רע”פ 707/17 – ציפורה נבון,עישה פחימה נגד מדינת ישראל
1
בבית המשפט העליון |
רע"פ 707/17 |
לפני: |
המבקשות: |
1. ציפורה נבון |
|
2. עישה פחימה |
|
נ ג ד |
המשיבה: |
מדינת ישראל |
בקשת רשות ערעור על פסק דינו של בית המשפט המחוזי בבאר שבע, מיום 21.12.2016, בעפ"א 30811-09-16, שניתן על ידי כב' השופט י' פ' אקסלרד |
בשם המבקשות: |
עו"ד אפרת צרפתי |
בשם המשיבה: |
עו"ד סיגל אורבך סולומון |
1. לפניי בקשת רשות ערעור על פסק דינו של בית המשפט המחוזי בבאר שבע (כב' השופט י' פ' אקסלרד), בעפ"א 30811-09-16, מיום 21.12.2016. בגדרו של פסק הדין, התקבל ערעורה של המשיבה על החלטתו של בית משפט השלום בבאר שבע (כב' השופט צ' פורר), מיום 31.7.2016, בבב"נ 50523-02-16, וניתן צו הפסקה שיפוטי למתחם אירוח וצימרים, אותו מפעילות המבקשות בחלקה 8, במושב ברוש.
בהחלטתי מיום 22.1.2017, הוריתי על עיכוב ביצוע צו ההפסקה השיפוטי, נשוא פסק דינו של בית המשפט המחוזי, עד להחלטה אחרת.
רקע והליכים קודמים
2
2. נגד המבקשות, הוגש כתב אישום לבית משפט השלום
בבאר שבע (תיק 47789-02-16), המייחס להן עבירות של בניה ושימוש בקרקע ובמבנה ללא
היתר כדין, לפי סעיפים
3. בד בבד עם הגשת כתב האישום, הגישה המשיבה לבית
משפט השלום בבאר שבע, בקשה למתן צו הפסקה שיפוטי, לפי סעיף
4. ביום 1.3.2016, הגישה המשיבה לבית משפט השלום, בקשה לעיין מחדש בהחלטתו, בעניין הבקשה למתן צו הפסקה שיפוטי. לאחר שבית משפט השלום קיים שני דיונים בבקשה לעיון מחדש, הוא דחה, בהחלטתו מיום 31.7.2016, את הבקשה למתן צו הפסקה שיפוטי, בשנית. בהחלטתו, ציין בית משפט השלום, כי למשיבה היה ידוע על חריגת הבנייה עוד משנת 2013, אך היא השתהתה במשך כ-3 שנים, טרם שהגישה את כתב האישום ואת הבקשה למתן צו הפסקה שיפוטי. שיהוי זה מצד המשיבה, כך ציין בית משפט השלום, היווה גורם מכריע אשר היטה את הכף לטובת המבקשות. בנוסף, הטעים בית משפט השלום, כי "אין מדובר בפרס [למבקשות], וככל שיורשעו בדין יש לראות את תקופת השימוש כנסיבה מחמירה ביותר המחייבת ענישה מתאימה". עוד קבע בית משפט השלום, כי "ניתן בשלב זה להימנע מצו הפסקה שיפוטי, אשר נועד למקרים בהם מתגלית העבירה ובסמוך לה מוגשת הבקשה [למתן צו הפסקה שיפוטי]".
5. על החלטתו של בית משפט השלום, הגישה המשיבה ערעור לבית המשפט המחוזי בבאר שבע. בפסק דינו, מיום 21.12.2016, בעפ"א 30811-09-16, קיבל בית המשפט המחוזי את ערעורה של המשיבה.
3
תחילה, נדרש בית המשפט המחוזי לטענתן של המבקשות, לפיה די בעובדה כי המשיבה לא הגישה ערעור על ההחלטה הראשונה, שבמסגרתה נדחתה הבקשה למתן צו הפסקה שיפוטי, בכדי להביא לדחייה על הסף של הערעור על ההחלטה בבקשה לעיון חוזר. בית המשפט המחוזי התרשם, בהקשר זה, כי ההחלטה הראשונה של בית משפט השלום, מיום 23.2.2017, היתה "החלטה ראשונית", ולפיכך, קבע בית המשפט המחוזי, כי לא נפל פגם בהגשתה של הבקשה לעיון חוזר, לפתחו של בית משפט השלום.
בהמשך, בחן בית משפט המחוזי את טענתן של המבקשות,
לפיה תכליתו של סעיף
"לא ניתן לומר שסעיף 239 מיועד רק למניעה דחופה ומידית של יצירת
עובדות בשטח, אלא תכליתו היא גם למנוע המשך שימוש החורג מהוראות ה
בית המשפט המחוזי היה ער לכך, כי הדברים שנאמרו בעניין יד שלום, היו מעבר לצורך. יחד עם זאת, ציין בית המשפט המחוזי, כי
מלשון סעיף 239 עולה, כי הסעיף מתייחס לאפשרות ליתן צו הפסקה שיפוטי, על מנת
להפסיק עבודות או למנוע שימוש שלא כדין במקרקעין, ואם "נסתפק
בהפעלת הסעיף רק לצורך הקפאת המצב הקיים ומניעת המשך בנייה, תיוותר הסמכות ליתן צו
הפסקה שיפוטי לגבי שימוש שלא כדין, כאות מתה". אשר לשיהוי
בפעולותיה של המשיבה, קבע בית המשפט המחוזי כי אין מדובר במקרה קיצוני ויוצא דופן,
המצדיק הימנעות משימוש בסמכות לפי סעיף
הבקשה לרשות ערעור ותגובת המשיבה
4
6. ביום 29.1.2017, הגישו המבקשות בקשת רשות ערעור לבית משפט זה, היא הבקשה המונחת לפניי. במסגרת הבקשה נטען, כי פסק דינו של בית המשפט המחוזי "מותיר תחושה קשה של אי צדק משווע" כלפי המבקשות, שכן פעולותיה של המשיבה נעשו בשיהוי רב, וכעת "האזרח הוא זה שצריך לשאת במחיר הטעות של הרשות". לגישת המבקשות, שגה בית המשפט המחוזי עת דחה את טענתן, לפיה המשיבה לא היתה רשאית להגיש בקשה לעיון חוזר לבית משפט השלום, אלא היה עליה להגיש ערעור על ההחלטה הראשונה, אשר במסגרתה נדחתה הבקשה למתן צו הפסקה שיפוטי. משלא עשתה כן, כך לטענת המבקשות, נסתם הגולל על טענותיה של המשיבה בעניין צו ההפסקה השיפוטי. טענה נוספת שהעלו המבקשות הינה, כי מצב הדברים כיום "שונה בתכלית" מזה שהוצג בפני בית המשפט המחוזי, וכעת "קיים אופק תכנוני בעניין המבקשות, ואף קיימת התקדמות מהותית בהליכי הרישוי". זאת שכן, ביום 18.1.2017, נתקבל אישור מרשות מקרקעי ישראל, לפיו אושר השימוש החורג בקרקע, וכן אושר שינוי התב"ע, בכפוף לתשלום שומה מצד המבקשות. נטען בנוסף, כי ביום 3.7.2016, נתכנסה הוועדה המקומית לתכנון ובניה לדון בעניינן של המבקשות, ולאחר מכן, הורתה הוועדה למבקשות להתייחס למספר הערות, שלאחריהן, תדון הוועדה בשנית בעניינן. לאור האמור, התבקש בית משפט זה ליתן למבקשות רשות ערעור, לקבל את הערעור, ולבטל את צו ההפסקה השיפוטי שניתן על ידי בית המשפט המחוזי.
5
7. ביום 9.2.2017, הוגשה תגובת המשיבה לבקשת רשות
הערעור, במסגרתה נטען כי דין הבקשה להידחות, הן על הסף והן לגופה. הדחייה על הסף
מתבקשת, לעמדת המשיבה, שכן המבקשות חוזרות על אותן טענות, אשר הוכרעו על ידי
הערכאות הקודמות, ואינן מצביעות על כל שאלה בעלת חשיבות משפטית או ציבורית,
המצדיקה מתן רשות ערעור. לגופו של עניין נטען, כי אין מחלוקת שמתחם האירוח מופעל
ללא היתר כדין, תוך עשיית שימוש חורג בקרקע חקלאית. לפיכך, ברי כי מתקיימים
יסודותיו של סעיף
דיון והכרעה
8. הלכה מושרשת היא, כי רשות ערעור ב"גלגול שלישי", שמורה למקרים חריגים בלבד, בהם מתעוררת שאלה משפטית כבדת משקל או סוגיה ציבורית רחבת היקף, החורגת מעניינם הפרטי של הצדדים להליך; או במקרים בהם מתעורר חשש ממשי מפני עיוות דין מהותי או אי צדק שנגרם למבקש (רע"פ 636/17 גולן נ' מדינת ישראל (15.3.2017); רע"פ 296/17 יחיא נ' מדינת ישראל (15.3.2017); רע"פ 1728/17 פלוני נ' מדינת ישראל (10.3.2017)). לאחר עיון בבקשת רשות הערעור ובנספחיה, וכן בתגובת המשיבה, נחה דעתי כי הבקשה שלפניי אינה עומדת באמות המידה שנקבעו למתן רשות ערעור, ומסיבה זו לבדה דין הבקשה להידחות.
9. למעלה מן הצורך, אתייחס לטענותיהן של המבקשות גם
לגופו של עניין. אעיר, תחילה, כי בבקשה שלפניי לא נטענו טענות בדבר תכליתו של סעיף
"כאשר הפעולה המינהלית שאותה אנו בוחנים נוגעת לאכיפת ה
6
במקרה דנן, סבורני, כי ההשתהות אינה בגדר אירוע חריג, אשר מצדיק התעלמות מהאינטרס הציבורי, לאכיפה ולמיצוי הדין עם עברייני בנייה. נזכיר, בהקשר זה, כי בתי המשפט מצווים ליתן את ידם למאבק בעבירות בתחום התכנון והבנייה (רע"פ 8125/13 ברדוגו נ' מדינת ישראל (12.1.2014); רע"פ 6665/05 מריסאת נ' מדינת ישראל (17.5.2006)).
אוסיף עוד, כי מקובלת עליי עמדתה של המשיבה, לפיה אין במסמכים אשר צירפו המבקשות לבקשת רשות הערעור, כדי להצביע על שינוי ב"אופק התכנוני", ככל שהדבר נוגע לתוכנית החלה על המקרקעין. נראה, בסופו של יום, כי מתן ההיתר לקיומו של מתחם האירוח, אינו מצוי בהישג ידן של המבקשות, וקל וחומר שאין מדובר בהישג יד מיידי.
10. לאור האמור במכלול, הבקשה לרשות ערעור נדחית בזאת.
11. החלטתי מיום 22.1.2017, במסגרתה הוריתי על עיכוב ביצוע צו ההפסקה השיפוטי, מבוטלת בזאת.
ניתנה היום, כ"א באדר התשע"ז (19.3.2017).
|
|
ש ו פ ט |
_________________________
העותק כפוף לשינויי עריכה וניסוח. 17007070_I02.doc יא