ת”פ 19432/07/15 – מדינת ישראל נגד עדן לבונה – בנין השקעות ויזום (2000) בע”מ,יעקב פדלון
בית דין אזורי לעבודה בחיפה |
|
|
|
ת"פ 19432-07-15 מדינת ישראל נ' עדן לבונה - בנין השקעות ויזום (2000) בע"מ ואח'
|
1
בפני |
כבוד השופט אסף הראל |
בעניין: |
מדינת ישראל
|
המאשימה |
|
ע"י ב"כ: עו"ד ר' יעקוב מנסור |
|
|
נגד
|
|
|
1.עדן לבונה - בנין השקעות ויזום (2000) בע"מ 2.יעקב פדלון
|
הנאשמים |
ע"י ב"כ: עו"ד ש' אריאלי |
|
הכרעת דין |
1. בפתחה של הכרעת הדין, אציין כי החלטתי לזכות את הנאשמים מהעבירות הבאות בהן הואשמו, כמפורט להלן:
במסגרת האישום הראשון:
א) אספקת סולם
שאורכו עולה על שני מטרים מבלי שיהיה גבוה במטר אחד לפחות מהנקודה הגבוהה ביותר
שאליה מגיע המשתמש בו, עבירה לפי סעיף
2
ב) שימוש
בכבלים חשמליים, בתקעים ובשקעים שאינם מסוג תעשייתי - עבירה לפי סעיף
ג) התקנת מפסק
פחת לא תקין בלוח חשמל - עבירה לפי סעיף
ד) אי אספקת
קסדות מגן לעובדים, עבירה לפי סעיף
במסגרת האישום השני:
אי אספקת קסדות מגן
לעובדים, עבירה לפי סעיף
במסגרת האישום השלישי:
א) אספקת סולם שאורכו
עולה על שני מטרים מבלי שיהיה גבוה במטר אחד לפחות מהנקודה הגבוהה ביותר שאליה
מגיע המשתמש בו, עבירה לפי סעיף
ב) שימוש
בכבלים חשמליים, בתקעים ובשקעים שאינם מסוג תעשייתי - עבירה לפי סעיף
3
ג) התקנת מפסק
פחת לא תקין בלוח חשמל - עבירה לפי סעיף
ד) אי אספקת
קסדות מגן לעובדים, עבירה לפי סעיף
במסגרת האישום הרביעי:
הפרה ביום 5.1.14 של
צו שניתן ביום 12.11.13 לפי סעיף
2. הנאשמת 1 (להלן- עדן לבונה) היתה בזמנים הרלוונטיים לכתב האישום חברה בע"מ אשר עסקה, בין היתר, בפרויקטים של עבודות בניה. הנאשם 2 (להלן - פדלון) היה במועדים אלו מנהלה ובעליה של עדן לבונה. בסוף שנת 2012 החלה עדן לבונה לבצע עבודות של בנית בנין מגורים בן שמונה קומות בשד' מנחם בגין 9 בגבעת אולגה, חדרה, בפרויקט שכונה "עדן על הים". פרוייקט זה הורכב משני בניינים: הבנין הראשון - אשר בניתו הושלמה בשנת 2012 - אינו רלוונטי לענייננו (להלן - שלב א'). הבנין השני - זה שבשד' מנחם בגין 9 בחדרה - הוא הרלוונטי לכתב האישום (להלן - הבנין). יצויין כי בכתב האישום נטען כי מדובר בבנין בשד' מנחם בגין 7 בחדרה. אולם, במהלך דיון ההוכחות התברר כי מדובר בשגגה במספר הבית שמקורה בטעות של עדן לבונה בהודעה בכתב שיצאה ממנה (מוצג ת/14). הנאשמים לא כפרו בכך שעדן לבונה ביצעה עבודות בניה בשד' מנחם בגין 9 בחדרה, והסכימו כי כל אימת שנרשם במסמכים מטעמה שד' מנחם בגין 7, הכוונה לשד' מנחם בגין 9 (עמוד 32 לפרוטוקול).
4
3.
בכתב
האישום הואשמה עדן לבונה בכך שבעת ביצוע עבודות לבנית הבנין, עשתה זאת - במספר
הזדמנויות שלכל אחת יוחד אישום נפרד בכתב האישום - בניגוד להוראות
4. מטעם התביעה העידו יוסי מרבנט, אשר שימש בתקופה הרלוונטית כמנהל תחום חקירות ותאונות עבודה במנהל הבטיחות והבריאות התעסוקתית במשרד הכלכלה (להלן - מרבנט); אנטולי פודולני, אשר שימש בתקופה הרלוונטית כמפקח במשרד הכלכלה האמון על אכיפת חוקי עבודה בבניה ובתעשיה (להלן - אנטולי); ואברהים קבהה אשר הועסק על ידי עדן לבונה בתקופה מסויימת בתפקיד מנהל עבודה באתר הבניה של הבנין (להלן - קבהה). מטעם ההגנה העיד פדלון. לאחר שנתתי את דעתי לכלל טענות הצדדים ולכלל הראיות שהוצגו בפני, באתי לכדי מסקנה כי יש להרשיע את הנאשמים במירב העבירות בהן הואשמו, הכל כפי שיפורט להלן.
האישום הראשון
5
5. האישום הראשון מתייחס לביקורת שבוצעה באתר הבניה של הבנין (להלן-האתר) ביום 12.11.13 על ידי מרבנט ושני מפקחי עבודה אחרים ממשרד הכלכלה. על פי אישום זה, בביקורת זו נמצאו הליקויים והעבירות הבאים: הנאשמים לא המציאו למפקח אזורי הודעה על התחלת פעולות הבניה באתר;עבודות הבניה בוצעו ללא הנהלה ישירה ומתמדת של מנהל עבודה, לא מונה מנהל עבודה ולא הודיעו למפקח אזורי על מינוי מנהל עבודה באתר; הנאשמים השתמשו באתר בכננת הרמה חשמלית שלא נבדקה על ידי בודק מוסמך וללא תסקיר בדיקה; הנאשמים לא גידרו באזן יד ואזן תיכון רצפת מרפסות ומשטחי עבודה באתר שמהם ניתן ליפול לעומק של יותר משני מטרים;סולם עץ שאורכו יותר משני מטרים המשמש עליה לטפסות תקרה, לא היה גבוה במטר אחד ממפלס התקרה וגם שלבי הסולם אינם תמוכים בגזרי עץ או נתונים בתוך זקפי הסולם; העמדת תומכות מתכת בשני רבדים (רגל על רגל) לתמיכת טפסות תקרה; ביצוע ללא תכנית של טפסות רצפת גג שמפלס פניה התחתון בגובה של מעל ארבעה מטרים מהמפלס התחתון; ליקויים בתחום החשמל - שעניינם שימוש באתר בציוד חשמל (לוח, כבלי חשמל, תקעים/שקעים) שאינו מתאים לשימוש באתר בניה, אי ביצוע בדיקה למיתקן החשמל על ידי חשמלאי בודק, מפסק מגן לזרם דלף (נגד התחשמלות) המותקן בלוח חשמל המזין כבלים ומכשירי חשמל מטלטלים באתר אינו תקין; אי אספקת קסדות מגן לעובדים באתר ואי השגחה על חבישת קסדות מגן; העסקת עובדים באתר ללא מתן הדרכה, אי מסירת מידע בכתב לעובדים על הסיכונים הכרוכים בעבודות בניה באתר ואי ניהול פנקס הדרכה; ופדלון לא נקט את האמצעים הסבירים למניעת העבירות והליקויים. נטען בכתב האישום כי הנאשמים ביצעו 11 עבירות וכי במעשיהם ומחדליהם סיכנו את ביטחונם, שלומם וחייהם של העובדים באתר ואחרים.
6
6.
הוראות
החיקוק בהם הואשמו הנאשמים באישום הראשון היו אלה: אי המצאת הודעה בכתב למפקח
אזורי על התחלת פעולות הבניה באתר, בניגוד להוראות סעיף
7. הנאשמים הודו בכך כי ביום 12.11.13 בוצעה באתר הבניה ביקורת של מפקחי משרד הכלכלה. הם כפרו ביתר העובדות באישום הראשון.
7
8.
כעולה
מעדותו של מרבנט, בחודש נובמבר 2013 ביקר באתר יחד עם עוד שני מפקחי עבודה, וזאת
לשם ביצוע ביקורת בנוגע ליישום חוקי הבטיחות בעבודה. כשנכנס לאתר ראה בו ליקויי
בטיחות רבים, שלדעתו הם מסכני חיים. הוא תיעד אותם בכתב (עדותו בעמודים 10 ו- 13
לפרוטוקול). יצויין כי מהתיעוד בכתב - אליו אתייחס מיד - עולה כי מדובר בביקור שנערך
באתר הבניה ביום 12.11.13. התיעוד האמור בכתב מצא ביטויו בצו בטיחות מס' 38565
שהוצא על ידי מרבנט במועד הביקורת ונמסר לפדלון במהלכה, לפי סעיף
9. מרבנט גם ערך ביום 12.11.13 דו"ח פעולה (צורף כנספח לצו הבטיחות - מוצג ת/1) (להלן - דו"ח פעולה מרבנט 12.11.13). במהלך ביצוע הביקורת, צילם מרבנט את הליקויים שמצא באתר (מוצג ת/3). צילומים אלו לא נמסרו לפדלון במועד ביצוע הביקורת, אולם כן הוצגו בפניו עת שמרבנט גבה מפדלון הודעה תחת אזהרה ביום 26.12.13 (עדות מרבנט בעמודים 10-11 ו- 15 לפרוטוקול; מוצג ת/4). מרבנט ביקר באתר שוב ביום 25.12.13 יחד עם אנטולי. הוא ערך דו"ח המסכם את כל פעולות החקירה שביצע באתר, לרבות הביקורת מיום 12.11.13 (להלן - דו"ח מרבנט בדבר סיכום פעולות החקירה) (מוצג ת/6; עדותו בעמוד 11 לפרוטוקול). עדותו של מרבנט בענין זה לא נסתרה: כך, לא נסתר שערך את צו הבטיחות. כך, לא נסתר שבזמן אמת, במהלך ביצוע הביקורת ביום 12.11.13, נערך דו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 וכי זה נמסר לפדלון יחד עם צו הבטיחות במהלך ביצוע הביקורת באתר. פדלון אישר זאת בהודעתו (מוצג ת/4, עמודים 8-9). לא נסתרו גם טענותיו של מרבנט באשר לעובדה שערך את דו"ח פעולה מרבנט 12.11.13, וכן צילם את הליקויים במועד ביצוע הביקורת ביום 12.11.13.
8
10. אני קובע כי דו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 נהפך לחלק מעדותו של מרבנט. מדובר במסמך שמרבנט אימץ אותו והפנה אליו במהלך עדותו (עמוד 10 לפרוטוקול). זהו מסמך שנערך ביום הביקורת ולכן אין מניעה לייחס לו מידת דיוק גבוהה. על כן הוא נהפך לחלק מעדותו (ע"פ 9969/01 פלוני נ' מדינת ישראל, פסקה 14 לפסק הדין (16.10.2006) (להלן - ענין פלוני)). נעבור עתה לבחינת העבירות בהן הואשמו הנאשמים באישום הראשון.
עדן לבונה לא המציאה למפקח עבודה אזורי הודעה על התחלת פעולות הבניה באתר
11.
על
כך שעדן לבונה לא נתנה הודעה בכתב למפקח אזורי על תחילת בנית הבנין - תוך שבעה
ימים מעת תחילת בנייתו כדרישת סעיף
12. הוברר כי תחילת בניית הבנין היתה בחודש דצמבר 2012. כך אמר פדלון בהודעתו למרבנט (מוצג ת/4, עמוד 1, שורה 16). פדלון אישר שם כי בין סיום בנית הבנין הראשון לבין תחילת בנית הבנין השני - מושא כתב האישום - חלפו שלושה-ארבעה חודשים (מוצג ת/4, עמוד 2, שורות 1-5). הפעם הראשונה שעדן לבונה הודיעה למפקח העבודה על ביצוע עבודות הבניה בבנין היתה ביום 14.11.13, אז גם הודיעה על מינויו של קבהה לתפקיד מנהל עבודה לאותה עבודת בניה (מוצג ת/14; הודעת פדלון - מוצג ת/4, עמוד 2, שורות 10-12).
9
13.
יש
לדחות את טענת ההגנה. לטעמי, היה על עדן לבונה ליתן למפקח העבודה הודעה בכתב על
תחילת עבודות הבניה בבנין, וזאת עם תחילת ביצוע העבודות שם. עדן לבונה היתה מבצעת
הבניה של הבנין. כך הצהירה בעצמה ב"הודעה על פעולות בניה" ששלחה ביום
14.11.13 למפקח העבודה (מוצג ת/14). כמבצעת העבודה באתר, היה על עדן לבונה לשלוח
הודעה בכתב כאמור לא יאוחר משבעה ימים ממועד תחילת בנייתו. לא ניתן לראות בבניתו
של הבנין ככזו הנעשית "... במקום שכבר נעשית בו אותה שעה פעולה... של בניה
(סעיף
10
14.
מאחר
ומדובר בעבירה על ה
15.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שתינתן הודעה במועד, יש להרשיעו - מכח סעיף
עבודות הבניה בוצעו ללא הנהלה ישירה ומתמדת של מנהל עבודה; לא מונה מנהל עבודה ולא הודע למפקח אזורי על מינוי מנהל עבודה באתר
16.
כאמור,
עדן לבונה החלה לבנות את הבנין בחודש דצמבר 2012. כמבצעת בניה היה על עדן לבונה
למנות מנהל עבודה כבר מעת תחילת ביצוע עבודות הבניה. היא היתה אמורה להיות אחראית
לכך כי כל עבודות הבניה תתבצענה בהנהלתו הישירה והמתמדת של מנהל העבודה אותו
מינתה. פרט למינוי כאמור, היה עליה - עם תחילת עבודות הבניה - ליתן למפקח העבודה
הודעה על כך בכתב (תקנה
11
17. כפי שהוברר בפני, עדן לבונה לא מינתה מנהל עבודה עם תחילת ביצוע עבודות הבניה בבנין. היא עשתה זאת רק בחלוף כשנה תמימה, ביום 14.11.13. הדבר נעשה בעקבות הביקורת שערכו מפקחי העבודה באתר ביום 12.11.13, אז נדרשו הנאשמים- הן בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 והן בצו הבטיחות (מוצג ת/1)- בין היתר, לתקן את הליקוי של אי מינוי מנהל עבודה באתר.
18.
מסקנתי
זו נסמכת של האדנים הבאים. ראשית, קבהה העיד כי החל את עבודתו באתר כמנהל עבודה
ביום 14.11.13. הוא הסביר כי התקשר עם עדן לבונה בחוזה העסקה בכתב במסגרתו הוסכם
כי ישמש מנהל עבודה עבור עדן לבונה (מוצג ת/15). עיון בחוזה מעלה כי הוא נכרת ביום
14.11.13 ונרשם בו כי "הסכם העבודה יחל מתאריך 14.11.2013...". לאחר
מינויו כאמור על ידי עדן לבונה, ביקש ממנו פדלון למסור ידנית למפקח העבודה הודעה
לפי סעיף
12
19. עיגון נוסף לכך שנכון ליום 12.11.13 בוצעו באתר בנית הבנין עבודות בניה מבלי שמונה שם מנהל עבודה, ניתן למצוא בסעיף 3.6 לדו"ח מרבנט בדבר סיכום פעולות החקירה (מוצג ת/6) שם מצויין כי הודעת עדן לבונה על פעולות בניה תוך מינויו של קבהה למנהל עבודה - התקבלה במשרדי מפקח העבודה ביום 14.11.13. זאת ועוד. בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - אשר נרשם במהלך ביצוע הביקורת ביום 12.11.13 (מוצג ת/1) - נרשם כי לא מונה מנהל עבודה באתר וכי יש לשלוח אל המפקחים בדואר רשום את "מינויו של מנהל העבודה שתמנו באתר". כעולה מצו הבטיחות, העדרו של מנהל עבודה היווה אחד הטעמים להוצאת צו זה.
20.
אי
מינוי מנהל עבודה הוא עבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצוינו כבר לעיל. עדן
לבונה לא הוכיחה כי עשתה כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר לדרוש - גם אם
יקבע כי מדובר בעבירה הדורשת יסוד נפשי של מודעות - הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת,
באמצעות פדלון, לכך כי לא מונה מנהל עבודה עם תחילת ביצוע עבודות הבניה בבנין. על
כן - מכח סעיף
21.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שימונה מנהל עבודה עם תחילת בניתו של הבנין - יש להרשיעו - מכח
סעיפים
22.
בשל
מחדלם למנות מנהל עבודה עם תחילת בנית הבנין, מוטלת על הנאשמים האחריות שהיתה
מוטלת על מנהל עבודה, לו מונה כזה (סעיף
13
23. יצויין כי מאחר והקשר בין עדן לבונה לקבהה - בכל הנוגע לבנית הבנין - נוצר רק ביום 14.11.13, עדותו של קבהה באשר לליקויי הבניה באתר הנזכרים באישום הראשון, נכון ליום ביצוע הביקורת ביום 12.11.13 - אינה רלוונטית פרט לענין אחד, אליו אתייחס בהמשך, שעניינו הסרת גידורים על ידי הפועלים.
עדן לבונה השתמשה באתר בכננת הרמה חשמלית שלא נבדקה על ידי בודק מוסמך וללא תסקיר בדיקה
24.
כעולה
מעדותו של מרבנט, כננת הרמה חשמלית היא מכשיר שבו נעזרים להרמת חומרים - כגון מלט
או אריחי אבן - כלפי מעלה מהקרקע לעבר הפועלים המצויים על גבי הפיגום. המכשיר עובד
באמצעות כח חשמלי (עדותו בעמודים 12 ו- 14 לפרוטוקול). כננת נחשבת למתקן הרמה,
כהגדרת המונח בסעיף
14
25.
כפי
שהוברר בפני, בביקורת שנערכה באתר הבניה ביום 12.11.13 התגלה כי עדן לבונה עשתה
שימוש בכננת שלא בהתאם להוראות ה
15
26.
שנית,
מסקנתי בנוגע למצבה של הכננת זוכה לתמיכה מגרסתו של פדלון. בהודעתו לא הכחיש פדלון
כי באתר נעשה שימוש בכננת. הוא הציג בפני מרבנט תסקיר ניסוי ובדיקה מיום 5.7.11
(נספח י.מ. 5 למוצג ת/4). עיון בתסקיר מעלה כי נרשם בו, בין היתר, כי "מועד הבדיקה
הבאה עד ליום: 05/09/2012". פדלון לא הכחיש כי לא בוצעה בדיקה לכננת ביום
5.9.12 או לאחר מכן, והסביר זאת בכך שהכננת לא היתה בשימוש במשך מספר חודשים ואז
הוחזרה לשימוש (הודעת פדלון - מוצג ת/4 - בעמוד 5). זו היתה גם גרסתו של פדלון
בעדותו (עמוד 34 לפרוטוקול). יש לדחות טענת הגנה זו של פדלון. אף אם הכננת לא היתה
בשימוש מספר חודשים - למשל בשל תקופת מספר החודשים שחלפה מתום בנית הבנין הראשון
לבין תחילת בנית הבנין השני - לא יכולה היתה עדן לבונה לפטור עצמה מבדיקת הכננת על
ידי בודק מוסמך. בדיקה זו מכח הוראות ה
27.
שימוש
בכננת חשמלית מבלי שנבדקה על ידי בודק מוסמך ומבלי שנערך לגביה תסקיר במועד - הוא
עבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה
כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר לדרוש - גם אם יקבע כי מדובר בעבירה הדורשת
יסוד נפשי של מודעות - הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת, באמצעות פדלון, לכך כי לא
נערך במועד תסקיר לכננת. על כן אני מרשיע אותה - מכח סעיף
28.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שהשימוש בכננת החשמלית יעשה רק לאחר שנבדקה ונערך לגביה תסקיר
במועד, יש להרשיעו - מכח סעיף
עדן לבונה לא גידרה באזן יד ואזן תיכון רצפת מרפסות ומשטחי עבודה באתר שמהם ניתן ליפול לעומק של יותר משני מטרים
29.
על
מנת למנוע נפילה של אנשים מגובה באתר הבניה, קיימת חובה לבצע גידור של משטחי עבודה
מהם עלול אדם ליפול לעומק העולה על שני מטרים. גידור זה יש לבצע עם אזן יד ועם אזן
תיכון (תקנה
16
30. כעולה מהראיות שהוצגו בפני, נכון ליום 12.11.13, לא עמדה עדן לבונה בחובתה לגדר משטחים מהם ניתן ליפול לעומק של יותר משני מטרים. הדבר נלמד מעדותו של מרבנט ומהמסמכים שערך בזמן אמת. בדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 (מוצג ת/1) נרשם על ידו כי בעת ביקור באתר הבניה מצא כי הרצפה, בסמוך למדרגות היציאה לגג, אינה מגודרת למניעת נפילה ממנה למדרגות; מרפסות הדירות הממוקמות בפינה הצפונית מערבית ולאורך כל גובה הבנין נעדרות גידור בשפתן למניעת נפילה; בשפת רצפת המרפסות מותקן מעקה בטון קבוע בגובה של כ- 30 ס"מ בלבד; ובפתחי פיר צנרת במבואה בכל קומה וכן בפתחי פיר מעלית לא מותקן גידור למניעת נפילה. ממצא זה בענין הגידור מצא ביטויו גם בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - שצורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד ממנו (מוצג ת/1) - שם נדרשו הנאשמים להתקין גידור מתאים. על היעדר גידור באתר הבניה ביום 12.11.13 ניתן גם ללמוד מהצילומים שערך מרבנט באתר ביום ביצוע הביקורת (מוצג ת/3, תמונות מס' 5-6 ו- 9-10). גרסתו של מרבנט לא נסתרה. הוא חזר עליה בעדותו (עמודים 10 ו- 13 לפרוטוקול). מדובר בעדות ובמסמכים שערך מי שאמון מטעמו של משרד הכלכלה על ביצוע ביקורות באתרי בניה. לא נטען, וממילא לא הוכח, כי היה לו אינטרס להציג מצג שווא ביחס לנאשמים.
17
31.
המסקנה
כי עדן לבונה לא פעלה לגידור משטחים מהם ניתן ליפול לעומק, עולה גם מגרסתו של
פדלון. גרסתו היתה כי הותקנו גידורים כאמור, אלא שהעובדים באתר הסירו אותם על מנת
לאפשר להם לעבוד ולא החזירו את הגידור בחזרה (הודעת פדלון - מוצג ת/4 - בעמודים
5-6; עדותו בעמודים 34, 36 לפרוטוקול). קבהה בעדותו אישר כי הפועלים נהגו להסיר את
הגידור, מאחר והוא הפריע להם להרמה (עדותו בעמוד 22 לפרוטוקול). אני קובע איפוא כי
הפועלים נהגו להסיר את הגידור שהותקן. אלא שבכך אין כדי לפטור את עדן לבונה מחובת
ביצוע גידור מתאים בהתאם ל
32.
המחדל
לגדר משטחים מהם ניתן ליפול לעומק - הוא עבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו
כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר
לדרוש - גם אם יקבע כי מדובר בעבירה הדורשת יסוד נפשי של מודעות - הוכח כי עדן
לבונה היתה מודעת, באמצעות פדלון, לכך כי הגידור מוסר על ידי הפועלים ואינו מושב
למקומו. על כן אני מרשיע אותה - מכח סעיף
33.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שהמשטחים הנדרשים יהיו מגודרים, יש להרשיעו - מכח סעיפים
סולם עץ שאורכו יותר משני מטרים המשמש עליה לטפסות תקרה, לא היה גבוה במטר אחד ממפלס התקרה וגם שלבי הסולם לא היו תמוכים בגזרי עץ או נתונים בתוך זקפי הסולם
18
34.
עדן
לבונה, כמבצעת הבניה, חייבת היתה לספק לאתר סולמות העומדים בתקנים הקבועים ב
35. עדן לבונה סיפקה לאתר סולם. הדבר עלה במהלך הביקורת שערך מרבנט ביום 12.11.13. במהלך אותה ביקורת מצא מרבנט כי קיים בו סולם עץ הנשען על טפסנות רצפת מפלס 31.00+. סולם זה לא היה ארוך במטר אחד ולא היתה בו אחיזת יד טובה בטפסנות שאליה הגיע הסולם. בנוסף, שלבי הסולם לא היו תמוכים עם גזרי עץ ביניהם ולא היו נתונים בתוך הזקפים (דו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 - מוצג ת/1). ממצא זה בנוגע לסולם מצא את ביטויו גם בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - שצורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד ממנו (מוצג ת/1) - שם נדרשו הנאשמים להוציא את הסולם מהאתר. על מאפייניו של הסולם באתר הבניה ביום 12.11.13 ניתן גם ללמוד מצילום שערך מרבנט באתר ביום ביצוע הביקורת (מוצג ת/3, תמונה מס' 7).
36.
אקבע
כי לא הוכח שגובה הסולם עלה על שני מטרים. מרבנט הודה בעדותו כי לא מדד את אורך
הסולם (עדותו בעמוד 14 לפרוטוקול). לא הובאה ראיה אחרת ממנה ניתן ללמוד על גובה
הסולם. כך, למשל, לא נמדד הגובה שבין הרצפה לבין הנקודה אליה הגיע הסולם. מרבנט
אמנם ציין בדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 כי הפרש הגובה בין מפלס תחתון של הטפסה
לבין הרצפה עומד על שישה מטרים, אלא שמדובר בחלק אחר של הטפסה - החלק המערבי - שם
לא הונח הסולם. משלא הוכח כי אורכו של הסולם עלה על שני מטרים, אין מקום לקבוע גם
כי נפל פגם בכך שגובה הסולם לא היה גבוה במטר אחד מהנקודה הגבוהה ביותר שאליה הגיע
המשתמש בו. על כן אין מקום להרשיע את הנאשמים בעבירה על הוראת תקנה
19
37.
שונה
היא המסקנה בכל הנוגע להוראת תקנה
38.
המחדל
לספק לאתר סולם ששלביו אינם בהתאם לתקנה
20
39.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שיסופק לאתר סולם בהתאם להוראת תקנה
העמדת תומכות מתכת בשני רבדים ("רגל על רגל") לתמיכת טפסות תקרה
40.
טפסה
היא תבנית שבה יוצקים בטון לשם בנית תקרה. הטפסה זקוקה לתמיכה אשר מסופקת לה
באמצעות תומכות - כגון צינורות מתכת. כאשר מדובר בטפסה המותקנת בגובה העולה על
שלושה מטרים, יש צורך להשתמש בתומכות ארוכות ברובד אחד. שימוש בתומכות קצרות, תוך
הרכבתן אחת על השניה כאשר ביניהן לוח עץ אפקי - הרכבה המכונה "רגל על
רגל" - אינה מותרת (עדות מרבנט בעמוד 16 לפרוטוקול; תקנה
21
41. בביקורת שערך מרבנט באתר הבניה ביום 12.11.13 נצפה כי נעשה שימוש בתומכות "רגל על רגל" לשם תמיכה בטפסות תקרה. בדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 (מוצג ת/1) רשם מרבנט כי טפסנות רצפת מפלס 31.00+ נתמכה בחלקה עם רגלי מתכת הניצבים על רצפת הגג וחלק מערבי של אותה טפסנות נתמך בחלקה עם רגלי מתכת שהועמדו בשני רבדים ("רגל על רגל") מתוך מדרגות פנים קומת דופלקס עליונה. עוד ציין כי הפרש הגובה בין מפלס תחתון של הטפסנות לבין הרצפה התחתונה בדופלקס עומד על כשישה מטרים. ממצא זה בנוגע לתומכות בטפסות מצא את ביטויו גם בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - שצורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד ממנו (מוצג ת/1) - שם נדרשו הנאשמים לפרק את הטפסה ולהקימה מחדש לפי תכנית מהנדס. על האופן שבו נתמכה הטפסה באתר ביום 12.11.13 ניתן גם ללמוד מצילום שערך מרבנט באתר ביום ביצוע הביקורת (מוצג ת/3, תמונה מס' 8). בצילום זה ניתן לראות בבירור רגלי תמיכה אנכיות המופרדות בקרשי עץ אופקיים. גרסתו של מרבנט לא נסתרה בעדותו. מדובר בעדות ובמסמכים שערך מי שאמון מטעמו של משרד הכלכלה על ביצוע ביקורות באתרי בניה. לא נטען, וממילא לא הוכח, כי היה לו אינטרס להציג מצג שווא ביחס לנאשמים. פדלון בעדותו לא הציג גרסה כלשהי שיש בה לסתור את גרסת מרבנט. בהודעתו לא הכחיש פדלון כי ביום 12.11.13 נתמכה הטפסה בשיטת "רגל על רגל" וטען כי בעקבות הביקורת פורקה הטפסה לאחר שהיציקה כבר הסתיימה (מוצג ת/4 - עמוד 6, שורות 13-19).
42.
אני
קובע איפוא כי ביום 12.11.13 באתר נתמכה טפסת תקרה באופן אסור, בשיטת "רגל על
רגל". שימוש בסוג תמיכה כזה הוא עבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו
כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר
לדרוש, גם אם יקבע כי מדובר בעבירה הדורשת יסוד נפשי של מודעות, הוכח כי עדן לבונה
היתה מודעת לכך - באמצעות פדלון - כי קיימת באתר תמיכה מסוג זה לטפסת תקרה. על כן
אני מרשיע אותה - מכח סעיף
43.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שטפסת התקרה תתמך באופן הנכון בהתאם להוראת תקנה
ביצוע ללא תכנית של טפסות רצפת גג שמפלס פניה התחתון בגובה של מעל ארבעה מטרים מהמפלס התחתון
44.
כאשר
מעמידים טפסה לשם בנית תקרה שמפלס פניה התחתון נמצא בגובה העולה על ארבעה מטרים
מעל למשטח שהטפסה נתמכת עליו - חייב מבצע הבניה להבטיח שחוזקה ויציבותה של הטפסה
ייקבע על פי תכנית, וכי תכנית זו תימצא באתר כל עוד לא פורקה הטפסה (תקנה
22
45.
קבעתי
כבר - במסגרת הדיון באישום שעניינו העמדת תומכות מתכת בשני רבדים ("רגל על
רגל") לתמיכת טפסות תקרה - כי ביום 12.11.13, הותקנה באתר טפסה אשר הפרש
הגובה בין מפלס תחתון של הטפסה לבין הרצפה התחתונה בדופלקס עמד על כשישה מטרים. כך
עלה מדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 (מוצג ת/1) והדבר לא נסתר. מכאן, שלאור
מאפיין זה של הטפסה, היה מקום להתקינה על פי תכנית (תקנה
46.
אני
קובע איפוא כי ביום 12.11.13 הועמדו באתר תומכות לטפסות ללא תכנית. מדובר בעבירה
מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה כל אשר
ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר לדרוש הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת לכך - באמצעות
פדלון - כי לא קיימת תכנית לטפסות. על כן אני מרשיע אותה - מכח סעיף
23
47.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שטפסת התקרה תותקן על פי תכנית, יש להרשיעו - מכח סעיפים
שימוש באתר בציוד חשמל (לוח, כבלי חשמל, תקעים/שקעים) שאינו מתאים לשימוש באתר בניה;אי ביצוע בדיקה למיתקן החשמל על ידי חשמלאי בודק; מפסק מגן לזרם דלף (נגד התחשמלות) המותקן בלוח חשמל המזין כבלים ומכשירי חשמל מטלטלים באתר אינו תקין
48.
עדן
לבונה - כמבצעת עבודת הבניה - היתה אחראית לכך שכל ציוד, אביזרים ומתקנים חשמליים
באתר יתאימו לדרישות
49. במהלך ביקורו באתר ביום 12.11.13 רשם מרבנט בדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 (מוצג ת/1) כי במבואה של קומה 3 מותקן לוח חשמל משנה כשהלוח שבור וממנו יוצאים שני שקעים עם מוליכים חשופים, כאשר תקע של כבל מאריך המחובר לשקע הינו שבור, וקיימת סכנה של מגע מקרי במוליכי התקע החשופים. בעדותו ציין מרבנט כי התרשם כי באתר יש ליקויים המסכנים את חיי העובדים, בין היתר בשל ציוד החשמל וסכנת התחשמלות (עמודים 10 ו- 13 לפרוטוקול). אין מניעה לקבל את גרסתו של מרבנט כפי שעולה מעדותו ומדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13. זהו, כאמור, חלק מעדותו. הלוח השבור והשקע השבור היוצרים סכנת התחשמלות, מצאו ביטוי בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - שצורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד ממנו (מוצג ת/1) - שם נדרשו הנאשמים לפרק את הלוח השבור ולהקפיד על שימוש בתקעים תקינים. חיזוק לממצאים אלו של מרבנט ניתן למצוא בתמונות שצילם ביום הביקורת (מוצג ת/3, תמונות מס' 15-16). גרסתו של מרבנט בנוגע למצבו של לוח החשמל במבואה של קומה 3 - לא נסתרה. כאשר עומת פדלון עם ממצא זה - לא היה לו מה להשיב (מוצג ת/4, עמוד 8).
24
50.
מצאתי
כי יש להרשיע את עדן לבונה באישום המיוחס לה בגין שימוש בלוח משנה החשמל השבור.
תקנה
25
51.
בדו"ח
פעולה מרבנט 12.11.13 רשם מרבנט כי בלוח חשמל ראשי המותקן בקומת הכניסה קיים מפסק
פחת נגד התחשמלות; לשקע הלוח מחובר מפצל שקעים שכבל ההזנה שלו יוצא מהמפצל; במפצל
מותקן תקע של כבל מאריך כשהתקע שבור והוא מחוזק עם חוט ברזל; וכבלי המאריך, השקעים
והתקעים אינם מתאימים לשימוש באתר בניה (מוצג ת/1). ממצאים אלו של מרבנט
בדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 אומצו והיו לחלק מעדותו - מהטעמים שפורטו לעיל.
בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - שצורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד
ממנו (מוצג ת/1) - נרשם בענין ליקויים אלו כי נעשה שימוש בכבלי חשמל לבנים במקום
כבלים מסוג בידוד כפול; וכי נעשה שימוש בשקעים ותקעים שאינם מסוג תעשייתי. חיזוק
לממצאים אלו של מרבנט ניתן למצוא בתמונות שצילם ביום הביקורת (מוצג ת/3, תמונות
מס' 13-14). גרסתו של מרבנט לא נסתרה. פדלון, בהודעתו, ציין כי מפצל השקעים
והכבלים שייכים לקבלן הטיח, וכי פדלון אינו יודע כיצד הוא השתמש בציוד הזה. הוא
הוסיף כי יחליף את המפצל ואת הכבלים. הוא לא טען כי המפצל והכבלים תקניים (מוצג
ת/4, בעמוד 8). לאחר שנתתי דעתי לראיות שהוצגו בפני, מצאתי מקום לקבוע כי לא הוכח
בפני שנעשה שימוש בתקעים, בשקעים ובכבלי חשמל שאינם על פי תקנות הבניה. המאשימה לא
הוכיחה מהן הדרישות אשר
26
52.
כן
מצאתי לקבוע שהוכח בפני כי נעשה שימוש בתקע שבור שחובר במפצל האמור וכי שימוש כזה
מנוגד ל
53.
המאשימה
לא הוכיחה כי מפסק הפחת נגד התחשמלות - שהותקן בלוח חשמל - לא היה תקין. להיעדר
תקינות שכזו אין כל עדות לא בדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 וגם לא בדו"ח
סיכום ביקור פיקוח 12.11.13, אשר צורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד ממנו (מוצג
ת/1). אף לא היה לכך זכר בסעיף 3.4(ז) בדו"ח מרבנט בדבר סיכום פעולות החקירה
(מוצג ת/6). יצויין גם כי טענה בדבר פגם במפסק פחת לא הועלתה על ידי מרבנט כנגד
פדלון בעת שזה גבה ממנו הודעה (מוצג ת/4). אני מזכה איפוא את עדן לבונה - וגם את
פדלון - מעבירה שעניינה אי תקינות מפסק מגן לזרם דלף המותקן בלוח חשמל, לפי תקנה
27
54. במהלך הביקורת שנערכה ביום 12.11.13 לא הציג פדלון למרבנט דו"ח חשמלאי בודק שבדק את מתקני החשמל. הדבר נלמד מדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13. הוא מצא ביטויו גם בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - שצורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד ממנו (מוצג ת/1). פדלון לא סתר גרסה זו. בעדותו אישר פדלון כי נכון למועד ביצוע הביקורת, עדן לבונה לא הזמינה בדיקה על ידי בודק מוסמך למתקנים החשמליים באתר. הוא הסביר כי לא היה צורך בבדיקה כזו מאחר וחברת החשמל ביצעה את הביקורת בעצמה כתנאי לאספקת החשמל לאתר. פדלון הסביר כי די היה בבדיקת חברת החשמל יחד עם בדיקת קבלן החשמל באתר (עדותו בעמוד 35 לפרוטוקול). בהודעתו אישר פדלון כי מתקן החשמל הארעי באתר לא נבדק על ידי חשמלאי מוסמך (מוצג ת/4, עמוד 3). יצויין כי בדיקת של המתקן החשמלי על ידי בודק מוסמך בוצעה רק ביום 31.12.13 (מוצג ת/7).
55.
טענת
הגנה זו דינה להדחות. על פי תקנות
28
אי אספקת קסדות מגן לעובדים באתר ואי השגחה על חבישת קסדות מגן
56.
כמבצעת
הבניה באתר, מחוייבת היתה עדן לבונה לספק לעובדים באתר קסדות מגן. כממונה על
העבודה, מחוייבת היתה לוודא שהעובדים באתר משתמשים בקסדות המגן (תקנות
57.
בעת
ביצוע הביקורת ביום 12.11.13 באתר, מצא מרבנט כי העובדים לא חובשים קסדות מגן
(מוצג ת/1 - דו"ח פעולה מרבנט 12.11.13). הדבר מצא ביטויו גם בדו"ח
סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - שצורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד ממנו (מוצג
ת/1) - שם נרשם כי נראו עובדים ללא קסדות וכי על הנאשמים לספק לעובדים ציוד מגן
אישי, ולוודא שימוש בו. היעדר שימוש בקסדות מגן על ידי העובדים נלמד גם מהצילומים
שצילם מרבנט באתר באותו היום (מוצג ת/3, תמונה מס' 11). ממצאים אלו העולים
מהתמונות ומדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 היו לחלק מעדותו של מרבנט על דרך
ההפניה והאימוץ. בנוסף, ציין מרבנט בעדותו מפורשות כי בעת ביקורו באתר התרשם כי אף
אחד מהעובדים לא חבש קסדת מגן (עמודים 13-14 לפרוטוקול). גרסתו של מרבנט לא נסתרה.
בהודעתו, הסביר פדלון כי סיפק קסדות מגן לעובדים, אולם אלו מסירים אותם ואין לו
אפשרות "... לשמור יום שלם על העובדים אם הם מסירים את הקסדה או לא."
(מוצג ת/4, בעמודים 6-7). בעדותו חזר על גרסה זו. הוא הציג תעודת משלוח של חנות
לחומרי בנין מיום 18.10.13 המכותבת לעדן לבונה, שם נרשם "15 כובעי קסדה
עבודה" (מוצג נ/2). אני מקבל את גרסת פדלון וקובע כי במועד ביצוע הביקורת
רכשה עדן לבונה קסדות מגן לעובדיה. המאשימה לא הוכיחה מה היה מספרם של העובדים, או
כי לא היה די בכמות של 15 קסדות. על כן יש לזכות את עדן לבונה ואת פדלון מעבירה של
אי אספקת קסדות מגן, עבירה לפי תקנה
29
58.
אלא
שבכך לא יכולה היתה עדן לבונה לצאת ידי חובה. עדיין מוטלת היתה עליה החובה לוודא
כי העובדים משתמשים בציוד מגן זה. זאת יכולה היתה לעשות, למשל, על ידי מתן הנחיה
מפורשת לעובדים בענין זה ועל ידי כך שהיתה מפקחת בצורה רציפה על כך שהעובדים אכן חובשים
את הקסדות. זאת לא עשתה עדן לבונה ביום 12.11.13, והסברו של פדלון כי הדבר בלתי
אפשרי - לא מקובל עלי. גם הסברו של פדלון בהודעתו - אשר אני מקבל אותו לאור הסכמת
הצדדים כי הודעה זו מהווה ראיה גם לאמיתות תכנה (עמוד 31 לפרוטוקול) - כי אמר
לעובדים שחבישת קסדת מגן היא דבר חשוב היכול להציל חיים (מוצג ת/4, עמוד 12) לא די
בו. לא די היה לומר לעובדים לחבוש קסדות מגן. היה על עדן לבונה לוודא שהם עושים
זאת, ובמידת הצורך לנקוט נגדם בסנקציות מתאימות. הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת לכך
- באמצעות פדלון - כי העובדים לא חובשים את קסדות המגן וכי עדן לבונה אינה נוקטת
אמצעים לוודא כי הם יעשו זאת. כך, למשל, לא הוכיחה כלל כי העמידה עובדים מטעמה
שיפקחו ויאכפו את השימוש בקסדות. על כן אני מרשיע אותה - מכח סעיף
העסקת עובדים באתר ללא מתן הדרכה; אי מסירת מידע בכתב לעובדים על הסיכונים הכרוכים בעבודות בניה באתר; ואי ניהול פנקס הדרכה.
30
59.
כמבצעת
עבודה, נחשבת עדן לבונה ל"מחזיק במקום העבודה" (תקנה
60. במהלך הביקורת שבוצעה באתר ביום 12.11.13 מצא מרבנט כי פדלון לא יכול היה להציג מסמכים על הדרכת עובדים; פנקס הדרכה; וגם לא תמצית מידע לעובדים בדבר סיכונים בעבודות באתר (מוצג ת/1 - דו"ח פעולה מרבנט 12.11.13). הדבר מצא ביטויו גם בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - שצורף לצו הבטיחות והיה חלק בלתי נפרד ממנו (מוצג ת/1). גרסתו זו בדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 - שהיא חלק מעדותו של מרבנט - לא נסתרה בחקירתו הנגדית. מרבנט אישר כי לא שאל אף אחד מהעובדים האם עבר הדרכה או לא (עדות מרבנט בעמודים 14-15 לפרוטוקול). בהודעתו מחודש 12/13, ציין פדלון כי לפני כשבעה חודשים התבצעה הדרכה באתר וכי אינו זוכר מי ביצע אותה; כי אין לו פנקס הדרכה מאחר ואינו "איש ניירת"; כי פנקס ההדרכה מצוי אצל פאוזי אבו נידאל; וכי לעובדים לא נמסרה תמצית מידע בכתב בדבר סיכונים, אולם כן נאמר להם בעל פה - על ידי פדלון ובשפה הערבית המובנת להם - כי עליהם להשתמש בציוד מגן וניתנו להם גם הנחיות באשר לאופן השימוש בחשמל באתר (מוצג ת/4, עמודים 7-8). בעדותו ציין פדלון כי הועברה לעובדים הדרכה בנוגע לעבודה בגובה - והציג כראיה אישורים המתייחסים לתאריך 6.2.11 בנוגע לעשרה עובדים (אחד מהם קבהה) (מוצג נ/4). עוד ציין פדלון כי שנה לפני כן - יש להניח כי הוא מתכוון לשנת 2010 - משאית הדרכה של משרד העבודה נתנה הדרכת בטיחות לעובדים באתר; וכי פדלון עצמו עבר לבקשת משרד העבודה קורס בנושא בטיחות בעבודה. הוא הציג מסמך שכותרתו "טופס רישום הדרכה" שם נרשמו, בין היתר, שמות של עובדים שקיבלו הדרכה בנושא בטיחות באתר בימים 10-11.1.11 (עדות פדלון בעמודים 30-31 לפרוטוקול; מוצג נ/5).
31
61.
המאשימה
הוכיחה כי עדן לבונה לא נתנה לעובדיה - לפחות אחת לשנה ובאמצעות בעל מקצוע מתאים -
הדרכות בדבר מניעת סיכונים והגנה מפניהם ולא וידאה שכל עובד הבין את ההדרכה. היא
הוכיחה גם כי עדן לבונה לא מסרה לעובדים באתר מידע עדכני בדבר הסיכונים במקום.
מאחר ועדן לבונה לא הציגה פנקס הדרכה וגם לא הציגה תמצית בכתב של סיכונים שאמורה
היתה למסור לעובדיה - יש להסיק מסקנה מסתברת כי גם לא ניתנה לעובדים הדרכה וגם לא
נמסר להם מידע בדבר סיכונים. מסקנה זו מסתברת בשל כך שעדן לבונה חדלה מלקיים חובתה
- מכח
62.
באשר
לאי קיום הדרכות ומסירת מידע לעובדים בנוגע לסיכונים באתר, מתקיים בעדן לבונה
היסוד הנפשי של מודעות. זאת מאחר ועצימת עיניים - גם לפי מבחן אובייקטיבי - עולה
כדי מודעות. יש לקבוע כי אצל מבצע בניה סביר במקומה של עדן לבונה - שתחת אחריותו
מתבצעות עבודות באתר בניה - היה אמור להתעורר חשד שמא חלוף הזמן מאז ביצוע ההדרכות
בתחילת שנת 2011 מחייב לקיים הדרכה חדשה. היה אמור להתעורר אצלו גם חשד לכך שבשל
הסיכונים הטבעיים הכרוכים בעבודה באתר בניה בו נבנה בנין רב קומות, יש צורך גם
במסירת מידע לעובדים על הסיכונים הכרוכים בעבודה באתר. התעלמות מחשד כזה, מהווה
עצימת עיניים (עפ"א (ארצי) 47/08 יאיר שערים 2000 בע"מ נ'
מדינת ישראל, פסקה 10 לפסק הדין (26.10.2009)). יסוד נפשי זה מתקיים אף אצל
פדלון - כמי שניהל את עדן לבונה. בגין מחדלה של עדן לבונה לקיים הדרכה ולמסור מידע
לעובדיה אני מרשיע אותה - מכח הוראת תקנה
32
63.
באשר
למחדלה של עדן לבונה לנהל פנקס הדרכה - הוכיחה המאשימה כי עדן לבונה היתה מודעת
למחדל זה. זאת מאחר ופדלון, בהודעתו, ציין כי לא מצא לנהל פנקס כזה מאחר ואינו
"איש של ניירת". טענתו שם כי פנקס כזה מצוי אצל פאוזי - כלל לא הוכחה.
לאור זאת, יש להרשיע את עדן לבונה - מכח הוראות תקנה
64.
בכל
הנוגע למחדלה של עדן לבונה למסור לעובדים תמצית בכתב של מידע בדבר סיכונים בעבודה
- הוכח יסוד המודעות. פדלון לא הכחיש - לא בהודעתו ולא בעדותו - כי לא נמסרה תמצית
בכתב כאמור. משכך אני מרשיע אותה - מכח הוראות תקנה
האישום השני
65.
האישום
השני עניינו ממצאים שנתגלו באתר במהלך ביקורו של אנטולי שם ביום 20.11.13. על פי
אישום זה, בביקורת זו נמצאו הליקויים והעבירות הבאים: הנאשמים השתמשו באתר בכננת
הרמה חשמלית שלא נבדקה על ידי בודק מוסמך וללא תסקיר בדיקה; אי אספקת קסדות מגן
לעובדים באתר ואי השגחה על חבישת קסדות מגן;פדלון לא נקט באמצעים הסבירים למניעת העבירות
והליקויים. נטען בכתב האישום כי הנאשמים ביצעו שלוש עבירות אשר סיכנו את ביטחונם,
שלומם וחייהם של העובדים באתר ואחרים. הוראות החיקוק בהם הואשמו הנאשמים באישום
השני היו אלה: אי בדיקת כננת חשמלית על ידי בודק מוסמך ואי קבלת תסקיר בודק מוסמך
לפני הכנסתה לשימוש, בניגוד להוראות סעיף
33
66. הנאשמים הודו בכך כי ביום 20.11.13 בוצעה באתר הבניה ביקורת של מפקח משרד הכלכלה. הם כפרו ביתר העובדות באישום השני.
67. כפי שעלה מעדותו של אנטולי, ביום 20.11.13 ביקר באתר על מנת לבדוק האם בוצעו הוראות צו הבטיחות. הוא התרשם בביקורו כי העבודות באתר נמשכו וכי אלה לא היו קשורות לתיקון הליקויים שמפורטים בצו. בעקבות זאת, הוציא אנטולי ביום 9.12.13 דו"ח פיקוח בו פירט את הליקויים שנמצאו (מוצג ת/8) (להלן - דו"ח ביקור אנטולי 20.11.13). הוא צילם תמונות במהלך הביקורת שערך (מוצג ת/11). הוא גם כתב ביום 11.12.13 מכתב למפקח עבודה אזורי בו ציין, בין היתר, כי הליקויים שמצא פורטו בדו"ח ממוחשב מיום 9.12.13 אשר הועבר למבצע הבניה; וכי באתר נמשכו עבודות שלא קשורות לתיקון הליקויים בצו הבטיחות (מוצג ת/9). ביום 15.12.13 כתב אנטולי מכתב לנאשמים שם ציין, בין היתר, כי בעקבות ביקורו באתר ביום 20.11.13 העביר לפדלון דו"ח ממוחשב עם פירוט הליקויים וכי העבודות באתר נמשכות למרות צו הבטיחות (מוצג ת/10) (עדות אנטולי בעמוד 17 לפרוטוקול). בחקירתו הנגדית אישר אנטולי כי על גבי מוצג ת/8 לא מתנוססת חתימתו בכתב יד (עדות אנטולי בעמוד 18 לפרוטוקול). אקבע כי בכך אין להביא למסקנה כי אנטולי לא ערך את המסמך הזה, או כי יש ליחס משקל מופחת לגרסתו: מעדותו, כמו גם מהמכתבים ת/9 ו- ת/10, עולה כי ערך את הדו"ח בסמיכות לאחר ביקורו באתר ביום 20.11.13. הוא הסביר כי הוא נוהג לחתום על עותק דו"חות שהוא מוציא. אין לשלול כי העותק מדו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 שהציגה המאשימה כראיה בהליך כאן, היה עותק ללא חתימה, וכי העותק היחיד עם חתימה הוא זה שהועבר לנאשמים.
34
68. אני קובע כי דו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 נהפך לחלק מעדותו של אנטולי בבית הדין (ענין פלוני). מדובר במסמך שאנטולי אימץ אותו והפנה אליו במהלך עדותו (עמוד 17 לפרוטוקול). זהו מסמך שנערך מספר ימים לאחר ביצוע הביקורת ולכן אין מניעה לייחס לו מידת דיוק גבוהה. ממילא לא הוכח, כי לאנטולי היה אינטרס כלשהו לכלול בדו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 מידע כוזב שיפגע בנאשמים. יש לדחות את טענת הנאשמים, בסיכומיהם, כי לאנטולי היה אינטרס להפליל את הנאשמים (עמוד 47 לפרוטוקול). נכון הוא, כי התברר שהוא כתב עבור קבהה מכתב, בו מודיע קבהה על סיום פקידו כמנהל עבודה באתר (מוצג ת/16; עדות קבהה בעמוד 21 לפרוטוקול). נסיבות כתיבת מכתב זה כלל לא הובררו. קבהה לא נשאל על כך בעדותו. אין לפסול אפשרות כי קבהה ביקש זאת מאנטולי, וזה נענה לבקשתו. בכל מקרה, הוברר כי הרצון לסיים לכהן כמנהל עבודה באתר- היה של קבהה עצמו (עדותו בעמוד 21 לפרוטוקול), ולא הוכח כי אנטולי דחק בו לעשות זאת.
69. מחומר הראיות שהוצג בפני עולה כי דו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 הומצא לעדן לבונה בסמוך לאחר שנערך. על כך שהדו"ח נשלח לעדן לבונה ולפדלון ניתן ללמוד מהדו"ח עצמו, על גביו נרשם כי הוא נשלח לנאשמים בכמה אופנים - בדואר, בדואר אלקטרוני, ובפקס. לא נטען כל ידי הנאשמים - וממילא לא הוכח - כי כתובת הדואר, כתבות הדואר האלקטרוני ומספר הפקס שעל גבי הדו"ח - אינם שלהם. על כך שהדו"ח הועבר לעדן לבונה ניתן ללמוד גם ממכתבו של אנטולי למפקח עבודה אזורי (מוצג ת/9) שם רשם אנטולי כי הדו"ח "הועבר למבצע הבניה". הטענה על העברת הדו"ח לנאשמים נזכרת גם במכתבו של אנטולי אליהם מיום 15.12.13 (מוצג ת/10). פדלון, בהודעתו, לא אמר שהדו"ח לא הגיע לעדן לבונה. הוא ציין כי "יתכן שקיבלתי את הדוח הזה והכוונה יתכן שנשלח הדוח הזה ולא הגיע לידי" (מוצג ת/4, עמוד 10). גרסה זו של פדלון לא מקובלת עלי. ראשית, זו גרסה שאינה עקבית, מתוכה עצמה. שנית, אין בה כדי לסתור את המסקנה הסבירה - העולה ממוצגים ת/8-ת/10 - כי דו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 הומצא לו. אפנה עתה לבחינת העבירות שנכללו באישום השני.
הנאשמים השתמשו באתר בכננת הרמה חשמלית שלא נבדקה על ידי בודק מוסמך וללא תסקיר בדיקה
35
70. בדו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 בסעיף 1.5 נרשם כי לא התקבל תסקיר בדיקה בנוגע לכננת ההרמה (מוצג ת/8). הנאשמים נדרשו בדו"ח - באופן מיידי - להעביר למפקח העבודה תסקירי בדיקה המעידים על תקינות הציוד.
71. גרסה זו של אנטולי לא נסתרה. כפי שכבר קבעתי לעיל במסגרת הדיון בעבירה זו שבאישום הראשון, בהודעתו- שניתנה ביום 26.12.13, היינו כחודש אחרי הביקור מיום 20.11.13 - לא הכחיש פדלון כי באתר נעשה שימוש בכננת. על השימוש בכננת באתר ביום 20.11.13 ניתן ללמוד לא רק מהודעת פדלון כי גם מעצם העובדה שהיתה כננת כזו שם. ניתן ללמוד על שימוש כאמור גם מעדותו של קבהה שנכח באתר - אם כי לא ברציפות - מאז 14.11.13 ועד סוף חודש נובמבר 2013. קבהה העיד כי נעשה שימוש באתר בכננת לשם הרמת דליים, שיש ו"כל מה שצריך לפיגומים לבניין" (עדות קבהה בעמוד 23 לפרוטוקול). פדלון הציג בפני מרבנט תסקיר ניסוי ובדיקה מיום 5.7.11 (נספח י.מ. 5 למוצג ת/4) שהיה בתוקף עד יום 5.9.12. פדלון לא הכחיש כי לא בוצעה בדיקה לכננת ביום 5.9.12 או לאחר מכן, והסביר זאת בכך שהכננת לא היתה בשימוש במשך מספר חודשים ואז הוחזרה לשימוש (הודעת פדלון - מוצג ת/4 - בעמוד 5). דחיתי כבר טענת הגנה זו במסגרת הדיון באישום הראשון, והדברים יפים גם כאן. מכאן ניתן לקבוע כי במועד ביצוע הביקורת ביום 20.11.13, נעשה באתר שימוש בכננת חשמלית מבלי שבוצעה לה בדיקה בת-תוקף על ידי בודק מוסמך.
72.
שימוש
בכננת חשמלית מבלי שנבדקה על ידי בודק מוסמך, ומבלי שנערך לגביה תסקיר במועד - הוא
עבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה
כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר לדרוש - גם אם יקבע כי מדובר בעבירה הדורשת
יסוד נפשי של מודעות - הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת, באמצעות פדלון, לכך כי לא
נערך במועד תסקיר לכננת. מודעות זו נלמדת - למצער על דרך עצימת עיניים - גם מכך
שעוד בביקורת מיום 12.11.13 הופנתה תשומת לבם של הנאשמים לליקוי זה. על כן אני
מרשיע את עדן לבונה - מכח סעיף
36
73.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שהשימוש בכננת החשמלית יעשה רק לאחר שנבדקה ונערך לגביה תסקיר
במועד, יש להרשיעו - מכח סעיף
74. עבירה זו נעברה על ידי הנאשמים בנסיבות שיש ליחס להן חומרה יתרה, מאחר וניתנה להם כבר התראה על ליקוי זה עוד בביקורת שבוצעה ביום 12.11.13, והדבר מצא ביטוי בצו הבטיחות ובדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 (מוצג ת/1)- ולמרות זאת, לא פעלו לתיקון הליקוי.
אי אספקת קסדות מגן לעובדים באתר ואי השגחה על חבישת קסדות מגן
75. בסעיף 1.3 בדו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 נרשם כי העובדים לא חבשו קסדות מגן (מוצג ת/8). הנאשמים נדרשו בדו"ח - באופן מיידי - לספק לעובדים קסדות מגן ולוודא שימוש בהם. ממצא זה זוכה לחיזוק מתמונות שצילם אנטולי באתר ביום 20.11.13, שם נראים עובדים ללא קסדות מגן (מוצג ת/11, תמונות מס' 1 ו- 5). גרסה זו של אנטולי לא נסתרה. פדלון, בהודעתו, חזר על גרסתו - כפי שעלתה בנוגע לביקורת מיום 12.11.13 - לפיה לעובדים יש קסדות וכנראה שהם מסירים אותן (מוצג ת/4, עמוד 10). על כך שהעובדים לא עשו שימוש בקסדות מגן במועד שבו נערכה הביקורת, ניתן ללמוד לא רק מהודעת פדלון כי אם גם מעדותו של קבהה שנכח באתר - אם כי לא ברציפות - מאז 14.11.13 ועד סוף חודש נובמבר 2013. קבהה העיד כי צעק על העובדים שיחבשו קסדות אולם אלו פטרו אותו בתשובה של "בסדר[,] בסדר" (עדות קבהה בעמודים 24 ו- 28 לפרוטוקול).
37
76.
קבעתי
כבר, במסגרת הדיון באישום הראשון, כי יש לזכות את הנאשמים מעבירה של אי אספקת
קסדות מגן לעובדים, עבירה לפי תקנה
77.
אלא
שבאספקת קסדות מגן לעובדים - לא יכולה היתה עדן לבונה לצאת ידי חובה. עדיין מוטלת
היתה עליה החובה לוודא כי העובדים משתמשים בציוד מגן זה, הכל כפי שקבעתי במסגרת
הדיון בעבירה זו באישום הראשון. הטעמים שפורטו שם יפים גם לעבירה זו שבאישום השני
- שכן פדלון לא סתר את גרסת אנטולי לפיה במועד ביצוע הביקורת ביום 20.11.13 נצפו
עובדים ללא קסדות מגן. הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת לכך - באמצעות פדלון - כי
העובדים לא חובשים את קסדות המגן וכי עדן לבונה אינה נוקטת אמצעים לוודא כי הם
יעשו זאת. כך, למשל, לא הוכיחה כלל כי העמידה עובדים מטעמה שיפקחו ויאכפו את
השימוש בקסדות. כך, למשל, לא טענה, וממילא לא הוכיחה, כי הודיעה לעובדים כי מי מהם
שלא יחבוש קסדת מגן יהיה צפוי לסנקציה כלשהי. דבריו של קבהה לעובדים כי ילבשו את
הקסדות - לא היה בהם די. כך גם באשר לגרסת פדלון בהודעתו - שאני מקבלה לאור הסכמת
הצדדים בדבר היות ההודעה ראיה גם לאמיתות תכנה - לפיה אמר לעובדים שחבישת קסדת מגן
היא דבר חשוב היכול להציל חיים (מוצג ת/4, עמוד 12). זאת, מאחר ומדברים אלו נעדרה
אכיפת השימוש בקסדות. מודעות זו של הנאשמים נלמדת - למצער על דרך עצימת עיניים -
גם מכך שניתנה להם התראה בדבר ליקוי זה עוד במהלך הביקורת מיום 12.11.13. על כן
אני מרשיע את עדן לבונה - מכח סעיף
38
78. עבירה זו נעברה על ידי הנאשמים בנסיבות שיש ליחס להן חומרה יתרה, מאחר וניתנה להם כבר התראה על ליקוי זה עוד בביקורת שבוצעה ביום 12.11.13, דבר שמצא ביטוי בצו הבטיחות ובדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - ולמרות זאת, לא פעלו לתיקון הליקוי.
האישום השלישי
79. האישום השלישי עניינו ממצאים שנתגלו באתר במהלך ביקורם של מרבנט ושל אנטולי שם ביום 25.12.13. על פי אישום זה, בביקורת זו נמצאו הליקויים והעבירות הבאות: הנאשמים השתמשו באתר בכננת הרמה חשמלית שלא נבדקה על ידי בודק מוסמך וללא תסקיר בדיקה; הנאשמים לא גידרו באזן יד ואזן תיכון רצפת מרפסות ומשטחי עבודה באתר, שמהם ניתן ליפול לעומק של יותר משני מטרים;סולם עץ שאורכו יותר משני מטרים המשמש עליה לטפסות תקרה, לא היה גבוה במטר אחד ממפלס התקרה, וגם שלבי הסולם אינם תמוכים בגזרי עץ או נתונים בתוך זקפי הסולם;שימוש באתר בציוד חשמל (לוח, כבלי חשמל, תקעים/שקעים) שאינו מתאים לשימוש באתר בניה, אי ביצוע בדיקה למיתקן החשמל על ידי חשמלאי בודק, ומפסק מגן לזרם דלף (נגד התחשמלות) המותקן בלוח חשמל המזין כבלים ומכשירי חשמל מטלטלים באתר אינו תקין;אי אספקת קסדות מגן לעובדים באתר ואי השגחה על חבישת קסדות מגן; העסקת עובדים באתר ללא מתן הדרכה, אי מסירת מידע בכתב לעובדים על הסיכונים הכרוכים בעבודות בניה באתר ואי ניהול פנקס הדרכה.
39
80.
הוראות
החיקוק בהם הואשמו הנאשמים באישום השלישי היו: אי בדיקת כננת חשמלית על ידי בודק
מוסמך ואי קבלת תסקיר בודק מוסמך לפני הכנסתה לשימוש, בניגוד להוראות סעיף
81. הנאשמים לא כפרו בכך כי ביום 25.12.13 בוצעה ביקורת באתר, אולם כפרו ביתר העובדות של האישום השלישי.
82. מרבנט העיד כי הביקור באתר ביום 25.12.13 נערך על ידו ועל ידי אנטולי, לאחר שבביקור הקודם שבוצע על ידי אנטולי נמצא שהעבודות באתר נמשכות. מרבנט מצא בביקור זה ליקויים רבים, שהיו ברובם זהים לאלו אשר נמצאו במהלך הביקור הראשון באתר. מרבנט תיעד את הליקויים בדו"ח פעולה שנערך ביום הביקורת (מוצג ת/5) (להלן - דו"ח פעולה מרבנט 25.12.13) וכן צילם את המקום (מוצג ת/3) (עדות מרבנט בעמודים 10-11 ו- 15 לפרוטוקול). אני קובע כי דו"ח פעולה מרבנט 25.12.13, כמו גם הצילומים שצילם ביום הביקור באתר, נהפכו לחלק מעדותו של מרבנט בבית הדין (ענין פלוני). מדובר במסמכים שמרבנט אימץ אותם והפנה אליהם במהלך עדותו (עמוד 11 לפרוטוקול). אלו מסמכים שנערכו ביום הביקורת עצמה ולכן אין מניעה לייחס להם מידת דיוק גבוהה. ממילא לא נטען, וגם לא הוכח, כי למרבנט היה אינטרס כלשהו לכלול בדו"ח פעולה מרבנט 25.12.13 ובצילומים שצילם מידע כוזב שיפגע בנאשמים.
40
83. אנטולי העיד אף הוא בענין הביקור באתר ביום 25.12.13. הוא הסביר כי ביקר שם יחד עם מרבנט וכי בעקבות הביקור הזה הוציא דו"ח - הנושא תאריך 26.12.13 - עם פירוט הליקויים (מוצג ת/13; עדות אנטולי בעמוד 17 לפרוטוקול) (להלן - דו"ח ביקור אנטולי 25.12.13). אני קובע כי דו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 נהפך לחלק מעדותו של אנטולי בבית הדין (ענין פלוני). מדובר במסמך שאנטולי אימץ אותו והפנה אליו במהלך עדותו (עמוד 17 לפרוטוקול). זהו מסמך שנערך יום לאחר מועד הביקור באתר ולכן אין מניעה לייחס לו מידת דיוק גבוהה. ממילא לא הוכח כי לאנטולי היה אינטרס כלשהו לכלול בדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 מידע כוזב שיפגע בנאשמים, וזאת על אף שנטען כך על ידי הנאשמים (עמוד 47 לפרוטוקול). נעבור עתה לבחינת העבירות שבאישום השלישי. יצויין כי על גבי דו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 נרשם שזה נשלח לנאשמים בדואר, בדואר אלקטרוני ובפקס. הנאשמים לא טענו כי פרטי כתובות אלו או מספר הפקס אינם נכונים. גם לא נטענה טענה על ידם שהדו"ח לא הומצא להם בזמן אמת. אני קובע על כן כי דו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 הומצא לנאשמים בסמוך לאחר עריכתו.
הנאשמים השתמשו באתר בכננת הרמה חשמלית שלא נבדקה על ידי בודק מוסמך וללא תסקיר בדיקה
84. בדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 (מוצג ת/13), בסעיף 1.9 נרשם כי לא התקבל תסקיר בדיקה בנוגע לכננת ההרמה. על כך שביום הביקורת נעשה שימוש בכננת הרמה חשמלית, ניתן ללמוד מצילומים שערך מרבנט באתר ביום 25.12.13 (מוצג ת/3, צילומים מס' 18-20) שם נראית כננת הרמה חשמלית בשימוש.
41
85. גרסתו זו של אנטולי לא נסתרה. כפי שכבר קבעתי לעיל, במסגרת הדיון בעבירה זו שבאישום הראשון והשני, בהודעתו - שניתנה ביום 26.12.13, כלומר לאחר הביקורת באתר מיום 25.12.13 - לא הכחיש פדלון כי באתר נעשה שימוש בכננת (מוצג ת/4 בעמוד 5). על השימוש בכננת באתר ביום 25.12.13 ניתן ללמוד לא רק מהודעת פדלון כי גם מעצם העובדה שהיתה כננת כזו שם. פדלון הציג בהודעתו בפני מרבנט תסקיר ניסוי ובדיקה מיום 5.7.11 (נספח י.מ. 5 למוצג ת/4) שהיה בתוקף עד יום 5.9.12. פדלון לא הכחיש כי לא בוצעה בדיקה לכננת ביום 5.9.12 או לאחר מכן, והסביר זאת בכך שהכננת לא היתה בשימוש במשך מספר חודשים ואז הוחזרה לשימוש (הודעת פדלון - מוצג ת/4, בעמוד 5). לא היתה מצידו כל טענה כי לא היה מודע לכך. דחיתי כבר טענת הגנה זו במסגרת הדיון באישום הראשון והשני, והדברים יפים גם כאן. מכאן ניתן לקבוע כי במועד ביצוע הביקורת ביום 25.12.13, נעשה באתר שימוש בכננת חשמלית מבלי שבוצעה לה בדיקה בת-תוקף על ידי בודק מוסמך.
86.
שימוש
בכננת חשמלית מבלי שנבדקה על ידי בודק מוסמך ומבלי שנערך לגביה תסקיר במועד - הוא
עבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה
כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר לדרוש - גם אם יקבע כי מדובר בעבירה הדורשת
יסוד נפשי של מודעות - הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת, באמצעות פדלון, לכך כי לא
נערך במועד תסקיר לכננת. מודעות זו נלמדת - למצער על דרך עצימת עיניים - גם מכך
שבביקורות מהימים 12.11.13 ו- 20.11.13 הופנתה תשומת לבם של הנאשמים לליקוי זה. על
כן אני מרשיע את עדן לבונה - מכח סעיף
87.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שהשימוש בכננת החשמלית יעשה רק לאחר שנבדקה ונערך לגביה תסקיר
במועד, יש להרשיעו - מכח סעיף
88. עבירה זו נעברה על ידי הנאשמים בנסיבות שיש ליחס להן חומרה יתרה, מאחר וניתנה להם כבר התראה על ליקוי זה בשתי הזדמנויות שונות - היינו בביקורות שבוצעו בימים 12.11.13 ו- 20.11.13 ובמסמכים בכתב שנמסרו לנאשמים ואשר פרטו את הליקויים בביקורות אלו- ולמרות זאת, לא פעלו לתיקון הליקוי.
42
הנאשמים לא גידרו באזן יד ואזן תיכון רצפת מרפסות ומשטחי עבודה באתר שמהם ניתן ליפול לעומק של יותר משני מטרים
89. בדו"ח פעולה מרבנט 25.12.13 (מוצג ת/5) נרשם כי חסר גידור בפתחי מעבר צנרת בקומות; בפיר מעלית אין גידור של פתחים ומותקן פיגום; רצפת מעבר קומה אחרונה בסמוך לכניסה לגג אינה מגודרת לכיוון המדרגות, וגובה הנפילה שם כשלושה מטרים; בקצה פיגום זקפים צפוני בקומה עליונה חסר גידור בקצה, וגובה הנפילה שם למרפסת הינו כשלושה מטרים; חסר גידור במשטח עבודה הניצב על גבי מרפסת עליונה בפינה צפונית מערבית, שם גובה הנפילה הוא כשני מטרים וחצי; במדרגות קומות פנטהאוז עליונות חסר גידור; במרפסת פנטהאוז שבה מוצבים חומרי בניה חסר גידור, גובה המעקה שם הוא 30 ס"מ;מרפסת דרומית מערבית בפנטהאוז, בה נמצאים אריחי שיש, אינה מגודרת באזן יד, כאשר גובה מעקב בטון קיים שם הוא 40 ס"מ; במרפסת קומה שביעית עובדים רצפים מבלי שהמרפסת מגודרת, כאשר גובה הנפילה שם עומד על 18 מטרים; כל המרפסות באתר אינן מגודרות באזן יד. על כך שביום הביקורת לא נעשה גידור למרפסות, למדרגות ומשטחי עבודה בפיגומים, ניתן ללמוד מצילומים שערך מרבנט באתר ביום 25.12.13 (מוצג ת/3, תמונות מס' 23-25, 28 ו- 32-39).
90. חיזוק לגרסת מרבנט ניתן למצוא בדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 (מוצג ת/13), בסעיף 2.4 נרשם כי חסר גידור מתאים במרפסות ומדרכת מעבר בקומה עליונה. הנאשמים נדרשו - באופן מיידי- להתקין גידור מתאים. בסעיף 2.7 נרשם כי פתחי מעבר צנרת ופיר מעלית אינם מגודרים. הנאשמים נדרשו שם "מסביב לפתח ברצפה, במשטח עבודה, במדרכת מעבר, ברצפות פיגום, בגג, במסלול מדרגות או בפיר מעלית יותקן גידור או מכסה בעל חוזק מתאים למניעת נפילת אדם, חומרים או ציוד".
43
91. גרסתם של מרבנט ושל אנטולי - לפיה במועד הביקור ביום 25.12.13 נצפו באתר מרפסות ומשטחי עבודה באתר, שמהם ניתן ליפול לעומק של יותר משני מטרים, כאשר אלו אינם מגודרים - לא נסתרה. בהודעתו, הסביר פדלון כי הוא מאשר שביום 25.12.13 הוסרו הגידורים על ידי הפועלים "... מתוך צורך של עבודות שאין לי הסבר לזה" (מוצג ת/4, בעמוד 11). כאשר הוצגו לו תמונות של מרפסות לא מגודרות, שצולמו ביום 25.12.13 (תמונות מס' 23 ו- 25 במוצג ת/3 וכן נספחים י.מ. 22-23 למוצג ת/4) ועליהן עובדים או חומרי בניה - לא היה לפדלון מה לומר לגבי היעדר הגידור (מוצג ת/4, עמודים 12-13). באשר לתמונה בה נראה אי גידור של שפת רצפה בסמוך למדרגות יציאה לגג, ממנה ניתן ליפול מגובה של כשלושה מטרים (מוצג ת/3, תמונה מס' 28) שהוצגה לו בעת גבית הודעתו, ציין פדלון כי לא ניתן לגדר את המדרגות מאחר ועושים שם טיוח, ואמורים להתקין מעקה בשפת רצפת פודסט (מוצג ת/4, עמוד 13). באשר לתמונות מיום 25.12.13 מהן עולה כי אין גידור בכל המרפסות (תמונות 38-39 למוצג ת/3), הסביר פדלון בעדותו כי העובדים הסירו את הגידור בכל המרפסות מאחר והם עובדים על כל הבנין (עדותו בעמוד 36 לפרוטוקול).
92. אני קובע איפוא כי ביום 25.12.13 נצפו באתר מרפסות, פירים, קצוות של פיגומים, מדרגות ומשטחי עבודה - שקיימת מהם סכנה של נפילה מגובה העולה על שני מטרים - כשהם אינם מגודרים. גרסת ההגנה של הנאשמים כפי שכבר תוארה במסגרת הדיון בעבירה זו באישום הראשון - לפיה העובדים הסירו את הגידור על מנת לאפשר להם לעבוד ולא החזירו אותו בחזרה - אינה יכולה לפטור את הנאשמים מאחריות. קבעתי כבר כי אני מקבל את גרסת הנאשמים כי הפועלים הסירו את הגידור שהותקן. אלא, שהיה על עדן לבונה לגרום לכך שאלה לא יוסרו - הכל כפי שקבעתי כבר במסגרת האישום הראשון. העובדה כי כל מרפסות הבנין לא היו מגודרות, וכך גם משטחי עבודה אחרים - מצביעה כי לא נעשה נסיון כלשהו של עדן לבונה לגרום לכך שהעובדים ישיבו את הגידורים או למנוע את הסרתם. הטעמים לדחית טענת ההגנה של הנאשמים כפי שפורטו בדיון בעבירה זו באישום הראשון - יחולו גם כאן.
44
93.
האחריות
בגין הגידור היתה מוטלת על עדן לבונה בתור מבצעת הבניה, וכמי שלא טרחה למנות מנהל
עבודה, הכל כפי שיפורט בדיון באישום הרביעי. המחדל לגדר משטחים מהם ניתן ליפול
לעומק- הוא עבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו כבר לעיל. עדן לבונה לא
הוכיחה כי עשתה כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר לדרוש - גם אם יקבע כי
מדובר בעבירה הדורשת יסוד נפשי של מודעות - הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת, באמצעות
פדלון, לכך כי הגידור מוסר על ידי הפועלים ואינו מושב למקומו. הנאשמים היו מודעים
לכך - למצער על דרך עצימת עיניים - גם מעצם העובדה שבביקורת מיום 12.11.13 נמצא
ליקוי של היעדר גידור, והדבר הודע לנאשמים. על כן אני מרשיע את עדן לבונה - מכח
סעיף
94.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שהמשטחים הנדרשים יהיו מגודרים, יש להרשיעו - מכח סעיפים
95. עבירה זו נעברה על ידי הנאשמים בנסיבות שיש ליחס להן חומרה יתרה, מאחר וניתנה להם כבר התראה על ליקוי זה עוד בביקורת שבוצעה ביום 12.11.13, דבר שמצא ביטויו בצו הבטיחות ובדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - ולמרות זאת, לא פעלו לתיקון הליקוי.
סולם עץ שאורכו יותר משני מטרים המשמש עליה לטפסות תקרה, לא היה גבוה במטר אחד ממפלס התקרה וגם שלבי הסולם אינם תמוכים בגזרי עץ או נתונים בתוך זקפי הסולם
45
96. בדו"ח פעולה מרבנט 25.12.13 (מוצג ת/5) נרשם כי בסמוך לעובד שעבד על מרפסת קומה ראשונה, קיים סולם "ללא פלנקות". משמעות המונח "פלנקות" לא הובררה. חרף זאת, בתמונה מס' 24 שצילם מרבנט ביום 25.12.13 (מוצג ת/3), צולם סולם במרפסת, ליד עובד, ונרשם לגבי אותו צילום "סולם עץ שבו לא מותקנים גזרי עץ בין השלבים". גרסה זו של מרבנט זוכה לחיזוק מדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 (מוצג ת/13), שם נרשם בסעיף 2.5 כי שלבי הסולם במרפסת קומה א' אינם נתמכים על ידי גזרי עץ. גרסה זו של מרבנט ושל אנטולי - לפיה היה באתר סולם ששלביו אינם תמוכים בגזרי עץ או נתונים בתוך זקפי הסולם - לא נסתרה. תשובתו של פדלון לכך, בהודעתו, היתה כי לא נעשה שימוש באותו סולם, וכי הוא מוצב במרפסת מאחר והוא מיועד לפירוק, כדי שניתן היה להשתמש בקרשי העץ למטרות אחרות (מוצג ת/4, עמוד 13). יוטעם כי פדלון לא חלק על כך שאין גזרי עץ בין השלבים ולא טען כי לא היה מודע לכך. אני קובע איפוא כי ביום 25.12.13 היה באתר, במרפסת קומה ראשונה בסמוך לעובד שעבד עליה - סולם עץ שבו לא מותקנים גזרי עץ בין שלביו, וששלביו אינם נתונים בתוך זקפי הסולם.
97.
טענת
ההגנה של הנאשמים, לפיה הסולם לא היה בשימוש, לא מקובלת עלי. ראשית, כבר בביקור
באתר ביום 12.11.13 נצפה סולם עם מאפיינים דומים, ואין לשלול כי מדובר באותו סולם.
לפדלון, בהודעתו, לא היה הסבר לנוכחות סולם זה באתר (מוצג ת/4, עמוד 6). אילו אכן
מדובר היה בסולם שמיועד היה לפירוק - אך סביר היה לצפות כי בין הביקור באתר ביום 12.11.13
- אז הוסבה שימת לב הנאשמים לכך כי מדובר בסולם לא תקני - לבין הביקור בו ביום
25.12.13, יפורק הסולם. העובדה שבפרק זמן ארוך זה לא פורק הסולם, ותחת זאת נמצא
מוצב שעון על קיר במרפסת שבה מתבצעת עבודה, מצביעה כי ביום 25.12.13 נעשה שימוש
בסולם. גם אם לא נעשה שימוש בסולם - ואין אני קובע כך - עדיין לא היתה רשאית עדן
לבונה לאפשר כי סולם כזה יהיה באתר. זאת מאחר והחובה המוטלת על עדן לבונה בנוגע
לסולמות תקניים עניינה אספקתם לאתר, גם אם לא נעשה בהם שימוש (תקנה
46
98.
המחדל
לספק לאתר סולם ששלביו אינם בהתאם לתקנה
99.
מאחר
ומתקיים יסוד המודעות בפדלון, מנהלה ובעליה של עדן לבונה, וזה לא הוכיח כי נקט
אמצעים סבירים לכך שיסופק לאתר סולם בהתאם להוראת תקנה
100. עבירה זו נעברה על ידי הנאשמים בנסיבות שיש ליחס להן חומרה יתרה, מאחר וניתנה להם כבר התראה על ליקוי זה עוד בביקורת שבוצעה ביום 12.11.13, דבר שמצא ביטויו בצו הבטיחות ובדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - ולמרות זאת, לא פעלו לתיקון הליקוי.
101. יש לזכות את
הנאשמים מעבירה לפי תקנה
47
שימוש באתר בציוד חשמל (לוח, כבלי חשמל, תקעים/שקעים) שאינו מתאים לשימוש באתר בניה; אי ביצוע בדיקה למיתקן החשמל על ידי חשמלאי בודק; מפסק מגן לזרם דלף (נגד התחשמלות) המותקן בלוח חשמל המזין כבלים ומכשירי חשמל מטלטלים באתר אינו תקין
102. בדו"ח
פעולה מרבנט 25.12.13 (מוצג ת/5) נרשם כי לוח חשמל בקומה השלישית עדיין שבור
וחוטים חשופים. חיזוק לגרסה זו של מרבנט ניתן למצוא בתמונות שצילם באתר ביום
25.12.13 (מוצג ת/3, תמונות מס' 26-27). בדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 (מוצג
ת/13), בסעיף 2.6, נרשם כי בלוח חשמל משנה בקומה השלישית, הבידוד בחלק מהמוליכים
והכבלים החשמליים אינו תקין. הנאשמים נדרשו להחליף, באופן מיידי, את המוליכים והכבלים
החשמליים שאינם תקינים. גרסה זו של מרבנט ושל אנטולי לא נסתרה. כאשר הוצגה בפני
פדלון התמונה בה נראה לוח חשמל המשנה השבור והחוטים החשופים (מוצג ת/3, תמונה מס'
27) תשובתו של פדלון היתה "אין לי מה להגיד". אני קובע איפוא כי בביקור
ביום 25.12.13 באתר נצפה בקומה השלישית לוח חשמל משנה שבור ממנו יוצאים חוטי חשמל
חשופים, ומשתלשלים ממנו שני שקעים. מדובר באותו לוח חשמל משנה שבור שנצפה בביקורת
מיום 12.11.13, אז ציין מרבנט בדו"ח פעולה מרבנט 12.11.13 כי הלוח השבור נמצא
בקומה השלישית (מוצג ת/1; מוצג ת/3, תמונות מס' 15-16). כפי שקבעתי כבר במסגרת
הדיון בעבירה זו באישום הראשון - המאשימה הוכיחה כי לוח חשמל זה אינו עומד בהוראת
תקנה
48
103. השימוש בלוח
חשמל משנה שבור בקומה השלישית - מהווה עבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו
כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר
לדרוש הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת לכך - באמצעות פדלון - כי הלוח שבור. פדלון,
בהודעתו, לא טען כי לא היה מודע לכך. גם אם לא היו עדן לבונה ופדלון מודעים ללוח
השבור, היתה צריכה להדלק אצלם נורת אזהרה בשל כך שמתקני החשמל לא נבדקו באתר, כפי
שכבר פורט לעיל. נורת אזהרה כזו היתה צריכה להדלק גם משום שהליקוי הזה תועד -
והודע לנאשמים - במסגרת הביקורת מיום 12.11.13. מדובר בעצימת עיניים שכמוה
כמודעות. על כן אני מרשיע את עדן לבונה - מכח סעיף
104. בדו"ח
פעולה מרבנט 25.12.13 (מוצג ת/5) נרשם כי ללוח חשמל ראשי באתר מחובר מפצל שקעים
שאליו מחוברים תקע שבור שתפוס עם חוט ברזל. חיזוק לגרסה זו של מרבנט ניתן למצוא
בצילומים שצילם באתר ביום 25.12.13 (מוצג ת/3, תמונות מס' 41-42). גרסה זו של
מרבנט לא נסתרה. כאשר הוצגה לפדלון, בעת גבית הודעתו, התמונה בה נראה מפצל השקעים
האמור (מוצג ת/3, תמונה מס' 42) היתה תשובתו "אין תגובה. זה תוקן" (מוצג
ת/4, עמוד 13). בעדותו ציין כי "אין פה בעיה בטיחותית" (עמוד 36
לפרוטוקול). יש לדחות את גרסת פדלון. עיון בתמונה מעלה כי הליקוי - שכבר תועד
בביקורת מיום 12.11.13, שכן בשני מועדי הביקורת מדובר היה במפצל שחובר ללוח החשמל
הראשי- כלל לא תוקן. אני קובע איפוא, כי ביום 25.12.13 נצפה באתר מפצל שקעים שאליו
חובר תקע שבור שחוזק עם חוט ברזל. כפי שכבר קבעתי במסגרת הדיון בעבירה זו באישום
הראשון, הצליחה המאשימה להוכיח כי השימוש בתקע השבור - שחוזק בחוט ברזל - מנוגד ל
49
105. מדובר
בעבירה מסוג אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה
כל אשר ניתן כדי למנוע את העבירה. מעבר לדרוש הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת לכך -
באמצעות פדלון - כי התקע שבור. פדלון, בהודעתו, לא טען כי לא היה מודע לכך. גם אם
לא היו עדן לבונה ופדלון מודעים לתקע השבור שחובר למפצל, היתה צריכה להדלק אצלם
נורת אזהרה בשל כך שמתקני החשמל לא נבדקו באתר, כפי שפורט לעיל. נורת אזהרה כזו
היתה צריכה להדלק גם משום שהליקוי הזה תועד - והודע לנאשמים - במסגרת הביקורת מיום
12.11.13. מדובר בעצימת עיניים שכמוה כמודעות. על כן אני מרשיע את עדן לבונה - מכח
סעיף
106. בדו"ח
פעולה מרבנט 25.12.13 (מוצג ת/5) נרשם כי קיימים כבלי חשמל לבנים מ- PVC שאינם מתאימים. בדו"ח ביקור אנטולי
25.12.13 (מוצג ת/13), בסעיף 2.1 נרשם כי נראה שימוש באתר בכבלי חשמל מאריך וציוד
(תקעים/שקעים) שאינם מתאימים לדרישות
50
107. בדו"ח
ביקור אנטולי 25.12.13 (מוצג ת/13), בסעיף 1.2 נרשם כי לא בוצעה בדיקה של מתקן
החשמל הזמני באתר על ידי בודק מוסמך. הנאשמים נדרשו שם באופן מיידי לבצע בדיקה כזו
לכל מערך החשמל באתר. גרסת פדלון בהודעתו ובעדותו היתה כי לא היה צורך בביצוע
בדיקה כזו, מהטעם שחברת החשמל וקבלן החשמל שלו ביצעו אותה עת חובר האתר לחשמל. כבר
דחיתי טענת הגנה זו במסגרת הדיון בעבירה זו באישום הראשון. הטעמים שפורטו שם יחולו
גם כאן. יוזכר כי בדיקת המתקן החשמלי באתר על ידי בודק מוסמך בוצעה רק ביום
31.12.13, היינו לאחר הביקורת מיום 25.12.13 (מוצג ת/7). פדלון היה מודע לכך כי
ביום 25.12.13 טרם בוצעה בדיקה של המתקן החשמלי על ידי בודק מוסמך. הוא לא טען
אחרת. ממילא ניתן להסיק על מודעות כזו - ולו על דרך עצימת עיניים - מעצם העובדה כי
היעדרה של בדיקה כאמור צויין כליקוי עוד בביקורת מיום 12.11.13. מדובר בעבירה מסוג
אחריות קפידה, מהטעמים שצויינו כבר לעיל. עדן לבונה לא הוכיחה כי עשתה כל אשר ניתן
כדי למנוע את העבירה. מעבר לדרוש הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת לכך - באמצעות
פדלון - כי נכון ליום 25.12.13 לא בוצעה בדיקה תקופתית על ידי בודק מוסמך. על כן
אני מרשיע אותה - מכח סעיף
108. יש לזכות את הנאשמים מהאישום שעניינו התקנה של מפסק מגן לזרם דלף שאינו תקין. לדבר זה אין כל זכר לא בדו"ח פעולה מרבנט 25.12.13 וגם לא בדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13.
אי אספקת קסדות מגן לעובדים באתר ואי השגחה על חבישת קסדות מגן
51
109. בדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 (מוצג ת/13), בסעיף 1.7, נרשם כי העובדים לא חבשו קסדות מגן. הנאשמים נדרשו שם, באופן מיידי, לספק לעובדים קסדות מגן ולוודא את השימוש בהם. חיזוק לאי השימוש בקסדות מגן ניתן למצוא בתמונות שצילם מרבנט באתר באותו היום (מוצג ת/3, תמונות מס' 19, 23 ו- 43). גרסתו של פדלון, בהודעתו, היתה כי סיפק קסדות מגן, וכנראה שהעובדים הורידו אותן. כאשר נשאל מה עשה כדי שהעובדים לא יסירו את הקסדות מראשם, השיב כי אמר להם שזה דבר חשוב היכול להציל חיים וגם הקרין בפניהם סרט בטיחות (מוצג ת/4, עמוד 12). אני קובע איפוא כי ביום 25.12.13 נצפו באתר עובדים אשר אינם חובשים קסדות מגן. פדלון היה מודע לכך: הוא לא טען כי העובדים חובשים את הקסדות. הוא טען כי סיפק קסדות, והעובדים מורידים אותן. גם אם לא היה מודע סובייקטיבית לאי חבישת הקסדות, ואין אני קובע כך, הרי היה צריך להיות מודע לכך - מכח עצימת עיניים - בשל כך שליקוי זה כבר תועד בביקורות מיום 12.11.13 ו- 20.11.13 והודע אז לנאשמים על ליקוי זה.
110. קבעתי כבר,
במסגרת הדיון באישום הראשון והשני, כי יש לזכות את הנאשמים מעבירה של אי אספקת
קסדות מגן לעובדים, עבירה לפי תקנה
52
111. אלא שבאספקת
קסדות מגן לעובדים - לא יכולה היתה עדן לבונה לצאת לידי חובה. עדיין מוטלת היתה
עליה החובה לוודא כי העובדים משתמשים בציוד מגן זה, הכל כפי שקבעתי במסגרת הדיון
בעבירה זו באישום הראשון והשני. הטעמים שפורטו שם יפים גם לעבירה זו שבאישום
השלישי. הוכח כי עדן לבונה היתה מודעת לכך - באמצעות פדלון - כי העובדים לא חובשים
את קסדות המגן וכי עדן לבונה אינה נוקטת אמצעים לוודא כי הם יעשו זאת. כך, למשל,
לא הוכיחה כלל כי העמידה עובדים מטעמה שיפקחו ויאכפו את השימוש בקסדות. כך, למשל,
לא טענה, וממילא לא הוכיחה, כי הודיעה לעובדים כי מי מהם שלא יחבוש קסדת מגן יהיה
צפוי לסנקציה כלשהי. דבריו של קבהה לעובדים כי יחבשו את הקסדות - לא היה בהם די
(עדותו בעמוד 28 לפרוטוקול). כך גם באשר לגרסת פדלון בהודעתו - שאני מקבל אותה לאור
הסכמת הצדדים בדבר היות ההודעה ראיה גם לאמיתות תכנה - לפיה אמר לעובדים שחבישת
קסדת מגן היא דבר חשוב היכול להציל חיים (מוצג ת/4, עמוד 12). זאת מאחר ונעדרה
מדברים אלו אכיפת השימוש בקסדות. יסוד המודעות מתקיים בעדן לבונה, מכח התקיימותו
בפדלון, כפי שפורט לעיל. על כן אני מרשיע את עדן לבונה - מכח סעיף
112. עבירה זו נעברה על ידי הנאשמים בנסיבות שיש ליחס להן חומרה יתרה, מאחר וניתנה להם כבר התראה על ליקוי זה עוד בביקורות שבוצעו בימים 12.11.13 ו- 20.11.13 - ולמרות זאת, לא פעלו לתיקון הליקוי.
העסקת עובדים באתר ללא מתן הדרכה; אי מסירת מידע בכתב לעובדים על הסיכונים הכרוכים בעבודות בניה באתר; ואי ניהול פנקס הדרכה
53
113. בדו"ח פעולה מרבנט 25.12.13 (מוצג ת/5) נרשם כי בביקור באתר ביום 25.12.13 לא נמצא פנקס הדרכה. בדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 (מוצג ת/13), נרשם בסעיף 1.3 כי במקום העבודה מועסק עובד שלא קיבל הדרכה על פי הדרישות והתקנות. הנאשמים נדרשו שם - באופן מיידי- להדריך את העובדים בדבר הסיכונים בתחנות העבודה לפני תחילת העבודה במקום. בסעיף 1.4 נרשם כי המחזיק במקום העבודה אינו מנהל פנקס הדרכה. הנאשמים נדרשו שם - באופן מיידי - לנהל פנקס הדרכה. בסעיף 1.5 נרשם כי לא נמסרה לעובדים תמצית מידע בכתב ביום תחילת עבודתם. הנאשמים נדרשו - באופן מיידי - למסור לעובדים תמצית מידע בכתב בדבר סיכונים בעבודה בה הם מועסקים ביום הראשון לעבודתם. באשר לטענת ההגנה של הנאשמים בענין זה - דנתי בה במסגרת הדיון בעבירה זו באישום הראשון, ודחיתי אותה. קבעתי שם כי המאשימה הוכיחה שעדן לבונה לא קיימה הדרכה ולא מסרה מידע לעובדים על הסיכונים בעבודה; לא ניהלה פנקס הדרכה; ולא נתנה לעובדיה תמצית בכתב על הסיכונים. הדברים שנקבעו שם יחולו גם כאן. לאור זאת, אני קובע כי נכון ליום יום 25.12.13 לא ניהלה עדן לבונה פנקס הדרכה; העסיקה עובדים מבלי שקיימה להם הדרכה ומבלי שמסרה להם מידע על הסיכונים בעבודה; ולא מסרה לעובדים באתר תמצית מידע בכתב בדבר הסיכונים הכרוכים בעבודה.
114. באשר לאי
קיום הדרכות ומסירת מידע לעובדים בנוגע לסיכונים באתר, מתקיים בעדן לבונה היסוד
הנפשי של מודעות, ולו על דרך עצימת עיניים. הדברים פורטו במסגרת הדיון בעבירות אלו
באישום הראשון, ויחולו גם כאן. לכך יש להוסיף כי על מודעות הנאשמים - ולו מכח
עצימת עיניים - ניתן ללמוד מכך שאמור היה להתעורר אצלם חשד בדבר הצורך לקיים
הדרכות ולמסור תמצית מידע בכתב, בשל כך שבמהלך הביקורת מיום 12.11.13 נמצאו
ליקויים זהים - ועל אלה הודע לנאשמים. יסוד נפשי זה מתקיים אף אצל פדלון - כמי
שניהל את עדן לבונה. בגין מחדלה של עדן לבונה לקיים הדרכה ולמסור מידע לעובדיה,
אני מרשיע אותה - מכח הוראות תקנה
54
115. באשר למחדלה
של עדן לבונה לנהל פנקס הדרכה - הוכיחה המאשימה כי עדן לבונה היתה מודעת למחדל זה.
זאת מאחר ופדלון, בהודעתו, ציין כי לא מצא לנהל פנקס כזה מאחר ואינו "איש של
ניירת". טענתו שם כי פנקס כזה מצוי אצל פאוזי - כלל לא הוכחה. מודעות כזו קמה
- למצער מכח עצימת עיניים - מעצם העובדה שכבר בביקורת מיום 12.11.13 הודע לנאשמים
על ליקוי של היעדר פנקס הדרכה. לאור זאת יש להרשיע את עדן לבונה - מכח הוראות תקנה
116. בכל הנוגע
למחדלה של עדן לבונה למסור לעובדים תמצית בכתב של מידע בדבר סיכונים בעבודה - הוכח
יסוד המודעות. פדלון לא הכחיש - לא בהודעתו ולא בעדותו - כי לא נמסרה תמצית בכתב
כאמור. מודעות כזו קמה - למצער מכח עצימת עיניים - מעצם העובדה שכבר בביקורת מיום
12.11.13 הודע לנאשמים על ליקוי של אי מסירת תמצית בכתב על הסיכונים בעבודה.
המודעות של עדן לבונה קמה מכוח מודעותו של פדלון. משכך אני מרשיע אותה - מכח
הוראות תקנה
האישום הרביעי
55
117. האישום הרביעי עניינו הפרת צו הבטיחות. בכתב האישום, במסגרת האישום הרביעי, נטען כי ביום 12.11.2013 נמסר לפדלון צו בטיחות מס' 38565 המצווה על "הפסקת כל עבודות בניה באתר..". בצו צוין כי יבוטל לאחר "מינוי מנהל עבודה בטופס הודעה על פעילות בניה והטופס יועבר למשרדנו , ולאחר מינוי ואישור מנהל העבודה , נדרש לתקן את כלל הליקויים שנמצאו בביקור פיקוח שנערך היום 12.11.13...". תוקף הצו "מיידי". לפי כתב האישום, ביום 20.11.13 ביקרו מפקחי עבודה באתר ונמצא כי צו הבטיחות הופר וכן נמשכות עבודות שאינן קשורות לתיקון הליקויים, ועל אף שלא תוקנו. ביום 21.11.13 הודיעו הנאשמים לאגף הפיקוח על העבודה כי מונה מנהל עבודה באתר, בשם קבהה אברהים וכי "בוצעו כל הרג'קטים שבצו". ואולם, כאמור בכתב האישום, מינויו של מנהל העבודה, קבהה אברהים, לא אושר על ידי אגף הפיקוח על העבודה מאחר ושימש כמנהל עבודה באתר בניה אחר באותה תקופה, ועל כך נשלחה הודעה לנאשמים. בכתב האישום עוד נזכר כי ביום 25.12.13 בעקבות ביקור של מפקחי עבודה נמצא כי באתר המשיכו בעבודות הבניה על אף שדרישות הצו לא קוימו והצו לא בוטל; וכי ביום 5.1.14 ביקר מפקח עבודה באתר ונמצא כי קיימים ליקויים למרות הודעת הנאשמים, מאותו יום, לפיה ביצעו את דרישות הצו. לפי כתב האישום, לנאשמים נודע כי הצו בתוקף ולא בוטל, וכי רק ביום 12.1.14 בוטל צו הבטיחות, לאחר תיקון הליקויים. לפיכך, נטען כי עברו כחודשיים מאז הוצאת הצו עד לביטולו, כאשר במשך כל אותו הזמן המשיכו עבודות הבניה. נטען עוד כי פדלון לא נקט באמצעים הסבירים לקיום הוראות הצו ולמניעת העבירות;כי בכך עברו הנאשמים שלוש עבירות של הפרת צו בטיחות, שפועל יוצא מהם סיכון ביטחונם, שלומם וחייהם של העובדים ואחרים. עוד צויין בכתב האישום כי "למותר לציין כי אגף הפיקוח על העבודה הוציא לנאשמים ביום 16.5.11 צו בטיחות מס' 19124, ביום 10.1.11 צו בטיחות מס' 22168 וביום 3.7.11 צו בטיחות מס' 24535.".
118. הוראות
החיקוק בהם הואשמו הנאשמים באישום הרביעי היו הפרת צו בטיחות, עבירה על הוראות
סעיפים
56
119. הנאשמים לא כפרו בכך כי הוצא ונמסר להם צו בטיחות; כי תכנו היה כאמור בכתב האישום; כי ביום 21.11.13 הודיעו הנאשמים לאגף הפיקוח על העבודה כי קבהה מונה כמנהל עבודה באתר וכי "בוצעו כל הרג'קטים שבצו"; כי אגף הפיקוח על העבודה לא אישר את מינויו של קבהה למנהל עבודה וכי הודעה זו נשלחה לנאשמים; כי המפקחים ביקרו באתר בימים 25.12.13 ו- 5.1.14; כי ביום 12.1.14 בוטל הצו, וכי בשנת 2011 הוצאו להם שלושה צווי בטיחות. נפנה עתה לבחינת העבירות שנכללו באישום הרביעי.
ביום 20.11.13 ביקרו מפקחי עבודה באתר ונמצא כי צו הבטיחות הופר וכי נמשכות עבודות שאינן קשורות לתיקון הליקויים ועל אף שלא תוקנו
120. כאמור לעיל, במסגרת הדיון באישום השני, קבעתי כי הביקור באתר ביום 20.11.13 נערך על ידי אנטולי. כפי שעוד כבר קבעתי בדיון באישום השני, במועד ביצוע הביקורת ביום 20.11.13 לא תוקנו כל הליקויים שפורטו בצו הבטיחות. הדבר נלמד מכך שכבר הרשעתי את הנאשמים בכך שבאותו מועד נעשה שימוש באתר בכננת חשמלית מבלי שנערך לה תסקיר; ובכך שלא אכפו את השימוש בקסדות מגן על ידי העובדים באתר. מדובר בשני ליקויים שמצאו ביטויים בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 שנמסר לנאשמים ביום 12.11.13 והיה חלק בלתי נפרד מצו הבטיחות (מוצג ת/1).
57
121. על אף שצו הבטיחות הורה על הפסקת העבודה באתר עד שימונה מנהל עבודה באישור מפקח העבודה ועד שיתוקנו כל הליקויים המפורטים בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 - הוברר בפני כי ביום 20.11.13 נמשכו עבודות הבניה באתר, תוך הפרת צו הבטיחות. מדובר היה בעבודות שתכליתן לא היתה תיקון הליקויים שבצו הבטיחות, כי אם המשך בנית הבנין. על כך ניתן ללמוד מדו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 (מוצג ת/8) - אשר קבעתי כבר כי הוא חלק מעדותו של אנטולי - שם נרשם כי עבודות הבניה נמשכו למרות צו הבטיחות. אנטולי חזר על כך גם בעדותו בעל פה, עת ציין כי העבודות שבוצעו באתר לא היו קשורות לתיקון הליקויים שפורטו בצו הבטיחות (עדותו בעמוד 17 לפרוטוקול). חיזוק לכך ניתן למצוא בכך שאנטולי לא הסתפק בעריכת דו"ח ביקור אנטולי 20.11.13, אלא הוציא מכתב הנושא תאריך 11.12.13 (מוצג ת/9) למפקח עבודה אזורי בו ציין - בין השאר - כי בעקבות ביקורו באתר ביום 20.11.13 התרשם כי עבודות הבניה באתר נמשכות תוך הפרת צו הבטיחות; כי צילם עובדים בעבודתם; וכי בין היתר בוצעו באתר באותו היום תיקוני קירות חיצוניים מפיגום זקפים ועבודות טיח. המכתב למפקח העבודה האזורי לא היה היחידי שהוציא אנטולי בעקבות התרשמותו כי צו הבטיחות מופר. הוא שלח גם מכתב הנושא תאריך 15.12.13 לנאשמים (מוצג ת/10) שם נרשם, בין היתר, כי בביקור באתר ביום 20.11.13 עלה כי צו הבטיחות מופר; כי על הנאשמים להעביר אסמכתאות על הטיפול בכל ליקוי וליקוי שנמצא; וכי צו הבטיחות לא בוטל וכי המשך ביצוע עבודות בניה באתר מהווה הפרתו.
122. גרסה זו של אנטולי, לפיה עבודות הבניה נמשכו באתר ביום 20.11.13 על אף הוראות צו הבטיחות - לא נסתרה. פדלון, בהודעתו, אישר שעבודות הבניה באתר נמשכו כבר בחלוף יום-יומיים לאחר שנמסר צו הבטיחות (מוצג ת/4, עמודים 8-9). זאת למרות שרק ביום 20.11.13 שלחה עדן לבונה למפקח העבודה מכתב בו היא מציינת כי תיקנה את כל הליקויים (נספח י.מ. 15 למוצג ת/4; הודעת פדלון בעמוד 9 למוצג ת/4). באשר לשאלה מדוע נמשכו עבודות הבניה באתר ממועד קבלת צו הבטיחות ועד יום 20.11.13, גרסתו של פדלון היתה כי סבר שעם מינויו של קבהה כמנהל עבודה ומשלוח הודעת עדן לבונה על תיקון הליקויים בוטל צו הבטיחות (הודעתו בעמוד 9 למוצג ת/4; עדותו בעמודים 33-34 לפרוטוקול).
58
123. לאור האמור לעיל, אני קובע כי בחלוף יום-יומיים לאחר שניתן צו הבטיחות, היינו לכל המאוחר החל מיום 14.11.13, המשיכה עדן לבונה בביצוע עבודות בניה באתר. זאת עשתה למרות שלא תיקנה את כל הליקויים שפורטו בצו הבטיחות. ביצוע עבודות הבניה בנסיבות אלו היווה הפרת צו הבטיחות. זאת מאחר והצו טרם בוטל. כעולה מהצו עצמו, ביטולו יכול להיעשות על ידי מפקח עבודה אזורי. אין חולק כי ביטול כזה לא היה נכון ליום 20.11.13. לא נרשם בצו כי ביטולו הוא אוטומטי עם ביצועה של פעולה מסויימת על ידי עדן לבונה. על כן, טענת פדלון כי סבר שמינויו של קבהה למנהל עבודה ביום 14.11.13 ותיקון הליקויים היה בהם להביא לביטול הצו - דינה להדחות. ממילא קבעתי כי הודעת עדן לבונה מיום 20.11.13 בדבר תיקון כל הליקויים שבצו הבטיחות - אינה נכונה. זאת מאחר ובמסגרת האישום השני הרשעתי את הנאשמים בעבירה של שימוש בכננת חשמלית ללא ביצוע תסקיר ובעבירה של אי אכיפת שימוש בקסדות מגן על ידי העובדים.
59
124. נכון ליום
20.11.13 עמד צו הבטיחות בתוקף. הטעם לכך לא היה רק משום שלא בוטל על ידי מפקח
אזורי ולא רק משום שעדן לבונה לא תיקנה את כל הליקויים שפורטו בצו האמור. טעם נוסף
לכך היה שהוברר בפני, כי נכון ליום 20.11.13 לא ניתן היה לומר כי עדן לבונה מילאה
אחר דרישה מהותית נוספת שהופיעה בצו הבטיחות - והיא מינויו של מנהל עבודה לאתר.
הוברר כי עדן לבונה נתנה למפקח העבודה האזורי הודעה ביום 14.11.13 על ביצוע עבודות
בניה ומינויו של קבהה כמנהל עבודה באתר (ת/14; סעיף 3.6 לדו"ח מרבנט בדבר
סיכום פעולות החקירה - מוצג ת/6; עדות פדלון בעמוד 33 לפרוטוקול). בהמשך, ביום
21.11.13 - היינו לאחר ביקור אנטולי באתר ביום 20.11.13 - הודיע הפיקוח על העבודה
לעדן לבונה כי מינויו של קבהה כמנהל עבודה איננו מאושר (נספח י.מ. 4 למוצג ת/4;
הודעת פדלון- מוצג ת/4, בעמוד 4). נכון הדבר שהוברר כי הודעה זו של הפיקוח על
העבודה בדבר אי אישור מינויו של קבהה כמנהל עבודה הוצאה על יסוד נתונים שגויים.
זאת, מאחר והפיקוח על העבודה סבר כי באותה עת שימש קבהה כמנהל עבודה באתר בניה אחר
בו שופצה תחנת מד"א בחדרה. קבהה הסביר בעדותו כי בפועל לא עבד באתר שיפוץ
תחנת מד"א כלל (עמוד 21 לפרוטוקול, שורות 15-16). יש לדחות את טענת הנאשמים,
בסיכומיהם, לפיה מעת שאי אישור מינויו של קבהה היה שגוי, לא ניתן לייחס להם את
האחריות- המוטלת על מנהל העבודה (עמוד 44 לפרוטוקול). שני טעמים בבסיס דחיית טענה
זו. האחד, היה על עדן לבונה לברר עם קבהה האם נכונה הטענה שמייחסים לו, לפיה הוא
עבד במקביל גם באתר וגם במקום אחר בו משופצת תחנת מד"א. ככל שבעקבות בירור זה
היתה מעלה עדן לבונה כי הדבר אינו מדוייק, היה עליה לפנות למפקח העבודה, ולהעמידו
על טעותו. טעם שני- והוא העיקרי- טמון בכך שאף ללא מכתב הפיקוח על העבודה מיום
21.11.13- שבו נמסר כי לא אושר מינויו של קבהה כמנהל עבודה- לא ניתן היה לראות
בקבהה כמנהל עבודה באתר. לטעמי, עוד ביום 14.11.13 - עובר לקבלת מכתב הפיקוח על
העבודה מיום 21.11.13 שבו לא אושר מינויו של קבהה - היתה אמורה עדן לבונה לדעת כי
מינויו של קבהה אינו מהווה מינוי של מנהל עבודה בהתאם לדרישת תקנה
125. פדלון העיד
כי שעות פעילות אתר העבודה הן מ- 07:00 בבוקר ועד 16:00 (עדות פדלון בעמוד 30
לפרוטוקול). גרסה זו לא נסתרה ואין טעם שלא לקבלה. לאור זאת, על מנת שעדן לבונה
תעמוד בדרישת תקנה
60
126. ער אני לכך כי גרסתו של קבהה באשר לפעמים בהם שהה באתר הבניה לא היתה אחידה: בהודעתו למרבנט ציין קבהה כי שהה באתר כל יום, כל פעם למשך כמה שעות ואז הלך הביתה (מוצג נ/1 - בעמוד 4). במכתב מיום 19.12.13 ששלח למפקח עבודה אזורי (מוצג ת/16) נרשם כי בתקופה 14.11.13-1.12.13 ביקר באתר שלוש פעמים. בעדותו ציין כי ביקר באתר לא בכל יום (עדותו בעמוד 25 לפרוטוקול). על אף היעדר אחידות זו, מצאתי כי אין מניעה לקבוע שקבהה לא שהה באתר במשך כל יום ובמשך כל שעות פעילותו של האתר. כל הגרסאות שלו תמכו בכך שלא הועסק במשרה מלאה. לטעמי יש לקבל את גרסתו כפי שעלתה בהודעתו למרבנט. זו גרסה שניתנה בסמוך לקרות האירועים ועל כן יש לייחס לה רמת דיוק טובה יותר. בנוסף, תוכנה של הודעת קבהה הוא עקבי: קבהה מסביר שם פעמיים כי ביקר באתר כל יום, אולם לא שהה בו בכל שעות פעילותו, שכן הועסק בחצי משרה (מוצג נ/1, בעמוד 4, שורות 6-8 ואחר כך בשורות 18-19). הוא מסביר בהמשך כי הודיע לפדלון על כך שהוא מסיים לעבוד בעדן לבונה ועובר לעבוד בחברה אחרת - וכי פדלון ניסה לשכנעו להשאר לעבוד אצל עדן לבונה ואף הציע לו להגדיל את היקף משרתו למשרה מלאה (מוצג נ/1 - עמוד 5). לא מצאתי טעם שלא לקבל גרסה זו. הנאשמים לא הראו איזה טעם היה לקבהה למסור גרסת שקר בהודעתו. נכון הדבר כי עדן לבונה פיטרה את קבהה עם תום בנית הבנין הראשון - עקב חשד של פדלון כי קבהה גנב - אולם בהמשך העסיקה את קבהה מחדש, תוך שפדלון הסביר כי מחלוקת זו ביניהם, בענין חשד לגניבה, נפתרה מבלי שעדן לבונה הגישה תלונה למשטרה (עדות פדלון בעמוד 33 לפרוטוקול). באשר לגרסת קבהה המופיעה במכתבו (מוצג ת/16) למפקח העבודה - התברר כי מכתב זה לא נכתב על ידי קבהה, כי אם על ידי אנטולי, ונחתם על ידי קבהה. מכאן, שאין לשלול כי בשל כך שהמכתב נרשם על ידי אדם אחר, נרשמה גרסה השונה מגרסת קבהה בהודעתו (עדות קבהה בעמוד 21 לפרוטוקול). באשר לעדותו של קבהה - בה טען כי לא עבד באתר כל יום - אינני רואה בכך טעם המצדיק לדחות את גרסת קבהה כפי שמצאה ביטויה בהודעתו למרבנט. יש לזכור כי עדותו של קבהה בבית הדין נמסרה שלוש שנים לאחר שנכח באתר. אין לשלול כלל וכלל כי בשל חלוף הזמן נפלו אי דיוקים בכל הנוגע למספר הימים שנכח באתר.
61
127. גרסתו של
קבהה כפי שעלתה בהודעתו למרבנט - לפיה נכח באתר מדי יום, אולם רק לכמה שעות מאחר
והועסק בחצי משרה - זוכה לעיגון מחוזה ההעסקה שנכרת בינו לבין עדן לבונה (מוצג
ת/15). עיון בחוזה זה מעלה כי סוכם בו שישולם לקבהה כנגד תפקידו כמנהל עבודה, שכר
חודשי של 4,000 ש"ח ברוטו. יש ליתן את הדעת כי במועד כריתת חוזה זה - חודש
11/13 - עמד שכר המינימום למשרה מלאה על 4,300 ש"ח. הנה כי כן, בפנינו שכר
חודשי הנופל משכר מינימום למשרה מלאה. חזקה על עדן לבונה כי לא ביקשה להעסיק את
קבהה בניגוד להוראות
128. לאור זאת
אני קובע כי בתקופה בה העסיקה עדן לבונה את קבהה כמנהל עבודה באתר, בתאריכים
14-30.11.13, נכח קבהה באתר בכל יום עבודה, אך לא לאורך כל שעות פעילות האתר, אלא
רק בחלק מהשעות שהגיעו לכדי חצי משרה. לאור היקף המשרה ולאור השעות בהן פעל האתר,
ניתן לקבוע כי נכח באתר כארבע שעות וחצי. העסקת מנהל עבודה באופן שאינו נוכח בכל
שעות פעילות האתר - אינה עומדת בתנאי תקנה
62
129. על אף שצו הבטיחות היה בתוקף ביום 20.11.13, המשיכה עדן לבונה בביצוע עבודות הבניה באתר. את טענת ההגנה של פדלון- לפיה סבר שעם מינויו של קבהה למנהל עבודה ותיקון הליקויים, בוטל צו הבטיחות - כבר דחיתי לעיל, והקביעות שם יחולו גם כאן. פדלון היה מודע לכך כי עבודות הבניה נמשכות על אף שצו הבטיחות לא בוטל. הוא אמנם סבר שהצו בוטל מאחר ולטעמו הליקויים תוקנו, אך לא טען כי לא היה מודע לכך שעבודות הבניה המשיכו להתבצע בסמוך לאחר שניתן צו הבטיחות. באשר למודעתו לכך שהצו לא בוטל - הרי ניתן ללמוד על מודעות כזו על דרך עצימת עיניים. צו הבטיחות ציין מפורשות כי ביטולו יעשה על ידי מפקח עבודה אזורי. על כן, התעלמות מחלק מפורש וברור זה שבצו הבטיחות, כמוה כעצימת עיניים.
130. המודעות של
עדן לבונה קמה מכוח מודעותו של פדלון. משכך אני מרשיע אותה בעבירה של הפרה ביום
20.11.13 של צו הבטיחות, עבירה לפי סעיף
ביום 25.12.13 העלה ביקור של מפקחי עבודה באתר כי המשיכו בעבודות הבניה על אף שדרישות הצו לא קוימו והצו לא בוטל
63
131. בדו"ח פעולה מרבנט 25.12.13 (מוצג ת/5) נרשם כי בעת ביקורו באתר ביום 25.12.13 נראו מתבצעות במקום עבודות בניה. כך, עובדים ביצעו טיח חוץ בחזית צפונית של הבנין על גבי פיגומים. כך, עובד נצפה על גבי מרפסת קומה ראשונה מתקן ריצוף וחוצב. בעדותו חזר מרבנט על גרסה זו (עדותו בעמודים 10-11 לפרוטוקול). עוד עולה מדו"ח פעולה מרבנט 25.12.13, כי בעת הביקור באתר פגש בפדלון, ואמר לו שצו הבטיחות בתוקף ודרש ממנו להפסיק את העבודה. חיזוק לכך ניתן למצוא בדו"ח ביקור אנטולי 25.12.13 (מוצג ת/13) שם נרשם "הוסבר ליעקב (הכוונה לפדלון - א.ה.) שהמשך עבודות בנייה הינו הפרת צו בטיחות מיום 12.11.13." פדלון, בהודעתו, לא הכחיש כי נכון ליום 25.12.13 בוצעו באתר עבודות בניה. הוא הסביר שם - ביום 26.12.13 עת מסר את הודעתו - כי בחלוף יום-יומיים מעת מתן צו הבטיחות, חודשו עבודות הבניה ולא הופסקו מאז (מוצג ת/4, בעמוד 8, שורות 21-26). אני קובע איפוא, כי נכון ליום 25.12.13 בוצעו באתר עבודות בניה שאינן עבודות לתיקון הליקויים שפורטו בצו הבטיחות.
132. ביום 25.12.13 היה צו הבטיחות עדיין בתוקף. זאת מכמה טעמים. האחד, הוא לא בוטל על ידי מפקח העבודה. שנית, נכון ליום זה טרם תוקנו כל הליקויים שפורטו בדו"ח סיכום ביקור פיקוח 12.11.13 שנמסר לנאשמים ביום 12.11.13 והיה חלק בלתי נפרד מצו הבטיחות (מוצג ת/1). כפי שפורט במסגרת הדיון באישום השלישי, נכון ליום 25.12.13 עדיין היו באתר ליקויים לא מעטים, בגינם הרשעתי את הנאשמים.
64
133. טעם נוסף בגינו יש לקבוע כי ביום 25.12.13 טרם תוקנו כל הליקויים בפורטו בצו הבטיחות, טמון בכך שבמועד זה טרם מינתה עדן לבונה מנהל עבודה. קבהה סיים את עבודתו כמנהל עבודה בסוף חודש נובמבר 2011. עדן לבונה מינתה את קאסם אבוליל כמנהל עבודה תחתיו רק ביום 30.12.13, אז גם נתנה הודעה על כך למפקח העבודה (מוצג ת/19). על כך שביום 25.12.13 טרם מינתה עדן לבונה מנהל עבודה באתר, ניתן ללמוד מגרסת פדלון בהודעתו, שניתנה ביום 26.12.13, שם ציין כי אין באתר מנהל עבודה (מוצג ת/4, בעמוד 11). יש לדחות את גרסת פדלון בהודעתו, שם ציין כי נכון ליום מסירת ההודעה, לא היה מודע לכך כי קבהה כבר אינו משמש כמנהל עבודה באתר (מוצג ת/4, עמודים 3-4). ראשית, גרסה זו נסתרת מתוך ההודעה עצמה, שכן פדלון טען בהודעתו כי הוא נוכח באתר בכל שעות פעילותו, וחרף זאת אישר כי לא ראה שם את קבהה (מוצג ת/4, עמודים 4-5). בכך יש חיזוק לכך שהיה מודע - ולו על דרך עצימת עיניים - כי קבהה אינו משמש עוד בתפקידו. שנית, במכתב של הפיקוח על העבודה שנשלח לעדן לבונה ביום 21.11.13 (נספח י.מ. 4 למוצג ת/4; הודעת פדלון בעמוד 4 למוצג ת/4), נרשם מפורשות כי מינויו של קבהה למנהל עבודה איננו מאושר, בשל כך שהוא משמש כמנהל עבודה במקביל בחברה אחרת. הנאשמים, כאמור, לא כפרו שהודעה כזו נמסרה להם. פדלון בעדותו אישר שלאור הודעה זו - אותה סבר לבלתי מוצדקת - היה מקום למינוי של מנהל עבודה אחר תחתיו של קבהה (עמודים 32 ו- 35 לפרוטוקול). אישור זה היה צריך לעורר חשד אצל הנאשמים כי אין באתר עוד מנהל עבודה. ככל שלא בדקו חשד זה, הרי זו עצימת עיניים. אני קובע איפוא כי ביום 25.12.13 היה פדלון מודע לכך שבאתר לא מכהן מנהל עבודה.
134. על אף שצו הבטיחות היה בתוקף ביום 25.12.13, המשיכה עדן לבונה בביצוע עבודות הבניה באתר. את טענת ההגנה של פדלון לפיה סבר שעם מינויו של קבהה למנהל עבודה ותיקון הליקויים, בוטל צו הבטיחות - כבר דחיתי לעיל, והקביעות שם יחולו גם כאן. פדלון היה מודע לכך כי עבודות הבניה נמשכות על אף שצו הבטיחות לא בוטל. הקביעות שקבעתי בענין זה בכל הנוגע להפרת צו הבטיחות ביום 20.11.13 - חלות גם כאן. זאת ועוד. על מודעותו של פדלון לכך כי צו הבטיחות טרם בוטל וכי המשך ביצוע עבודות הבניה עומד בניגוד לאותו צו - ניתן ללמוד מכך שדברים אלו הודעו לנאשמים באמצעות שני מסמכים שערך אנטולי: בדו"ח ביקור אנטולי 20.11.13 (מוצג ת/8) נרשם מפורשות כי עבודות הבניה נמשכות למרות שצו הבטיחות עדיין בתוקף. גם במכתבו מיום 15.12.13 של אנטולי לנאשמים (מוצג ת/10) נרשם מפורשות כי צו הבטיחות לא בוטל וכי המשך ביצוע עבודות הבניה מהוה הפרתו. פדלון גם היה מודע לכך שביום הביקורת של 25.12.13 טרם תוקנו הליקויים השונים בהם הורשעו הנאשמים באישום השלישי.
65
135. המודעות של
עדן לבונה קמה מכוח מודעותו של פדלון. משכך אני מרשיע אותה בעבירה של הפרה ביום
25.12.13 של צו הבטיחות, עבירה לפי סעיף
ביום 5.1.14 ביקר מפקח עבודה באתר ונמצא כי קיימים ליקויים למרות הודעת הנאשמים, מאותו יום, לפיה ביצעו את דרישות הצו. לנאשמים נודע כי הצו בתוקף ולא בוטל.
66
136. יש לזכות את הנאשמים מעבירה של הפרת צו הבטיחות ביום 5.1.14. ביום 5.1.14 ביקר באתר העבודה אנטולי וערך דו"ח ביקור הנושא תאריך 9.1.14 (מוצג ת12; עדות אנטולי בעמוד 17 לפרוטוקול) (להלן - דו"ח ביקור אנטולי 5.1.14). במועד זה היה צו הבטיחות בתוקף, שכן הוא בוטל רק ביום 14.1.14. אלא שהמאשימה לא הצליחה להוכיח כי ביום 5.1.14 בוצעו באתר עבודות בניה, תוך הפרת הצו. לדבר זה אין אזכור בדו"ח ביקור אנטולי 5.1.14. הוא גם לא עלה במהלך עדותו של אנטולי בבית הדין. נכון הדבר כי אנטולי מצא ליקויים באתר שטרם תוקנו - ואלה פורטו בדו"ח שהכין. אלא שבכך אין להוות הפרת צו הבטיחות. הוראת הצו היתה הפסקת עבודות הבניה. התנאי לחידושן - על דרך ביטול צו הבטיחות על ידי מפקח העבודה - היה מילוי התנאים הקבועים בו, היינו מינוי מנהל עבודה ותיקון הליקויים. כל עוד לא הוכיחה המאשימה כי ביום 5.1.14 בוצעו באתר עבודות בניה, לא הוכיחה כי הצו הופר. כאלה הם גם פני הדברים בנוגע לטענת המאשימה כי הצו הופר במשך חודשיים, מדי יום (סיכומי המאשימה, בעמוד 42 לפרוטוקול). האמשימה לא הוכיחה באילו ימים בדיוק- לאחר שהוצא הצו- בוצעו באתר עבודות בניה תוך הפרת הצו. הדבר כן הוכח בעת שתי הביקורות שבוצעו בימים 20.11.13 ו- 25.12.13, אך לא מעבר לכך. גם הודאתו של פדלון כי עבודות הבניה נמשכו אף לאחר הוצאת הצו- אין בה ראיה לענין מספר הימים שבהם בוצעה עבודה כזו. גם עדות קבהה- שבה ציין כי בעת נוכחותו באתר ראה שבוצעו עבודות שונות כגון טיח, ריצוף וצבע (עמוד 22 לפרוטוקול)- אין בה להוות ראיה לכך שהצו הופר מעבר לשני המועדים שהוכחו- היינו, ימים 20.11.13 ו- 25.12.13. זאת, מאחר וקבהה לא ציין בעדותו כי עבודות אלו בוצעו בכל יום בו נכח באתר. לאור כל אלה, מקובלת עליי טענת הנאשמים, בסיכומיהם, כי לא הוכחה הפרת הצו לאורך חודשיים ימים (עמוד 47 לפרוטוקול).
137. המאשימה הוכיחה את טענתה בכתב האישום "... כי אגף הפיקוח על העבודה הוציא לנאשמים ביום ; 16.5.11 צו בטיחות מס' 19124 , ביום 10.1.11 צו בטיחות מס' 22168 וביום 3.7.11 צוו בטיחות מס' 24535". זאת, משהנאשמים הודו בעובדה זו. יצויין, כי תכנם של צווי הבטיחות האלו ונסיבות הוצאתם לא הוכחו על ידי המאשימה.
סוף דבר
138. לאור האמור לעיל, אני מרשיע את הנאשמים בעבירות הבאות:
במסגרת האישום הראשון:
א) אי מסירת
הודעה על תחילת ביצוע פעולות בניה, עבירה לפי סעיפים
ב) אי מינוי
מנהל עבודה, עבירה לפי סעיף
67
ג) שימוש בכננת
חשמלית מבלי שנבדקה על ידי בודק מוסמך ומבלי שנערך לגביה תסקיר במועד, עבירה לפי
סעיפים
ד) אי גידור
משטחים מהם ניתן ליפול לעומק, עבירה לפי סעיף
ה) אספקת סולם
ששלביו אינם נתונים היטב בתוך הזקפים או אינם תמוכים על ידי גזרי עץ המחוברים היטב
לזקפים משלב לשלב - עבירה לפי סעיף
ו) העמדת
תומכות מתכת בשני רבדים לתמיכת טפסות תקרה, עבירה לפי סעיף
ז) ביצוע עבודת
טפסות לבנית תקרה שמפלס פניה התחתון נמצא בגובה העולה על 4 מטרים מעל למשטח
שהטפסות נתמכת עליו, עבירה לפי סעיף
68
ח) שימוש בלוח
חשמל שבור, עבירה לפי סעיף
ט) שתי עבירות
של שימוש בתקע חשמל שבור, עבירה לפי סעיף
י) אי ביצוע
בדיקה למתקן חשמלי באמצעות בודק מוסמך, עבירה לפי סעיף
יא) אי פיקוח על שימוש
בקסדות מגן, עבירה לפי סעיף
יב) אי קיום הדרכה בדבר
מניעת סיכונים והגנה מפניהם, עבירה לפי תקנות
יג) אי מסירת
מידע לעובדים בדבר הסיכונים במקום העבודה, עבירה לפי תקנות
69
יד) אי ניהול פנקס
הדרכה, עבירה לפי תקנות
טו) אי מסירת תמצית מידע
בכתב לעובדים ובה מידע בדבר הסיכונים שבעבודה, עבירה לפי תקנות
במסגרת האישום השני:
א) שימוש בכננת
חשמלית מבלי שנבדקה על ידי בודק מוסמך ומבלי שנערך לגביה תסקיר במועד, עבירה לפי
סעיפים
ב) אי פיקוח על
שימוש בקסדות מגן, עבירה לפי סעיף
במסגרת האישום השלישי:
א) שימוש בכננת
חשמלית מבלי שנבדקה על ידי בודק מוסמך ומבלי שנערך לגביה תסקיר במועד, עבירה לפי
סעיפים
70
ב) אי גידור
משטחים מהם ניתן ליפול לעומק, עבירה לפי סעיף
ג) אספקת סולם
ששלביו אינם נתונים היטב בתוך הזקפים או אינם תמוכים על ידי גזרי עץ המחוברים היטב
לזקפים משלב לשלב - עבירה לפי סעיף
ד) שימוש בלוח
חשמל שבור, עבירה לפי סעיף
ה) שימוש בתקע
חשמל שבור, עבירה לפי סעיף
ו) אי ביצוע
בדיקה למתקן חשמלי באמצעות בודק מוסמך, עבירה לפי סעיף
71
ז) אי פיקוח על
שימוש בקסדות מגן, עבירה לפי סעיף
ח) אי קיום
הדרכה בדבר מניעת סיכונים והגנה מפניהם, עבירה לפי תקנות
ט) אי מסירת מידע
לעובדים בדבר הסיכונים במקום העבודה, עבירה לפי תקנות
י) אי ניהול
פנקס הדרכה, עבירה לפי תקנות
יא) אי מסירת תמצית מידע
בכתב לעובדים ובה מידע בדבר הסיכונים שבעבודה, עבירה לפי תקנות
במסגרת האישום הרביעי:
א) הפרה ביום
20.11.13 של צו בטיחות שניתן לפי סעיף
72
ב) הפרה ביום
25.12.13 של צו בטיחות שניתן לפי סעיף
139. הנאשמים הואשמו בכך שהעבירות שביצעו במסגרת כל האישומים סיכנו את ביטחונם, שלומם וחייהם של העובדים באתר ואחרים. נסיבות אלו הוכחו במקרה דנן. אכן, העבירות בהן הורשעו הנאשמים הן בגין מעשים ומחדלים לפעול על פי הוראות חקיקה ותקנות משנה המיועדות להבטיח את ביטחונם ושלומם של מי שעובדים באתר ומבקרים בו. זאת, בשל הסיכונים הצפויים להם מעצם העבודה והנוכחות באתר בניה, אשר מטבעו הוא אתר שיש בו סיכון לשלום הגוף. בעבירות שביצעו הנאשמים היה כדי לסכן את העובדים והמבקרים כאמור, אף אם בכתב האישום לא נטען - וממילא לא הוכח - כי מעשיהם או מחדליהם של הנאשמים גרמו לנזק בפועל למי מהעובדים או המבקרים באתר. כפי שקבעתי קודם, לחלק ממעשים וממחדלים אלו של הנאשמים נוסף נופך חמור בשל כך שהתרחשו על אף התראות שניתנו להם בעניינים אלו.
140. דיון בטיעונים לעונש יתקיים בפני ביום 10.1.17 בשעה 9:00. על הנאשם להתיצב לדיון באופן אישי שאם לא כן ניתן יהיה לדונו בהיעדרו.
המזכירות תמציא עותק מהכרעת הדין לבאי כח הצדדים.
המזכירות תודיע טלפונית לבאי כח הצדדים על מועד הדיון, ועל כך שניתנה הכרעת דין.
ניתנה היום, י"א כסלו תשע"ז, 11 דצמבר 2016, במעמד הצדדים