ע”פ 40394/07/16 – מדינת ישראל נגד מוחיי שוויקי
בית המשפט המחוזי בירושלים בשבתו כבית-משפט לערעורים פליליים |
|
|
8 במרץ 2017 |
ע"פ 40394-07-16 מדינת ישראל נ' שוויקי
|
1
לפני |
כבוד השופט משה יועד הכהן |
|
המערערת |
מדינת ישראל ע"י ב"כ עו"ד שי לב
|
|
נ ג ד
|
||
המשיב |
מוחיי שוויקי
|
|
|
|
|
פסק דין |
1. לפניי
ערעור המערערת (להלן: "העירייה") על
החלטתו של בית המשפט לעניינים מקומיים בירושלים (כב' השופט פ' שטארק) בתיק
ב"ש 3532/2015 מיום 9.6.2016. בהחלטה הורה בית משפט קמא, לצמצם את הצו השיפוטי
להפסקת העבודה, לפי סעיף
2. עוד נקבע, כי המשיב יפקיד סך של 50,000 ₪ במזומן או ערבות בנקאית על סך 100,000 ₪ לשם הבטחת ביצוע פעולות ההכשרה של המבנה, בהתאם להיתר, וכן הימנעות מפעילות בניה כלשהי בקומה העליונה. בנוסף נקבעו בסעיף 14 להחלטה תנאי חילוט כדלקמן:
א. ביצוע עבודות שאינן תואמות תנאי ופירוט ההיתר.
2
ב. היעדר איטום הקומה השלישית עד ליום 18.7.2016.
ג. ככל והוועדה תדחה את הבקשה, יש לבצע הריסת הקומה השלישית בתוך 30 ימים.
3. בהחלטתו
של בית המשפט קמא צוין, כי ביום 19.5.15 הוגשה בקשה מטעם העירייה למתן צו שיפוטי
למניעת פעולות והפסקת עבודה, לפי סעיף
4. בית
המשפט הוסיף כי אין מחלוקת שהקומה השלישית חורגת מן ההיתר שניתן בצו, ואין מחלוקת
מהותית, כי יתר הפריטים בצו משקפים חריגות מההיתר, כאשר ניתן, לכאורית, לרפא את
העבירות. הוא ציין כי העירייה מתנגדת לצמצום הצו לאור הפגיעה הגסה בשלטון ה
5. בית
המשפט הוסיף, כי במקרה דנן קיים היתר שלפיו ניתן לבנות. אולם, העבודות במבנה אינן
תואמות את ההיתר ולכן יש לבחון אם לאפשר עבודות שכן תואמות את ההיתר. בעניין זה
קבע, כי צמצום הצו יהווה פרס מסוים למשיב כנגד חריגתו מן ההיתר, אולם בסופו של יום
בהעדר הכשרת הקומה העליונה, יתכן וייאלץ להרוס חלק מן המבנה כנגד השקעה כספית
שתהפוך להפסד כספי. לדעת בית המשפט, ניתן להשיג את מטרת שמירת שלטון ה
3
6. לאחר
מתן ההחלטה, העירייה הגישה לבית המשפט קמא בקשה לעיכוב ביצועה, לאור כוונתה להגיש
ערעור על ההחלטה. זאת, בטענה כי ההחלטה שגויה ומוטעית ויש בה כדי לפגוע אנושות
בשלטון ה
תמצית נימוקי הערעור
7. המערערת מבקשת לבטל את החלטת בית משפט קמא ולהותיר את צו הפסקת העבודות בנכס, תוך איסור ביצוע כל עבודה בנכס.
8. בהודעתה,
מפרטת העירייה את עובדות הרלוונטיות לצורך הערעור, לפיהן נציג מחלקת הפיקוח
בעיריית ירושלים, מר שי נחמיה, ערך ביקור במקום המבנה ביום 12.5.2015, שהעלה
סתירות בין העבודות המבוצעות לבין ההיתר - קומה שלישית המשתרעת על פני 262
מ"ר, ללא עבודות פנים. בעקבות הביקור, הוגשה בקשה למתן צו מניעת פעולות
והפסקת עבודה, לפי סעיף
9. העירייה
מציינת כי לא מתעוררת מחלוקת עובדתית בדבר עבודות שבוצעו ללא היתר בנכס, דבר המעיד
כי מתקיימים תנאיו של סעיף
10. בטענותיה,
סבורה העירייה, כי שגה בית משפט קמא בכך שנתן משקל כלשהו לקידום ההליכים התכנוניים
על ידי המשיב, מאחר ועם התממשותם של התנאים בסעיף
11. כמו
כן, המערערת סבורה כי ההפסד הכלכלי שייגרם למשיב עקב הסרת העבירה והחזרת הסדר
התכנוני והציבורי למקומם אינו מהווה שיקול לזכותו של המשיב, שכן עליו מוטלת
האחריות לבניה הלא חוקית ולכן היה עליו לקחת בחשבון את הריסת הקומה הלא חוקית. באיזון
שבין האינטרס האישי של המשיב לבין אינטרס אכיפת ה
4
12. המערערת
מוסיפה, כי שגה בית המשפט קמא בהחלטתו לאפשר את המשך ביצוע עבודות הבניה שעה שהוגש
כתב אישום בגין ביצוע עבירות באותו הנכס, ולכל הפחות היה צריך להותיר את צו הפסקת
העבודה בנכס על כנו עד למתן ההכרעה בהליך הפלילי. מתן ההחלטה מהווה לדבריה תמריץ
לעברייני בנייה להפר את ה
תמצית נימוקי המשיב
13. ב"כ המשיב מבקש לדחות את הערעור וטוען כי הגשתו היא בגדר ניסיון למקצה שיפורים מצד העירייה. לטענתו, התצהיר שהוגש בתמיכה לבקשה למתן צו ההפסקה אינו מפרט כל עבודה שמעבר להיתר הבנייה. לדבריו, המשיב ציית לצו ההפסקה הגורף שניתן, במשך למעלה משנה וכיום חלפו קרוב לשנתיים מאז הוצא הצו. ב"כ המשיב הוסיף כי הוא מצטרף לטיעונו של ב"כ העירייה לגבי ביטול הסעיף בהחלטה ככל שהוא נוגע להריסת הקומה השלישית, אם לא תוכשר, במסגרת צו הפסקת הבנייה. הוא מוסיף, כי אין לקביעה זו קשר לביטול צו הפסקת הבנייה. לדבריו, בניגוד לטענתה המיתממת של העירייה אכן מתקיימים הליכי הכשרה בידיעתה.
14. לטענת המשיב, התמונות שהוגשו לבית המשפט מלמדות שהמבנה כולו במצב של שלד. עברו שנתיים מאז צו הפסקת העבודה ואילו רצתה העירייה לאיין את העבירה, היא יכלה להוציא צו הריסה מנהלי אך לא עשתה כן. עוד לדבריו העירייה מבקשת באמצעות הצו להפסקת העבודות להעניש את המשיב באמצעות צו שהוא בגדר הליך ביניים. עוד לדבריו, על בית המשפט, בהתבסס על עיקרון המידתיות, לבחון אם צמצום הצו, כפי שנעשה על ידי בית משפט קמא, אין די בו כדי למנוע את המשך ביצוע העבירה המתייחסת לקומה השלישית. לדבריו, אין בצמצום הצו כפי שעשה משום פרס לעבריינים שכן איננו כובל את ידיה של העירייה מלנקוט בהליך פלילי.
5
15. בנוסף,
מציין ב"כ המשיב כי הוא מיישם את החלטותיו של בית משפט קמא ואינו מבצע כל
עבודה בקומה השלישית, ביצע את האיטום, וכן הפקיד סך של 50,000 ₪ במזומן להבטחת
ביצוע ההחלטה. ב"כ המשיב רואה בהחלטה יישומו של איזון סביר שעמד לנגד עיניו
של בית משפט קמא, בין הפגיעה באינטרס הציבורי לבין שמירה על האינטרס של המשיב
וזכויותיו. עוד לטענתו, המטרה של שמירת שלטון ה
דיון והכרעה
16. דין הערעור להתקבל. מקום שבו מקבל אדם היתר בניה לשתי קומות ומוסיף ובונה שלא כדין קומה שלישית נוספת בהיקף נרחב, ראוי כי תעוכב כל עבודה שבוצעה מכח ההיתר, לרבות זו המבוצעת בחלקים מאושרים. זאת על מנת להרתיע הן את המשיב עצמו ואת עברייני בנייה נוספים. בעניין זה, מופנה הקורא לנאמר ברע"פ 8125/13 ברדוגו גבריאל נ' מדינת ישראל (12.1.14), מפי כב' המשנה לנשיאה א' רובינשטיין שבו נדון מקרה דומה:
"ייאחז השור
בקרניו; אין לאמיתו של דבר חולק כי המבקש בנה באופן מסיבי ללא היתר. העובדה
שרשויות העיריה נתנו לו רשיון עסק חרף זאת אומרת דרשני, אך משנתעשתו רשויות המדינה
והחלו לפעול, ימעל בית משפט, כל בית משפט, בחובתו אם יתן לבניה הבלתי חוקית להיגרר
כך שלא יושם קץ להפקרות; ראו גם רע"א 8459/08 אלפרון נ' מינהל מקרקעי ישראל
(2008). פסיקתו של בית משפט זה גדושה החלטות שבהן הוטעם שאין ליתן יד לעבירות
בניה, כמובא גם בתגובת המשיבה. אך דברים מחוורים אינם צריכים ראיה, ואין להניח
לבלתי חוקי להימשך עד אין קץ; "בין מאבק משפטי הוגן לבין סאגה רבת שנים שיש
בה לטעמי ניצול לרעה של הליכי משפט... קשה למצוא מכנה משותף" (ע"פ
4650/08 ברנס נ' מדינת ישראל (2008)). השימוש בצוים שיפוטיים הוא כלי שנתן המחוקק
כדי לקדם תכליות נכבדות של מדינת חוק, ובצדק ציין בית משפט השלום, כי בין אינטרס
פרטני של המשיב לבין אינטרס שלטון ה
17. בכל הנוגע לקידומם של הליכי התכנון, כולל החלטת הוועדה המחוזית שצורפה לבקשה הדחופה למתן פסק הדין מיום 1.3.17, יצוין כי גם לפי החלטה זו, היתר הבניה שיאפשר את הרחבת המבנה, מעבר להיתר המקורי, עדיין איננו מצוי בהישג יד. מקובלת עליי עמדת המערערת כי יש לראות במבנה מקשה אחת שבוצעו בה עבירות בנייה נרחבות ומתן היתר לעבוד באחד מחלקי המבנה מהווה בגדר פרס לעבריין.
6
18. גם הטענה בדבר נזקים כלכליים שייגרמו למשיב במקרה שערעור העירייה יתקבל וההחלטה תבוטל היא טענה שלא ראוי היה שתישמע. שכן, מי שאחראי לבנייה הבלתי חוקית, הוא המשיב עצמו או מי מטעמו והיה עליו לקחת בחשבון כי יוטל עליו להרוס אותה או למצער לעצור את העבודות בנכס, עד להוצאת היתר כדין. עוד יוטעם כי מדובר במבנה מסחרי גדול שהוקם למטרות כלכליות גרידא ולא למטרה אחרת.
19. לאור האמור, הערעור מתקבל. החלטת בית המשפט קמא מבוטלת במובן זה שייאסר כל ביצוע עבודה בנכס, כולל בקומות שלגביהן ניתן בעבר היתר, עד לקבלת היתר כדין למבנה בכללו או לחלופין עד להתאמת המבנה להיתר הקיים, לפי המוקדם מבינהם.
20.
לאור הערות שני הצדדים בדיון, יוטעם כי בגדר ביטול ההחלטה כולה מבוטל גם סעיף 14(ג)
שלה המורה על כך שבמידה ו"הוועדה" תדחה את "הבקשה", יש לבצע
את הריסת הקומה השלישית בתוך 30 יום. זאת שכן, לא ברור לאיזו החלטה של איזו וועדה
מכוון האמור בפסקה זו וכן לנוכח העובדה שמתן צו הריסה אינו נכלל בגדר הסמכויות
הכרוכות בהוצאת צו למניעת פעולות לפי סעיף
21. לנוכח התוצאה, ההפקדה בסך 50,000 ₪ שהפקיד המשיב בבית משפט לעניינים מקומיים כתנאי להמשך העבודות, בהתאם להחלטה מיום 9.6.16, תושב לו.
22. המשיב יישא בהוצאות המערערת בסך 1,500 ₪.
המזכירות תמציא העתק מפסק הדין לצדדים
ניתן היום, י' אדר תשע"ז, 08 מרץ 2017, בהעדר הצדדים.