.
ב"כ הנאשם הפנה לנסיבות חייו המורכבות של הנאשם העולות מתסקיר שירות המבחן לפיהן נאלץ הנאשם ומשפחתו לעקור ממקום מגוריו ולעבור לאזור הצפון בעקבות סכסוך בין משפחתי שגבה קורבנות בנפש. עוד הפנה ב"כ הנאשם למצוקתו הכלכלית של הנאשם, לפגיעה הצפויה של העונש בו ובמשפחתו המורחבת, לעברו הפלילי שאינו מכביד כשהעבירה האחרונה עליה הורשע היא משנת 2005, לאחריות שלקח, לחרטה שהביע ולבושה שחש ממעשיו, לחלוף הזמן ולתקופה בה שהה במעצר ולאחריו במעצר בית. ב"כ הנאשם טען כי כתב האישום תוקן באופן משמעותי והוא מייחס לנאשם עבירה קלה יותר של סיוע לביצוע העבירה. ביחס לרכיבים הכלכליים שמבקשת המאשימה להשית על הנאשם ציין ב"כ הנאשם את העובדה כי המשאית שנגנבה נתפסה. הנאשם צירף מסמך של המחלקה לשירותים חברתיים ברהט לתמיכה בטיעוניו (סומן נ/א).
3
6. בעניינו של הנאשם התקבל תסקיר שירות מבחן ממנו עולה כי הנאשם בן 38, נשוי ואב ל- 11 ילדים משתי נשים, בוגר 8 שנות לימוד אשר בחר לצאת לשוק העבודה בגיל 15. הנאשם תיאר סכסוך משפחתי שהתרחש בשנת 2004 וגבה קורבנות בנפש שבעטיו נאלצו הנאשם ומשפחתו לעקור לצפון הארץ מחשש לפגיעה מצד המשפחה השנייה. שירות המבחן ציין כי נראה שהנאשם משקיע מאמצים להימנע מאורח חיים שולי. שירות המבחן התרשם כי הנאשם מחזיק בנורמות וערכים נורמטיביים, לקח אחריות מלאה והביע חרטה כנה על מעשיו לצד תחושת בושה מבני משפחתו עקב מעורבותו בפלילים. בנוסף ציין שירות המבחן כי בעטיו של הסכסוך המשפחתי שאילץ אותו לעזוב את מקום מגוריו מתמודד הנאשם עם תחושות של חרדה קיומית, תלישות וחוסר יציבות המשפיעים על בחירותיו ושיקול דעתו. לצד זאת התרשם שירות המבחן כי הנאשם אינו מפעיל שיקול דעת עצמאי ופועל לעיתים ללא שיקול דעת ומתוך תחושה כי לא קימת אלטרנטיבה אחרת. שירות המבחן העריך כי קיים סיכון להישנות התנהגות עוברת חוק. שירות המבחן סבר שאין מקום להשית על הנאשם עונש של מאסר בעבודות שירות מחשש לפגיעה בסיכויי השיקום שלו, והמליץ להשית על הנאשם צו של"צ בהיקף של 250 שעות לצד מאסר מותנה.
7. הנאשם אמר את דברו. הנאשם הביע צער וחרטה על מעשיו.
דיון
8. סבורני כי מתחם העונש ההולם צריך לנוע בין מספר חודשי מאסר שיכול וירוצו בעבודות שירות לבין 12 חודשי מאסר בפועל. בקביעת המתחם התחשבתי בערכים המוגנים שנפגעו, במידת הפגיעה בהם, בענישה הנוהגת ובנסיבות הקשורות בביצוע העבירות, כמפורט להלן.
9. הנאשם קשר עם אחר וסייע בידו לגנוב משאית והכל תוך ביצוע עבירות תעבורה הקשורה בהעדר רישיון נהיגה בתוקף והעדר תעודת ביטוח. בכך פגע הנאשם בערכים המוגנים של שמירה על קניינו של הפרט ושל הציבור בכללו נוכח ההשלכות הכלכליות שיש לתופעת גניבת רכבים על הפרמיה שמשלמים כלל מבוטחי הרכב. בנוסף פגע הנאשם בערכים של שמירה על הסדר הציבורי שעה שנהג ללא רישיון נהיגה תקף וללא תעודת ביטוח.
בית המשפט נדרש לא אחת לעבירות המבוצעות ברכבים ולצורך בענישה מרתיעה על מנת לשרש את התופעה שהפכה ל"מכת מדינה" הפוגעת לא רק במי שרכבו נפרץ או נגנב אלא בציבור בכללותו. לעניין זה ראו דבריו של כב' השופט א' רובינשטיין בע"פ 11194/05 עטיה אבו סבית (פורסם בנבו):
4
"למרבה הצער, תופעת גניבות הרכב טרם נעקרה משורש, ומכת המדינה שאליה נדרש בית משפט זה לפני בדיוק עשור... כמעט שהפכה לעשר מכות. היא ממשיכה לנגוס ברכושם של רבים ופגיעתה רעה, כלכלית ואנושית. המעט שבידי בימ"ש זה לעשות הוא לחזק את ידיהם של בתי המשפט הדיוניים בראייה מחמירה של העבירות הכרוכות בכך."
נפוצות התופעה, הקלות והסיכון הנמוך בביצוע העבירות לצד הרווח הצפוי למבצע העבירה והקושי באכיפה מחייבים את התערבותו של בית המשפט בענישה מרתיעה. בע"פ (מחוזי-נצרת) 1142/04 סולטאן סביחאת נ' מדינת ישראל, (פורסם בנבו) קבע בית המשפט:
"העבירות הקשורות בכלי רכב - גניבה, פריצה וגניבה מתוכם הפכו למכת מדינה דבר הגורם סבל רב וחסרון כיס לבעלי המכוניות ולחברות הביטוח, וכן לפגיעה קשה בכלכלת המדינה. גל גניבות כלי רכב גם גורם להעלאת תעריפי הבטוח ובכך גרם נזק וחסרון כיס למיליוני בעלי כלי רכב במדינת ישראל".
10. מידת הפגיעה בערכים בענייננו אינה מבוטלת בשים לב לעובדה שהגניבה הייתה של משאית ששוויה על דרך כלל הוא גבוה מזה אשר של כלי רכב רגיל. מאידך גיסא, נתתי דעתי לכך שהמשאית נתפסה, מה שמפחית באופן משמעותי את הפגיעה בקניין.
11. באשר לפסיקה הנוהגת בעבירות בהן הורשע הנאשם הרי שזו מגוונת ותלויה בנסיבות ה"עושה" לרבות עברו הפלילי ובנסיבות ה"מעשה" לרבות האופן בהן בוצעו העבירות, טיבו ושוויו של הרכוש שנגנב, מידת התחכום בביצוע העבירות ורמת שיתוף הפעולה בין הגורמים העברייניים השונים בביצוע העבירות. ניתן לומר כי הענישה במקרים דומים נעה בין מספר חודשי מאסר ל- 12 חודשי מאסר ואף מעבר לכך בנסיבות חמורות יותר.
5
בע"פ (י"ם) 27415-02-15 אלמן גילילוב נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו), דחה בית המשפט המחוזי את ערעור המדינה ואת ערעור המערער והותיר על כנו עונש של 12 חודשי מאסר שהושתו על המערער בבית משפט קמא בגין גניבת משאית. המערער הורשע בנסיבות דומות לענייננו אם כי בעבירה של גניבת רכב לאחר שחבר לאחר, קיבל ממנו מפתחות של משאית ונהג אותה לכיוון מחסום טייבה.
בעפ"ג (מחוזי-מרכז) 56501-05-13 בורקאן נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו), דחה בית משפט המחוזי את ערעור המערער שהורשע בעבירות של גניבת רכב, נהיגה ללא רישיון וללא תעודת ביטוח והותיר על כנו עונשים של 12 חודשי מאסר בפועל ומאסר על תנאי כשהוא מוצא להתערב ולהפחית את גובה הקנס שהושת על המערער בגין מצבו הכלכלי. יצוין כי על המסייע לעבירת גניבת הרכב באותו מקרה הוטל עונש של 6 חודשי מאסר.
בעפ"ג (מחוזי מרכז) 37433-10-14 חאג יחיא נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו), דחה בית משפט המחוזי את הערעור והותיר על כנו עונשים של 9 חודשי מאסר, מאסר על תנאי, פסילת רישיון נהיגה וקנס שהושתו על המערער בגין סיוע לגניבת רכב ונהיגה ללא ביטוח. בית המשפט המחוזי ציין כי אף שהנאשם הורשע אך בעבירה של סיוע הוא היווה חוליה חשובה כאשר אפשר בנהיגתו ברכב המוביל להתריע לגנב הרכב על מחסומים משטרתיים צפויים.
בע"פ (מחוזי-מרכז) 11346-03-13 נזאל נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו), הפחית בית המשפט המחוזי את עונש המאסר שהושת על המערער והעמידו על 6 חודשי מאסר לריצוי בעבודות שירות חלף 9 חודשי מאסר שהושתו עליו בבית משפט קמא בגין עבירות של גניבת רכב, נהיגה פזיזה ורשלנית ונהיגה ברכב ללא רישיון וללא ביטוח. בית המשפט המחוזי מצא להפחית את עונש המאסר בשים לב לעובדה כי לא היה לנאשם עבר פלילי קודם וכן להתרשמות שירות המבחן כי מדובר באירוע חריג שאינו מאפיין את אורחות חייו של הנאשם.
בת"פ 6338-07-13 מדינת ישראל נ' עפיפי (פורסם בנבו), בית משפט השלום גזר על נאשם שהורשע בסיוע לגניבת רכב לאחר שקשר קשר עם אחר, קיבל ממנו את מפתחות הרכב והסיע את הרכב לכיוון המחסום במטרה להעבירו לשטחי הרשות הפלסטינאית. בית המשפט התייחס לנסיבות האישיות החריגות של הנאשם ולעובדה כי הוא נעדר עבר פלילי והשית עליו עונש של 10 חודשי מאסר על תנאי ועונשים נלווים, וזאת אגב חריגה ממתחם העונש ההולם שקבע.
6
12. ביחס לנסיבות הקשורות בביצוע העבירות מצאתי לתת משקל לפגיעה בתחושת הביטחון, הקניין והפרטיות של המתלונן; לנזק שצפוי היה להיגרם לו היה הרכב מגיע בסופו של יום לשטחי הרשות הפלשתינאית; לתכנון שקדם לביצוע העבירות; לעובדה כי הנאשם שיתף פעולה עם אחר ולחלקו הלא מבוטל של הנאשם בביצוע העבירות שעה שהוא זה שנהג את הרכב לכוון שטחי הרשות הפלשתינאית. מאידך גיסא, נתתי משקל לעובדה כי הנאשם הורשע אך בסיוע לביצוע העבירה המושלמת וכן לעובדה כי הרכב נתפס בטרם הועבר אל שטחי הרשות, מה שמפחית כאמור ממידת הפגיעה בקניין.
13. לא מצאתי לחרוג ממתחם העונש אותו קבעתי ובתוך המתחם מצאתי להתחשב בפגיעה של העונש בנאשם ובמשפחתו; בנסיבותיו האישיות-המשפחתיות המורכבות של הנאשם המשליכות גם על מצבו הכלכלי; בהודאתו של הנאשם ובחיסכון בזמן שיפוטי; בלקיחת האחריות והבעת החרטה על מעשיו; בחלוף הזמן ובתקופת מעצרו. כן נתתי דעתי לכך שעברו הפלילי של הנאשם התיישן.
14. לא למותר לציין כי נתתי דעתי גם לאמור בתסקיר שירות המבחן אם כי לא מצאתי לקבל את המלצתו. המלצת שירות המבחן כשמה כן היא, המלצה. במקרה המתאים שמורה לבית המשפט האפשרות ואולי אף החובה, לסטות מהמלצה של שירות מבחן, עם כל חשיבותו של מוסד זה, באשר ההמלצה, מטבע הדברים, מתמקדת בנאשם ובשיקומו.
חומרת העבירות בהן הורשע הנאשם, הפסיקה המחמירה והצורך בענישה מרתיעה מחייבים במקרה דנן נקיטת יד קשה מזו אשר הומלצה על ידי שירות המבחן. לעניין זה ראו ע"פ 5128/97 עלה מנסור נ' מדינת ישראל (פורסם בנבו):
"העבירות מן הסוג הזה הינן בבחינת רעה חולה שפגיעתן היום-יומית ביחידים ובציבור היא בלתי נסבלת. על פי הנתונים הידועים לכול, התופעה של גניבת כלי רכב מתעצמת והגיעה להיקפים מדאיגים. אין זאת אלא, שהקלות הרבה שבה ניתן לבצע עבירות מן הסוג הזה והקושי לאתר את המעורבים ולהביאם לדין - מעודד עבריינים לשלוח ידם בעבריינות הזאת למען תאוות בצע".
15. יחד עם האמור, ואף כי ראוי היה לגזור על הנאשם עונשים חמורים יותר ממה שמצאתי להשית עליו במקרה דנן, מצאתי, מטעמי שיקום, שלא למצות עם הנאשם את הדין.
7
מדובר בנאשם אשר שנים ארוכות נמנע מעיסוק בפלילים. אף שירות המבחן מציין בתסקירו כי הנאשם עושה מאמצים להתנהל בצורה נורמטיבית וכי השתת עונש של מאסר בפועל (ואף בעבודות שירות במידת מה) תיפגע בשיקומו ותפגע באופן משמעותי בכל משפחת הנאשם.
בנוסף, הנאשם כאמור הודה, לקח אחריות והביע צער על האופן בו פעל.
16. עיינתי בפסיקה אליה הפנתה המאשימה ומצאתיה פחות רלוונטית. מדובר בעבירות שונות, בנסיבות שונות ובנאשמים שהורשעו בביצוע העבירה העיקרית.
במקרה אחד מדובר במי שהורשע בביצוע שתי עבירות של גניבת רכב וניסיון גניבת רכב מאותו מקום. במקרה השני מדובר בנאשם שהורשע במספר עבירות שונות, יחד עם אחרים, ושנמלט מהמשטרה ונתפס לאחר מרדף משטרתי. ובמקרה השלישי מדובר בנאשם שנתפס בפעם הרביעית כשהוא נוהג בזמן פסילה.
17. בנסיבות העניין מצאתי להטיל על הנאשם עונש של מאסר לריצוי בעבודות שירות. בהחלטה מיום 14.11.16 הוריתי לממונה על עבודות השירות לערוך חוות דעת לעניין כשירות הנאשם לרצות מאסר בעבודות שירות. כן אפשרתי לצדדים להודיע אם מבקשים הם (לרבות הנאשם) להשלים טיעון לאחר שהחלטתי לקבל חוות דעת של הממונה על עבודות השירות, ואולם הצדדים לא מסרו הודעה שכזו. מחוות דעת הממונה על עבודות השירות מיום 30.11.16 עולה שהנאשם התייצב אצל הממונה על עבודות השירות, ונמצא מתאים לריצוי מאסר בעבודות שירות.
18. לאור כל האמור לעיל, ולאחר שבחנתי את כל השיקולים לחומרא ולקולא, מצאתי לגזור על הנאשם את העונשים הבאים:
א. 6 חודשי מאסר לריצוי בעבודות שירות. בהתאם לחוות דעת ממונה הנאשם יבצע את עבודות השירות באצטדיון "טרנר" משך 5 ימים בשבוע, 8.5 שעות ביום, החל מיום 09.01.17.
הובהרה לנאשם חשיבות שיתוף הפעולה עם הממונה על עבודות השירות ונפקות העדר שיתוף הפעולה.
ב. 12 חודשי מאסר על תנאי, למשך 3 שנים מהיום, שהנאשם לא יעבור עבירת רכוש
מסוג פשע.
8
ג. 6 חודשי מאסר על תנאי, למשך 3 שנים מהיום, שהנאשם לא יעבור עבירת רכוש מסוג עוון, למעט עבירה של החזקת נכס חשוד כגנוב.
ד. קנס בסך 5,000 ₪ או 30 ימי מאסר תמורתו. הקנס ישולם בתוך 180 יום מהיום.
ה. פיצוי בסך 2,500 ₪ למתלונן. הפיצוי ישולם תוך 150 יום מהיום.
כל תשלום בתיק ייזקף תחילה לטובת הפיצוי.
מצורף בזאת טופס פרטי ניזוק.
לבקשת ב"כ הנאשם שנמסרה על פה עם הקראת גזר הדין, ניתן לבצע קיזוז של הקנס והפיצויים מהפקדה שהפקיד הנאשם במסגרת מ"ת 13833-07-15, וזאת ככל שאין מניעה. יתרת ההפקדה תושב לנאשם, ככל שאין מניעה.
ו. אני פוסל את הנאשם מלקבל או להחזיק רישיון נהיגה למשך 9 חודשים מהיום. על הנאשם להפקיד את רישיון הנהיגה שלו במזכירות בית המשפט לצורך תחילת מנין תקופת הפסילה. ככל שאין לנאשם רישיון עליו למלא תצהיר מתאים במזכירות בית
המשפט .
זכות ערעור לבית המשפט המחוזי תוך 45 ימים.
#3#>
ניתן והודע היום ו' כסלו תשע"ז, 06/12/2016 במעמד הנוכחים.
|
ד"ר יובל ליבדרו, שופט |
הוקלד על ידי ליאורה כהן